Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος
Διεθνολόγος- Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Η αεροπορική ως και η υβριδικής μορφής επίθεση του Ισραήλ στη Χεζμπολάχ του Λιβάνου θέτει την Ιρανική Επαναστατική Φρουρά /IRGC του υποστρατήγου Σαλαμί σε ένα δίλημμα χωρίς προηγούμενο .Καθώς οι ηγέτες των κρατών-μελών του ΟΗΕ συγκεντρώθηκαν την τελευταία εβδομάδα στη Νέα Υόρκη για τη 79η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, η παγκόσμια προσοχή ήταν και είναι επικεντρωμένη στην τελευταία κλιμάκωση που λαμβάνει χώρα στη Μέση Ανατολή μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ, η οποία έχει φέρει την περιοχή ακόμη ένα βήμα πιο κοντά στον ολοκληρωτικό πόλεμο.
Τη Δευτέρα, σχεδόν 600 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων 35 παιδιά και 94 γυναίκες σκοτώθηκαν σε Ισραηλινά χτυπήματα στον Λίβανο, σύμφωνα με το υπουργείο υγείας της χώρας. Οι IDF ανέφεραν ότι έπληξαν περίπου 1.600 στόχους της Χεζμπολάχ, σκοτώνοντας «μεγάλο αριθμό» μαχητών. Περαιτέρω χτυπήματα πραγματοποιήθηκαν την Τρίτη, καθιστώντας αυτές ως τις πιο φονικές επιθέσεις που έχει πραγματοποιήσει το Ισραήλ στον Λίβανο από τον πόλεμο του 2006. Τα Ισραηλινά πλήγματα ήρθαν λιγότερο από μία εβδομάδα μετά από συντονισμένες επιθέσεις δολιοφθοράς με στόχο τις συσκευές επικοινωνίας της Χεζμπολάχ που στοίχισαν τη ζωή σε 45 άτομα και τον τραυματισμό σχεδόν 3.000. Η Χεζμπολάχ απάντησε με νέες επιθέσεις με ρουκέτες βαθιά στο Ισραηλινό έδαφος.(περιοχή Χάιφα-Αφούλα-Ναζαρέτ κα)
Υπάρχουν τώρα έντονοι φόβοι και ανησυχίες για μια επικείμενη(πιθανή) Ισραηλινή χερσαία επίθεση στο νότιο Λίβανο.Παρόλο που ένας πόλεμος πλήρους κλίμακας μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ είναι μια πραγματική πιθανότητα, και τα δύο μέρη εξακολουθούν να προτιμούν μια πιο “ευέλικτη” λύση.Το Ισραήλ προσπαθεί να κρατήσει στοχευμένες τις επιθέσεις του και η Χεζμπολάχ προσπαθεί να μην προκαλέσει το Ισραήλ ή να αναγκαστεί να σπαταλήσει τα πιο πολύτιμα στρατιωτικά του περιουσιακά στοιχεία (συγκεκριμένα, πυραύλους ακριβείας ) που το Ιράν θεωρεί ως “ασφαλιστήριο συμβόλαιο’.
Πράγματι, πολλά από αυτά που θα συμβούν στη συνέχεια εξαρτώνται από το πώς ο βασικός υποστηρικτής της Χεζμπολάχ, το Ιράν, επιλέξει να απαντήσει. Την Τρίτη, ο Ιρανός πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν κατήγγειλε την «αδράνεια» του ΟΗΕ εναντίον του Ισραήλ, χαρακτηρίζοντάς την ως «παράλογη και ακατανόητη», εν μέσω αυξανόμενων εντάσεων σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή. Στη συνάντησή μου με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, είπε ότι’ η αδράνεια του ΟΗΕ ενάντια στα εγκλήματα του κατοχικού καθεστώτος είναι παράλογη και ακατανόητη’, σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X. “Εξέφρασα τη βαθιά μου ανησυχία για την εξάπλωση της σύγκρουσης σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή”, πρόσθεσε.
Νωρίτερα, ο Πεζσκιάν είπε στο CNN ότι η σύμμαχος του Ιράν Χεζμπολάχ “δεν μπορεί να σταθεί μόνη της απέναντι σε μια χώρα που υπερασπίζεται και τροφοδοτείται από δυτικές χώρες, από Ευρωπαϊκές χώρες και τις ΗΠΑ. Κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να μην επιτρέψει στον Λίβανο να γίνει μια άλλη Γάζα”, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το εάν το Ιράν θα χρησιμοποιούσε την επιρροή του στη Χεζμπολάχ για να ζητήσει αυτοσυγκράτηση
Έντονα προβληματισμένο το Ιράν…..και αποτρέπεται ενδόμυχα….
Το Ιράν καταλαβαίνει καλύτερα από οποιοδήποτε άλλο κράτος( ίσως) την έννοια της λέξης «συγκράτηση». Παρά τις έντονες εικασίες για μια άμεση στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ μετά τη δολοφονία του Iσμαίλ Χανίγε στην Τεχεράνη την 31η Ιουλίου υπάρχουν ελάχιστα σημάδια ότι το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης /IRGC σκοπεύει να πάρει άμεσα εκδίκηση για την ταπείνωση. Τώρα με την ταχεία κλιμάκωση της κατάστασης στον Λίβανο, το IRGC μπορεί να έχει ως ελάχιστη επιλογή από το να βοηθήσει τους συμμάχους του της Χεζμπολάχ, έστω και μόνο για να προστατεύσει ένα περιφερειακό πλεονέκτημα που εδώ και πολύ καιρό θεωρείται ως ασφαλιστική του πολιτική έναντι μιας προληπτικής Ισραηλινής επίθεσης στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν
Συμβαίνει συχνά το Ιράν να στέλνει ήπια μηνύματα σε έναν τομέα και σκληρά μηνύματα σε έναν άλλο. Αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι το Ιράν δεν θέλει η Χεζμπολάχ να εισέλθει σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο με το Ισραήλ. Θέλει να διατηρήσει τη Χεζμπολάχ ως μακροπρόθεσμο αποτρεπτικό μέσο για το ίδιο το Ιράν..Εκτιμάται (ότι από πίσω κανάλια) προσπαθεί να αποκλιμακώσει. την κατάσταση,Αμφιβάλλω πολύ αν θα συμμετείχε απευθείας η Τεχεράνη σε οποιαδήποτε παρατεταμένη κλιμάκωση των συγκρούσεων μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ. Εκτιμάται ότι ως ένα βαθμό θα διατηρήσουν “τη σκόνη τους στεγνή” και για να αποφύγουν να συρθούν σε αυτήν, αν και σίγουρα θα προσπαθούν να ανεφοδιάσουν και να υποστηρίξουν τη Χεζμπολάχ.
Η αποφυγή μιας άμεσης σύγκρουσης από το IRGC με το Ισραήλ φαίνεται να έχει τις ρίζες του σε ένα περίπλοκο δίκτυο στρατηγικών, στρατιωτικών και πολιτικών εκτιμήσεων. Ενώ το Ιράν αντιμετωπίζει εσωτερική και ψυχολογική πίεση να απαντήσει στις Ισραηλινές προκλήσεις, οι κίνδυνοι κλιμάκωσης, η διευρυμένη αποτρεπτική δύναμη του στρατού των ΗΠΑ, οι εσωτερικές πολιτικές και οικονομικές προκλήσεις και τα οφέλη του πολέμου με πληρεξούσιο, έχουν συμβάλει στην προσεκτική προσέγγιση της Τεχεράνης. Όσο αυτή η δυναμική παραμένει σε ισχύ, το Ιράν είναι πιθανό να συνεχίσει να βασίζεται στους πληρεξουσίους του και στον ασύμμετρο πόλεμο, αντί να διακινδυνεύει έναν ολοκληρωτικό πόλεμο με το Ισραήλ.Ένας από τους κύριους λόγους για τον δισταγμό του IRGC να εμπλακεί απευθείας με το Ισραήλ είναι ο φόβος να πυροδοτήσει μια ευρύτερη σύγκρουση.
Επιπλέον, η στρατιωτική υπεροχή του Ισραήλ αποτελεί μείζον ζήτημα. Τα προηγμένα συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας του Ισραήλ, όπως το Iron Dome και το David’s Sling, καθιστούν απίθανη μια επιτυχημένη Ιρανική επίθεση μεγάλης κλίμακας. Οι προηγούμενες εμπειρίες, όπως η αναχαίτιση Ιρανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών και πυραύλων από το Ισραήλ τον περασμένο Απρίλιο, υπογραμμίζουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το Ιράν για να ξεπεράσει την Ισραηλινή αεράμυνα και αντιπυραυλική άμυνα.Η Ιρανική ηγεσία, ιδιαίτερα το IRGC, κατανοεί ότι μια αποτυχημένη ή ημιτελή επίθεση θα έφερνε σε περαιτέρω αμηχανία το καθεστώς των Αγιατολάχ και θα αποδυνάμωσε την περιφερειακή του θέση. Αντί να εμπλακεί σε άμεση στρατιωτική δράση, το Ιράν έχει τελειοποιήσει τη χρήση του πολέμου με πληρεξούσιους για να αντιμετωπίσει την Ισραηλινή επιρροή. Το δίκτυο πληρεξουσίων της Τεχεράνης, συμπεριλαμβανομένης της Χεζμπολάχ στον Λίβανο και διαφόρων Σιιτικών πολιτοφυλακών στο Ιράκ και τη Συρία, της επιτρέπει να χτυπήσει τα Ισραηλινά συμφέροντα, διατηρώντας ταυτόχρονα μια εύλογη άρνηση και μη-ευθύνη των ενεργειών τους.
Ο πόλεμος αυτής της μορφής επιτρέπει επίσης στο Ιράν να διατηρήσει την περιφερειακή του επιρροή χωρίς να επεκτείνει υπερβολικά τις δικές του στρατιωτικές δυνατότητες.(αεροπορικές,πυρηνικές,διαστημικές κα) Το Ιράν έχει πλήρη επίγνωση της μεταβαλλόμενης γεωπολιτικής εικόνας, ιδιαίτερα εν μέσω προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ και τις συνεχιζόμενες προσπάθειες για διαπραγμάτευση κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα. Οι Ιρανοί ηγέτες μπορεί να πιστεύουν ότι μια άμεση επίθεση στο Ισραήλ θα μπορούσε να υπονομεύσει τις όποιες διπλωματικές τους προσπάθειες και να απομονώσει περαιτέρω τη χώρα στη διεθνή σκηνή. Η Τεχεράνη είναι επίσης επιφυλακτική στο να δώσει στον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, Τραμπ,(αν εκλέγονταν ,πράγμα δύσκολο) έναν λόγο για να ξαναμπεί στην πολιτική διαμάχη…
Έτσι,αν το IRGC δεν είναι διατεθειμένο να διακινδυνεύσει έναν ολοκληρωτικό πόλεμο με το Ισραήλ, πώς είναι πιθανό να απαντήσει η Χεζμπολάχ; Η Σιιτκή πολιτοφυλακή δεν έχει άλλη επιλογή από το να διαπραγματευτεί. σταδιακά. Γίνεται πολύς λόγος για το Ισραήλ που θέλει έναν ολοκληρωτικό πόλεμο στον Λίβανο. Στην πραγματικότητα, αυτό που βλέπουμε σήμερα ήταν αναμενόμενο από καιρό όταν το Ισραήλ ανέπτυξε τα στρατεύματά του στο βορρά. Βρισκόμαστε σε μια κλιμάκωση για να επηρεάσουμε την έκβαση των διαπραγματεύσεων, όχι για να προκαλέσουμε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο.Οι Ισραηλινοί λένε στην Χεζμπολάχ: Αν θέλετε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο, τότε προχωρήστε και προκαλέστε έναν και θα είστε υπεύθυνοι για την καταστροφή του Λιβάνου. Αλλά αν δεν θέλετε, θα πρέπει να συμβαδίσετε με τις κλιμακώσεις μας, κάτι που δεν μπορείτε να κάνετε. «Η Χεζμπολάχ προσπάθησε να «συνεχίσει» (τη Δευτέρα) βομβαρδίζοντας το βόρειο Ισραήλ, για να υπογραμμίσει ότι κανένας Ισραηλινός δεν θα επέστρεφε στο βορρά για όσο συνεχιζόταν ο πόλεμος στη Γάζα. Το Ισραήλ σήμερα απαντά ότι θα ερημώσει μεγάλα τμήματα του νότου και της κοιλάδας Μπεκαα ως απάντηση σε αυτή την προσπάθεια.Όμως όλα αυτά πρέπει να εκληφθούν και ως προετοιμασία σε κάποιο χρόνο για διαπραγματεύσεις..
Ανθρωπιστική καταστροφή σε εξέλιξη …και αυτά που δεν είναι άμεσα ορατά….
Η πρόσφατη κλιμάκωση της σύγκρουσης είναι η πιο φονική εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες, εκτοπίζοντας δεκάδες χιλιάδες στο νότιο Λίβανο και στο βόρειο Ισραήλ (νωρίτερα αυτή την εβδομάδα,) σύμφωνα με εκπρόσωπο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR). Περισσότεροι από 17.500 έχουν εκτοπιστεί στον Λίβανο, σύμφωνα με την κυβέρνηση, μεταξύ άλλων από το νότιο τμήμα της χώρας και από τα προάστια της Βηρυτού που επλήγησαν από Ισραηλινή αεροπορική επιδρομή με στόχο τους διοικητές της Χεζμπολάχ. Οι αριθμοί είναι πιθανό να συνεχίσουν να αυξάνονται, προσθέτοντας και τους 112.000 ανθρώπους που προηγουμένως εκτοπίστηκαν λόγω των διασυνοριακών ανταλλαγών μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ από τον περασμένο Οκτώβριο, σύμφωνα με την αναπληρώτρια εκπρόσωπο τησ UNICEF) για τον Λίβανο, Έντ Χίγκινς
Ο πρόσφατος εκτοπισμός είναι ο μεγαλύτερος που έχει βιώσει η χώρα από τότε που ξέσπασε ο Δεύτερος πόλεμος μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ το 2006. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ο Ισραηλινός στρατός προειδοποίησε τους κατοίκους στο νότιο Λίβανο να εκκενώσουν αμέσως τα σπίτια τους και άλλα κτίρια εν όψει των επιδρομών, με δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να λαμβάνουν ειδοποιήσεις μέσω κινητών τηλεφώνων από τον Ισραηλινό στρατό που δίνει εντολή στους πολίτες να μείνουν μακριά από μέρη όπου αποθηκεύει η Χεζμπολάχ. όπλα. Τα μηνύματα υπέθεταν ότι οι άμαχοι γνώριζαν τοποθεσίες αποθήκευσης όπλων και, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OHCHR), προκάλεσαν «πανικό, φόβο και χάος» μεταξύ των αμάχων.
Σύμφωνα με τον υπηρεσιακό υπουργό εσωτερικών του Λιβάνου, Μπασάμ Mαουλάι , περισσότεροι από 20.000 άνθρωποι υπολογίζεται ότι ήδη στεγάζονται σε κτίρια και κέντρα που έχουν χαρακτηριστεί από τις αρχές ως δημόσια καταφύγια. Καθώς οι άνθρωποι συνεχίζουν να εισρέουν στην πρωτεύουσα διέταξε τα δημόσια σχολεία να υποδέχονται εκτοπισμένους Λιβανέζους πολίτες
Η ξαφνική εισροή αμάχων στην πρωτεύουσα δεν παρουσιάζει μόνο προκλήσεις όσον αφορά την παροχή στέγης, αλλά και άλλα είδη πρώτης ανάγκης. Τα νοσοκομεία έχουν λάβει οδηγίες να σταματήσουν να λαμβάνουν τακτικά ή ελαφρά κρούσματα για να δημιουργηθεί χώρος για τους τραυματίες και η χώρα αντιμετωπίζει μια μεγάλη πρόκληση να παρέχει φροντίδα σε εκτοπισμένους πολίτες με καρκίνο, νεφρική ανεπάρκεια ή άλλες χρόνιες ασθένειες για να συνεχίσουν τη θεραπεία τους. Με τον αριθμό των εκτοπισμένων αμάχων να συνεχίζει να αυξάνεται παράλληλα με τη βία, οι πιο ευάλωτοι κάτοικοι του Λιβάνου (συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν ήδη εκτοπιστεί στο εσωτερικό, των προσφύγων και των παιδιών ) κινδυνεύουν περισσότερο.
Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, υπολογίζεται ότι 1,5 εκατομμύριο Σύροι πρόσφυγες διαμένουν στη χώρα(εδώ και 12 χρόνια) και αντιμετωπίζουν εκ νέου εκτοπισμό και αβεβαιότητα. Ο αναπληρωτής εκπρόσωπος της UNICEF τόνισε σε συνέντευξη τύπου χθες ότι η περαιτέρω κλιμάκωση των εχθροπραξιών θα ήταν “απολύτως καταστροφική” για όλα τα παιδιά στο Λίβανο, ιδιαίτερα εκείνα από το ανατολικό τμήμα της χώρας που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους λόγω της βίας. Λίγοι έχουν απάντηση στο ερώτημα που μαστίζει την περιοχή αυτή τη στιγμή, για το πότε θα τελειώσει η σφαγή; Οι Ισραηλινοί έχουν καταστήσει σαφές ότι η τρέχουσα επίθεσή τους δεν θα σταματήσει ως ότου απωθήσουν τη Χεζμπολάχ από τα σύνορα. Για να εδραιώσει αυτόν τον στόχο, το Ισραήλ έχει καταστήσει την επιστροφή των πολιτών του στα βόρεια της χώρας μέρος των ευρύτερων πολεμικών στόχων του.
Η συνεχιζόμενη Ισραηλινή στρατιωτική εκστρατεία κατά της Χεζμπολάχ ξεκίνησε ‘έντονα πριν 12 ημέρες όταν μια εκτεταμένη έκρηξη τηλεειδοποιητών που ανήκαν στη Χεζμπολάχ σκότωσε και τραυμάτισε μέλη της. Την επόμενη μέρα, εξερράγησαν και τα walkie-talkies που χρησιμοποιούσε η Χεζμπολάχ. Ο απολογισμός των νεκρών των δύο ημερών κυμαίνεται γύρω στους 45, με επιπλέον 3.000 τραυματίες στις συντονισμένες επιθέσεις. Ακόμη και όταν το Ισραήλ έχει εξαλείψει επιτυχώς μυριάδες μέλη της ηγεσίας της Χεζμπολάχ, συμπεριλαμβανομένου του πιο πρόσφατου Ιμπραήμ Ακίλ,( ο οποίος ήταν ο επικεφαλής των επιχειρήσεων της Χεζμπολάχ ως και ο διοικητής της επίλεκτης μονάδας ειδικών δυνάμεών της, γνωστής ως Δύναμη Ραντβάν.) Το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι τις τελευταίες ημέρες, οι αεροπορικές του επιδρομές έπληξαν περισσότερους από 1.600 στόχους (σε ολόκληρο τον Λίβανο), επιδιώκοντας να καταστρέψει τη στρατιωτική υποδομή της Χεζμπολάχ και όλα τα σενάρια είναι πλέον ανοικτά….
