Ο πόλεμος της Ουκρανίας όπως είναι πασιφανές και όλοι έχουμε διαπιστώσει ασκεί μια τεράστια επίδραση σε όλο τον πλανήτη. Άλλοι επηρεάζονται από τις ενεργειακές συνέπειες που βλέπουμε να εξελίσσονται, άλλοι από τον επισιτισμό με την έλλειψη σιτηρών, άλλοι με την εξαγωγή προϊόντων και το εμπόριο γενικότερα, αλλά και σε τόσα άλλα προβλήματα τις καθημερινότητας για τους λαούς παγκόσμια …
Στα Βαλκάνια βέβαια έχουμε και επιπλέον λόγους ανησυχίας μια και το Ουκρανικό αφήγημα κάλλιστα μπορεί να μας θυμίσει και πτυχές δικών μας αντιπαραθέσεων που απλά περιμένουν τις κατάλληλες συνθήκες για να εκδηλωθούν και να προκαλέσουν σκληρές αντιπαραθέσεις
Την πρώτη κιόλας επίδραση την είδαμε πρόσφατα στο Κοσσυφοπέδιο όπου οι Αλβανοί σήκωσαν πάλι τα θέματα πλήρους κυριαρχίας επί της σερβικής μειονότητας στην περιοχή.
Μια πρόκληση που φυσικά η Ρωσία πολύ θα ήθελε να εξελιχθεί, ώστε να παίξει και πάλι τον προστάτη της Σερβίας, φέρνοντας την πιο κοντά στην ίδια και μακριά από την Δύση.
Σύμφωνα με την Le Figaro, για το αν προσπαθεί η Ρωσία να ωθήσει τη Σερβία σε ένοπλη σύγκρουση για να αποσταθεροποιήσει την Ευρώπη, αφού χαρακτηρίζει την κρίση μεταξύ Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου ως μία από αυτές τις δευτερεύουσες κρίσεις, που συνδέονται με την ουκρανική υπόθεση, επισημαίνει την ύπαρξη τεκτονικών πλακών, τόσο στα Βαλκάνια, όπως και σε άλλα μέρη της Μέσης Ανατολής με την Τουρκία.
Βεβαίως η κατάσταση στα Βαλκάνια είναι εκρηκτική και τα προβλήματα δεν έχουν επιλυθεί. «Μπορούμε να κάνουμε έναν παραλληλισμό με την Ουκρανία, με την υπόθεση του Ντονέτσκ το 2014… Εάν ο Πούτιν μπόρεσε να παρέμβει σε αυτήν την περιοχή, ήταν επειδή οι άνθρωποι δεν συμφωνούσαν με την ουκρανική πολιτική. Το ίδιο συμβαίνει και στα Βαλκάνια, αλλά σε άλλη κλίμακα βέβαια», αναφέρει ο Fabrice Balanche.
Και όχι μόνο, επισημαίνει την ύπαρξη «πραγματικού προβλήματος στη “Βόρεια Μακεδονία”», ασχέτως αν δεν συζητείται. Υπογραμμίζει την άνοδο του αλβανικής καταγωγής πληθυσμού, σημειώνοντας, ότι «την εποχή της ανεξαρτησίας της με τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, υπήρχαν τρία τέταρτα Ορθόδοξοι και ένα τέταρτο Αλβανοί (δυτικά των Σκοπίων), ενώ σήμερα υπάρχουν 60% Ορθόδοξοι και 40% Αλβανοί, με τον πληθυσμό αλβανικής καταγωγής, μουσουλμανικός επομένως, να βρίσκεται σε ισχυρή δημογραφική ανάπτυξη.
Η Βοσνία έχει το ίδιο πρόβλημα: μεταξύ Κροατών, Μουσουλμάνων, Σέρβων, η Δημοκρατία της Βοσνίας δεν υπάρχει πλέον. Οι κοινοτικές γραμμές είναι πολύ έντονες
Οι Ρώσοι, συνεπώς γνωρίζουν πολύ καλά, ότι μπορούν πάνω σε αυτά τα προβλήματα να αποσταθεροποιήσουν τα Βαλκάνια, παρεμβαίνοντας σε βάρος της Δύσης.
Όταν λοιπόν οι Σέρβοι βλέπουν το παράδειγμα του Πούτιν, μπορούν να πουν, ότι υπάρχει και αυτός ο δρόμος για την λύση, και απέναντι σε αυτό το πραξικόπημα των Κοσοβάρων, πρέπει να σταλεί ο σερβικός στρατός για να καταλάβει το βόρειο Κοσσυφοπέδιο και να ξαναχαράξει μονομερώς τα σερβικά σύνορα.
Την ίδια στιγμή απέναντι στους Σέρβους υπάρχει από τη μια το ραβδί, που απειλεί σε περίπτωση επέμβασης στο Κοσσυφοπέδιο και το καρότο που είναι η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Έτσι τα Βαλκάνια ξυπνούν, επειδή η γεωπολιτική τεκτονική τους έχει πολλά κοινά σημεία με την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία, καθώς και με την πρόθεση επέκτασης της Ρωσίας προς τα δυτικά.
Θεωρούμε ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν θα μπορούσε να ανοίξει ένα δεύτερο μέτωπο στα Βαλκάνια σε μια προσπάθεια να πλήξει την αμφιταλαντευόμενη αντίσταση των Ευρωπαίων στην ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Είναι σημαντικό σε αυτό ότι ο Σέρβος πρόεδρος Αλεξάντερ Βούτσιτς αρνείται να στηρίξει τις κυρώσεις της Δύσης κατά της Ρωσίας και από την πλευρά της η Μόσχα διοχετεύει φθηνότερο φυσικό αέριο στη Σερβία, την ώρα που κλείνει για άλλους την στρόφιγγα. Η σερβική κοινή γνώμη αντιμετωπίζει με συμπάθεια τον πρόεδρο Πούτιν. Δεν αξιολογεί ως επιθετικό τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά ως τραγικό εμφύλιο μεταξύ αδελφών λαών. Σύμφωνα με την σερβική ανάγνωση η ρίζα του κακού δεν είναι ο νεοϊμπεριαλισμός του Πούτιν αλλά οι ΗΠΑ, οι οποίες διεύρυναν το ΝΑΤΟ μέχρι την Ουκρανία.
Μια νίκη της Ρωσίας επί της Ουκρανίας καθώς και η διάσπαση του ενιαίου ευρωπαϊκού μετώπου κατά της Μόσχας θα έβαζε τα Βαλκάνια σε επικίνδυνες περιπέτειες. Σε περίπτωση που οι γειτονικές στη Σερβία χώρες, Ουγγαρία και Βουλγαρία, απομακρυνθούν από την κοινή πλεύση και η ΕΕ χάσει τη σημασία της ως περιφερειακή ρυθμιστική δύναμη, ανοίγει ο δρόμος για μια απρόβλεπτη νέα τάξη πραγμάτων στα Βαλκάνια. Οι επιδιώξεις για μια μεγάλη Σερβία ή μια μεγάλη Αλβανία δεν μπορούν να μετουσιωθούν ειρηνικά, ακόμα και χωρίς άμεση εμπλοκή της Ρωσίας.
Ένας δρόμος υπάρχει για να διατηρηθεί η ειρήνη στα Βαλκάνια. Θα πρέπει η Ουκρανία με την στήριξη της ΕΕ και των ΗΠΑ, να μην χάσει τον πόλεμο, αποτρέποντας ταυτόχρονα μια αισθητή μετατόπιση της ρωσικής σφαίρας επιρροής προς τα δυτικά. Εκτός αυτού θα πρέπει να διατηρηθεί το ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο, στο οποίο είναι ενσωματωμένα τα Βαλκάνια.
Και όλα αυτά με την δυτική στρατιωτική υποστήριξη να παραμένει ισχυρή μεν αλλά αμυντική στη φύση της, ώστε να μην διακινδυνεύσει μία πυρηνική αντιπαράθεση με τη Ρωσία. Έτσι ο καταστροφικός πόλεμος φθοράς να συνεχιστεί μεσοπρόθεσμα, ή στην καλύτερη περίπτωση να φτάσει σε ένα αδιέξοδο με υψηλή ένταση, αναμένοντας φυσικά την επόμενη του Πούτιν δημοκρατική μέρα τόσο για την Ρωσία όσο και τον πλανήτη …
Χρήστος Καλογερόπουλος – Βαλκάνιος
Στρατηγικός Αναλυτής
Εξειδικευμένος σε Θέματα Διεθνούς Ασφάλειας
στη ΝΑ Μεσόγειο
