Εφεδρεία και Εθνοφυλακή : Δεν αρκούν οι τελετές, απαιτούνται αποφάσεις και έργα.
Του Λάμπρου Τζούμη
Αντγου ε.α.
Πριν λίγες μέρες, στο Πολεμικό Μουσείο σε μια μεγαλοπρεπή τελετή, κηρύχθηκε από τον ΥΕΘΑ Π. Καμένο το 2017 ως «Έτος Εφέδρων και Εθνοφυλάκων». Είναι γεγονός αναμφισβήτητο, ότι τόσο οι έφεδροι όσο και οι εθνοφύλακες, αποτελούν σημαντικό «γρανάζι» της πολεμικής μηχανής της πατρίδας μας. Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής μου σταδιοδρομίας, διαπίστωσα το υψηλό αίσθημα αυταπάρνησης των εφέδρων, όταν απαιτήθηκε να κληθούν στα όπλα σε περιόδους κρίσης, αλλά και το βαθύ εθνικό συναίσθημα και την αίσθηση της αποστολής των εθνοφυλάκων για την προάσπιση των εστιών και της γης των προγόνων και απογόνων μας, γεγονός που τους καθιστά ισχυρή αποτρεπτική δύναμη. Κατά την περίοδο όμως των «μνημονιακών» χρόνων και της δημοσιονομικής κρίσης που διέρχεται η χώρα μας, η εφεδρεία και η εθνοφυλακή βρίσκονται σε δεύτερη προτεραιότητα στους σχεδιασμούς της πολεμικής προπαρασκευής. Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος του προβλήματος, θα προσπαθήσω να επισημάνω κάποια βασικά σημεία όσο μου επιτρέπει το απόρρητο του θέματος, τα περισσότερα από τα οποία έχουν δει το φως της δημοσιότητας, μέσα από ερωτήσεις κοινοβουλευτικού ελέγχου που έχουν υποβληθεί και δεν έχουν απαντηθεί ποτέ ή άρθρα που έχουν κυκλοφορήσει στο διαδίκτυο.
Οι Μονάδες Εθνοφυλακής υπάρχουν και λειτουργούν σε διάφορες ακριτικές και νησιωτικές περιοχές της χώρας, στις οποίες συμμετέχουν άντρες της τοπικής κοινωνίας. Οι εθνοφύλακες φυλάσσουν τον οπλισμό και το σάκο εκστρατείας με τα προβλεπόμενα είδη (στολές, αντίσκηνο, κ.λπ) στις οικίες τους. Οι συγκεκριμένες μονάδες λειτουργούν αποτελούμενες από εφέδρους αλλά και αριθμό μονίμων στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων, οι οποίες αναλαμβάνουν αποστολές τόσο συμβολής στην άμυνα της χώρας, αλλά και συμμετοχής στην εξασφάλιση έργων κοινής ωφελείας στρατηγικής σημασίας. Η εκπαίδευση των Μονάδων αυτών προβλέπεται να διεξάγεται εβδομαδιαία σύμφωνα με τις οδηγίες εκπαιδεύσεως που εκδίδονται από τους Σχηματισμούς. Πρέπει να επισημανθεί, ότι η προσέλευση των εθνοφυλάκων στις εκπαιδεύσεις που διεξάγονται εβδομαδιαία είναι πάρα πολύ μικρή. Η αποχή αυτή οφείλεται κυρίως λόγω απασχόλησης σε αγροτικές εργασίες ή σε διάφορες άλλες δραστηριότητες (κυνήγι, ψάρεμα, κ.λπ). Στις περιπτώσεις που υπάρχει μεγαλύτερη συμμετοχή, συνήθως οφείλεται στις πρωτοβουλίες των Διοικητών που με διάφορους τρόπους διατηρούν το ενδιαφέρον των εθνοφυλάκων (ενδιαφέροντα αντικείμενα, βολές, κ.λπ), αλλά και σε ορισμένους από τους ίδιους τους εθνοφύλακες, λόγω του υψηλού αισθήματος ευθύνης που διακατέχονται για την αποστολή που επιτελούν.
Στην εφεδρεία των Ενόπλων Δυνάμεων εγγράφονται οι αξιωματικοί και οπλίτες που απολύονται από τις Ένοπλες Δυνάμεις, εφόσον δεν έχουν υπερβεί το 45ο έτος της ηλικίας τους. Για τη συντήρηση των στρατιωτικών ικανοτήτων κατά το χρόνο παραμονής στην εφεδρεία, καλούνται σταδιακά να συμμετάσχουν σε κάποια δραστηριότητα είτε της Μονάδος που είναι εντεταγμένοι, είτε σε σχολείο για την βελτίωση των γνώσεων ή την απονομή νέας ειδικότητας. Σύμφωνα με τις υφιστάμενες διαταγές για την μετεκπαίδευση της εφεδρείας στο Στρατό Ξηράς προβλέπονται μια σειρά εκπαιδεύσεων που αρχίζουν από 1 μέχρι 6 ημερών και αφορούν δραστηριότητες όπως συμμετοχή σε εθνικές – διακλαδικές ασκήσεις, εκπαίδευση ειδικοτήτων σε οπλικά συστήματα νέας τεχνολογίας, βολές βαρέων όπλων, κ.λπ. Για τους εφέδρους αξιωματικούς, προκειμένου να προαχθούν στον επόμενο βαθμό πρέπει την τελευταία 5ετία από της προτάσεως για προαγωγή, να έχουν συμμετάσχει υποχρεωτικά σε κάποια δραστηριότητα μετεκπαίδευσης. Στην πραγματικότητα καλείται πολύς μικρός αριθμός για εκπαίδευση μιας ημέρας (χωρίς διανυκτέρευση) και ελάχιστος αριθμός καλείται να συμμετάσχει στην εκπαίδευση των έξι ημερών. Αυτό εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια και οφείλεται στον περιορισμό των πιστώσεων, στις ελλείψεις καυσίμων (κίνηση αρμάτων – ερπυστριοφόρων κ.λπ) και πυρομαχικών εκπαιδεύσεως. Οι ελάχιστοι που καλούνται για εκπαίδευση πάνω από μια ημέρα, τους επιτρέπεται να μην διανυκτερεύουν εντός της Μονάδας για αποφυγή επιβάρυνσης του συσσιτίου. Από αυτούς που καλούνται υπάρχει σημαντικό ποσοστό αποχής, οι οποίοι είτε απουσιάζουν αδικαιολόγητα (καθόσον επί της ουσίας δεν εφαρμόζονται ποτέ οι προβλεπόμενες κυρώσεις) ή επικαλούνται λόγους υγείας προκειμένου να συνεχίσουν τις επαγγελματικές τους υποχρεώσεις. Για τα έτη 2015 και 2016 διατέθηκαν για το σύνολο της εφεδρείας το ελάχιστο ποσό των 100.000 ευρώ κατ΄ έτος. Από την άλλη βέβαια στην εφημερίδα της κυβερνήσεως με ΦΕΚ 1140Β/31-03-17 δημοσιεύθηκε απόφαση του ΑΝΥΕΘΑ Δημ. Βίτσα και ΑΝΥΠΟΙΚ Γ. Χουλιαράκη σύμφωνα με την οποία για το έτος 2017 προβλέπεται ποσό 4.100.000 ευρώ για πρόσληψη 746 εθνοφυλάκων για φρούρηση αποθηκών πυρομαχικών, καυσίμων κ.λπ. Παρά το γεγονός ότι σωστά έπραξε, τα ερωτήματα νομίζω που δημιουργούνται αφορούν τα κριτήρια πρόσληψης και το δυσανάλογο του ποσού που δόθηκε για το σύνολο μετεκπαίδευσης της εφεδρείας. Σύμφωνα επίσης με δημοσιεύματα μεγάλο μέρος υλικών ένδυσης (άρβυλα, τζάκετ, στολές, κ.λπ) έχουν «αφαιρεθεί» από τις αποθήκες των Μονάδων Επιστρατεύσεως, που ως γνωστόν θα χρησιμοποιηθούν για την ένδυση των εφέδρων σε περίπτωση επιστρατεύσεως, προκειμένου να διατεθούν σε Νεοσύλλεκτους, καθόσον δεν υπάρχει δυνατότητα αγοράς καινούργιων και δεν αναπληρώνονται. Ένα ακόμη θέμα που επηρεάζει την εφεδρεία, είναι ο μικρός χρόνος διάρκειας θητείας των οπλιτών και η ανάθεση σ΄ αυτούς πολλαπλών καθηκόντων, που έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ανεκπαίδευτης εφεδρείας. Σύμφωνα με την επικρατούσα οικονομική κατάσταση δεν προβλέπεται στο προσεχές μέλλον η πρόσληψη μονίμου προσωπικού, το οποίο θα βοηθούσε να αμβλυνθεί το πρόβλημα. Για το λόγο αυτό βασική προϋπόθεση είναι να γίνει κατανοητό ότι η διάρκεια της θητείας πρέπει να καθορίζεται σε σχέση με τις υπηρεσιακές – επιχειρησιακές ανάγκες και σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει να εντάσσεται σε οποιεσδήποτε μικροπολιτικές σκοπιμότητες. Ποιος είναι όμως έτοιμος να αναλάβει το πολιτικό κόστος για μια απόφαση που θα προέβλεπε ενδεχόμενη αύξηση της θητείας; Όπως είναι κατανοητό η νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα επέτρεπε ποτέ κάτι τέτοιο στην παρούσα κυβέρνηση.
Είναι λοιπόν σημαντικό αντί να στρουθοκαμηλίζουμε πίσω από μεγαλοπρεπείς τελετές και στομφώδεις εκφράσεις από υπουργούς, να ληφθούν ρηξικέλευθες αποφάσεις πολλές φορές με πολιτικό κόστος, προκειμένου η εθνοφυλακή και η εφεδρεία να αποκτήσουν την σημασία που επιβάλλεται για την υλοποίηση μιας αποτελεσματικής αποτρεπτικής πολιτικής από την πατρίδα μας.
