Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε . Δρούγος Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Σε επικίνδυνες ατραπούς κινούνται οι εξελίξεις στην Ουκρανο-Ρωσική αντιπαράθεση , με την Μόσχα-παρά τα λεγόμενα του υπεξ Σεργκέι Λαβρώφ- να έχει αυξήσει υπερβολικά την στρατιωτική παρουσία της περιμετρικά της Ουκρανικής εδαφικής επικράτειας , ενώ την ίδια στιγμή στην έδρα και στα επιμέρους στρατηγεία της Ατλαντικής Συμμαχίας(Μονς-Ράμσταιν) , κυριαρχεί κλίμα ιδιαίτερης ανησυχίας γιατί οι Ρωσικές επιθετικού και προκλητικού πλαισίου κινήσεις σε Βαλτική, Κασπία,Μαύρη και Αζοφική Θάλασσα είναι ποσοτικά αλλά και ποιοτικά οι μεγαλύτερες από την περίοδο 2014-2015 ,όταν η Μόσχα προχώρησε στην παράνομη προσάρτηση της Κριμαϊκής χερσονήσου με τα “πράσινα ανθρωπάκια”,ενώ παράλληλα ενίσχυσε τις αποσχιστικές ενέργειες των Ρωσόφωνων ανταρτών στις περιφέρειες του Λούκανσκ και Ντόνετσκ με τις ομάδες του τότε πολέμαρχου Ζαχαρένκο.
Παρά τις εκατέρωθεν δηλώσεις πολιτικών κύκλων ότι επιδιώκεται αποκλιμάκωση ,πολλές από τις κινήσεις της Ρωσίας στην ανατολική Ουκρανία και στην γειτονική Λευκορωσία δεν δείχνουν τέτοιες τάσεις , ενώ με εξαίρεση την αναβολή /ματαίωση(προς το παρόν) της διέλευσης των Αμερικανικών πολεμικών πλοίων μέσα από τα Τουρκικά Στενά των Δαρδανελλίων και του Βοσπόρου με κατεύθυνση τον Εύξεινο Πόντο , το ΝΑΤΟ πολιτικά ενισχύει το Κίεβο,ενώ ενδυναμώνει την διακλαδική στρατιωτική παρουσία του από τον Φινλανδικό κόλπο και την Εσθονία, μέχρι τις Ρουμανικές ακτές στην Μαύρη Θάλασσα.
Πρώτο: Η Ρωσία πραγματοποιεί μπαράζ αεροχερσαίων ασκήσεων με την εμπλοκή στρατιωτικών μονάδων και από άλλα μέρη της χώρας( (πχ Τούλα, Ποσκόφ,Βορονές, Γιέλετς,Ρυαζάν κα) που έχουν μετασταθμεύσει σε ζώνες πολύ κοντά στην ανατολική Ουκρανία(πχ σε Μπελγκοροντ, Κουρσκ, Μπριάνσκ, Ορέλ Ροστόβ ο Ντον , Ταγκαρογκ κα). Την ίδια χρονική περίοδο η Μόσχα ελέγχοντας τον Λευκορώσο πρόεδρο Λουκασένκο έχει προχωρήσει σε ένα είδος “Ρωσοποίησης” της Λευκορωσίας ,με την παρουσία αλεξιπτωτιστών και αριθμού αεροσκαφών σε Σλουτσκ Μαραχαβίτσι και Κομπρύν ,με γεωγραφική έμφαση προς Πολωνία-Λιθουανία-Λετονία .Από ναυτικής πλευράς ο Ρωσικός στόλος της Μαύρης Θάλασσας διατηρεί υψηλό βαθμό ετοιμότητας ,σε Σεβαστούπολη, Φεοντοσίγια,Νοβοσμπίρσκ, ενώ τα τελευταία δύο χρόνια στην Κριμαία οι Ρώσοι έχουν κατασκευάσει υποδοχές για πυρηνικά όπλα διαφόρων κατηγοριών. Στην Κριμαία ο συνολικός αριθμός των Ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων ανέρχεται σε 42.000 άνδρες,ενώ ευρύτερα στην Ρωσο-Ουκρανική μεθοριακή ζώνη από το Μπριάνσκ μέχρι το Ροστόβ στην Αζοφική οι Ρωσικές μονάδες είναι συνολικά 56-58 τάγματα.
Δεύτερο: Σε πολιτικό επίπεδο το ΝΑΤΟ προχώρησε σε έκτακτη σύνοδο των υπουργών εξωτερικών και άμυνας των 30 κρατών-μελών(μέσω τηλεδιάσκεψης) , μετά από κοινή απόφαση του ΓΓ Γένς Στόλντεμπεργκ,με τους ευρισκόμενους στις Βρυξέλλες υπουργούς εξωτερικών και άμυνας των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν και Λόιντ Όστιν με θέματα την Ουκρανία και την σχεδιαζόμενη αποχώρηση των Αμερικανικών και συμμαχικών δυνάμεων(Resolute Support) από το Αφγανιστάν τον προσεχή Σεπτέμβριο. Στις Βρυξέλλες παρευρέθησαν και οι υπουργοί εξωτερικών Γερμανίας,Ιταλίας, Γαλλίας και Μ.Βρετανίας τονίζοντας την πλήρη υποστήριξη των χωρών τους στην Ουκρανία ,ο υπεξ της οποίας ήταν επίσης στην Βελγική πρωτεύουσα. Επιπρόσθετα όλα τα κράτη-μέλη της Συμμαχίας στην Μαύρη Θάλασσα (Ρουμανία-Βουλγαρία-Τουρκία) τάχθηκαν υπέρ του Κιέβου.Ο υπεξ της Ουκρανίας Ντμίτριου Κουλέμπα υπέγραψε με τον Στόλντεμπεργκ την Διακήρυξη για ενεργοποίηση των επιμέρους στενών σχέσεων της χώρας του με το ΝΑΤΟ ,(επικαιροποιώντας την λεγόμενη DISTINCTIVΕ PARTNERSHIP) ενώ ο υπουργός άμυνας Αντρέι Ταράν ζήτησε την όσο το δυνατό ενισχυμένη πολιτική υποστήριξη της Ουκρανίας από την ΕΕ. Στην διαμόρφωση των επιμέρους κινήσεων του ΝΑΤΟ απέναντι στις Ρωσικές ενέργειες είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος βοηθού ΓΓ/ΝΑΤΟ για τις πολιτικές υποθέσεις Τζων Μάνζα. Επίσης σε περαιτέρω χειροτέρευση της κατάστασης είναι δεδομένο ότι η Δύση συνολικά θα προχωρήσει σε πολύ σκληρές κυρώσεις κατά της Μόσχας.
Τρίτο :Σε στρατιωτικό επίπεδο οι Αμερικανοί ενισχύουν ακόμα περισσότερο σε έμψυχο -εξειδικευμένο προσωπικό την παρουσία τους στο Βισμπάντεν της Γερμανίας(με στελέχη για την αντιμετώπιση κυβερνοαπειλών ,υβριδικών κινήσεων, δορυφορικών επικοινωνιών κα), ενώ σε όλες τις πολυεθνικές δυνάμεις της Enhanced Forward Presence του ΝΑΤΟ σε Πολωνία-Λετονία-Λιθουανία Εσθονία παρατηρείται αυξημένη ετοιμότητα. Βάσει απόρρητης έκθεσης προς τον ΓΓ/ΝΑΤΟ η Ουκρανική άμυνα τα τελευταία 4 χρόνια με την συνδρομή της Συμμαχίας έχει ενισχυθεί σημαντικά,ενώ στα πλείστα Κέντρα και στρατιωτικές σχολές επιτελών υπάρχουν σύμβουλοι της Συμμαχίας,όπως πχ στη Ναυτική Ακαδημία της Οδησσού κα. Πάντως οι Νατοϊκοί κύκλοι παρακολουθούν στενά τις κινήσεις των Ρώσων αποσχιστών ανταρτών(μαζί με ειδικά τάγματα αναγνώρισης ως και πολιτοφυλακής των Ουκρανών στο Ντονμπάς και ειδικά στο αεροδρόμιο του Ντόνετσκ,στην περιοχή Χορλίβκα-Ντεπάλτσεβο (που είναι σημείο-τομής οδικών και σιδηροδρομικών αρτηριών ) ,ως και στο μέτωπο της Αζοφικής και ειδικά στην περιοχή Νοζουαζόφσκ,όχι μακριά από την Μαριούπολη και το λιμάνι του Μπερντιάνσκ.
Οι Αμερικανοί και το ΝΑΤΟ στα ζητήματα των Ουκρανο-Ρωσικών προσδίδουν ιδιαίτερη έμφαση σε επιθέσεις υβριδικού χαρακτήρα,αλλά και στο φάσμα των εκτεταμένων ψυχολογικών επιχειρήσεων της Ρωσίας με σκοπό να πλήξει τα νευραλγικά κέντρα αντίστασης της χώρας. Ο υπογράφων καθημερινά λαμβάνει συνεχή πληροφόρηση από ειδικά ινστιτούτα σε Τσεχία-Φινλανδία και Ρουμανία των Ρωσικών παραpληροφορικών και ψυχολογικό-επιρροής ενεργειών και επιχειρήσεων Μόσχας σε βάρος της Ουκρανίας.Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση είναι η κοινή μελέτη του Ρωσικού Ινστιτούτου στρατηγικών σπουδών που διατηρεί εξαρτημένες σχέσεις με το Ρωσικό Γενικό Επιτελείο.Ο αναλυτής Αλεξάντερ Μπαρτός είναι ‘κλειδί” για τις κυβερνοεπιθέσεις από κοινού με ψυχολογικές επιχειρήσεις κατά του Κιέβου.(ειδικά η μελέτη ‘ Securing infοrmation for foreign policy purposes in the context of digital reality’ που είναι στη διάθεση του υπογράφοντα σε μετάφραση ).
Ο υπογράφων σε αυτή την φάση εκτιμά πιο πολύ ότι η Μόσχα προβαίνει σε μεικτές επιχειρήσεις επιρροής,υβριδικές, κυβερνοεπιθέσεις, παραπληροφρικές και ψυχολογικές σε βάρος του Κιέβου ,για αυτό και απαιτείται μεγάλη προσοχή, ακόμα και σε ενέργειες προβοκάτσιας.Άλλωστε οι Σοβιετικοί και οι Ρώσοι έχουν παρά πολλές φορές ενεργήσει με τέτοιες επιλογές στον Ψυχρό Πόλεμο, αλλά και μεταψυχροπολεμικά.
Τέταρτο: Η εκ νέου κρίσιμη φάση στην αντιπαράθεση Μόσχας -Κιέβου έχει “ανοίξει” κάποιες σημαντικές “διόδους’ στην Τουρκική πολεμική βιομηχανία. Σε μελέτη Αμερικανικής “δεξαμενής σκέψης “επισημαίνεται ότι ‘σωτηρία για το Κίεβο, δεδομένης της παλαιότητας και του απαρχαιωμένου αεροπορικού υλικού της Ουκρανίας απέναντι στη Μόσχα είναι τα εκπληκτικά μη-επανδρωμένα αεροσκάφη/drones με τα οποία η Άγκυρα έχει εξοπλίσει το Κίεβο,και η Ουκρανία μπορεί να προκαλέσει σοκ και δέος στις τεθωρακισμένες και μηχανοκίνητες δυνάμεις της Ρωσίας. Τούρκοι ειδικοί εδρεύουν σε δύο κέντρα της Ουκρανίας και επιδεικνύουν τις τεράστιες δυνατότητες των “Μπαιρακτάρ”/ΤΒ2 που προκάλεσαν συντριπτικές απώλειες στους Αρμένιους στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, στις δυνάμεις του Άσαντ (περιφερειακά του Ιντλίμπ) αλλά και στις δυνάμεις του πολέμαρχου της ανατολικής Λιβύης Χάφταρ στην απέλπιδα προσπάθεια του το πρώτο εξάμηνο του 2020 να καταλάβει την Τριπολιτάνα/Δυτική Λιβύη.
Πέμπτο: Για την χώρα μας οι εξελίξεις στην Μαύρη Θάλασσα είναι πολύ σημαντικές και μέσω ΝΑΤΟ-ΕΕ η Ελλάδα θα πρέπει να έχει συνολική παρουσία στην περιοχή.Η στρατιωτικοποίηση της Κριμαίας από τον Πούτιν ,οι αποσχιστικές ενέργειες των Ρώσων στη ΝΑ Ουκρανία έχουν επιπτώσεις στον διαχρονικό-δυναμικό και ιστορικό Ελληνισμό της Μαριούπολης /Σαρτάνα κλπ. Οι Ρώσοι με αρκετά ανορθόδοξες επιλογές επιδιώκουν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους την Μαύρη Θάλασσα και να ακρωτηριάσουν την γεωγραφική επικράτεια της Ουκρανίας . Μεταξύ των διευρυμένων επιλογών μας είναι η συμμετοχή σε πολυεθνικές δραστηριότητες του ΝΑΤΟ στην Μαύρη Θάλασσα,η συμμετοχή σε εναέριες περιπολίες του ΝΑΤΟ στην συγκεκριμένη περιοχή,η ενίσχυση σε προσωπικό πληροφοριών της Νατοϊκής στρατιωτικής παρουσίας την Κράιοβα της Ρουμανίας , ως και περαιτέρω πολιτική σύσφιξη των δεσμών με τα Παρευξείνια κράτη.
