Γράφει Δρ Αθανάσιος Ε.Δρούγος
Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Μετά τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Λονδίνο για τα 70 χρόνια της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας ,καθώς και την συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν στο περιθώριο τηςΣυνόδου εκτιμώ ότι διαμορφώνεται μια ακόμα πιο πολύπλοκη εικόνα σε διάφορα επιμέρους διεθνή καιπεριφερειακά πλαίσια ,ενώ οι όλες τάσεις δείχνουν ότι βαίνουμε προς χειροτέρευση των διμερών σχέσεων σε όλα τα επίπεδα με πάντοτε έμφαση την προκλητική θέση της Άγκυρας στις θαλάσσιες ζώνες καθώς και το ανεξέλεγκτο μεταναστευτικό.
Πρώτο:Για πολλοστή φορά και εφ όλων των ΓΓ/ΝΑΤΟ από τον Γιόζεφ Λουνς μέχρι τον Γιένς Στόλντεμπεργκ η Ατλαντική Συμμαχία δεν πρόκειται να επέμβει στα Ελληνοτουρκικά.Στο Λονδίνο σαφέστατα επιβεβαίωθηκε η ισχύς του Άρθρου 5 του Καταστατικού της Συμμαχίας.Και όπως ισχύει από το 1949 δεν υφίσταται κάποιο άρθρο ή έστω κάποια επιλογή για παρέμβαση στην περίπτωση διένεξης ανάμεσα σε δύο κράτη-μέλη του Οργανισμού.Μόνο οι ΗΠΑ έχουν δυνατότητες παρέμβασης,κάτι που ηταν φανερό στην περίπτωση του προέδρου Λίντον Τζόνσον το 1964,καθώς και του αείμνηστου διπλωμάτη Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ στα Ίμια το 1996.Όμως είναιπρος την θετική κατευθυνση η απόφαση των 29 συμμάχων καιτου ΓΓ/ΝΑΤΟ να συσταθεί ειδική επιτροπή για την μετεξέλιξη της Συμμαχίας σε επιμέρους τομείς.
Δεύτερο¨Η Ελλάδα, όπως φάνηκε από τα θέματα της Συνόδου και το ιδιαίτερα περιεκτικό Τελικό Ανακοινωθέν του Λονδίνου δεν είναι στις προτεραιότητες και θεματολογία της Συμμαχίας. Αξίζει να επισημανθεί ότι δεν υπήρξαν ειδικές αναφορές στο Μεσογειακό χώρο.Αντίθετα δόθηκε μεγάλη έμφαση σε ζητήματα Ρωσίας-Κίνας-τρομοκρατίας-κυβερνοπολέμου-υβριδικών επιχειρήσεων,ενεργειακής ασφάλειας,πυρηνικών συμφωνιών -αφοπλισμού κα.Αποδεικνύεται ότι το ΝΑΤΟ-παρά τα συνήθη εσωτερικά διαχρονικά προβλήματα-παραμένει ο πλέον αξιόπιστος πολιτικο-στρατιωτικός οργανισμός ( με παγκόσμια εμβέλεια),ενώ οι Γαλλικές πρωτοβουλίες με έμφαση τα ευρωκεντρικά χωλαίνουν.
Τρίτο :H Toυρκία θα εξακολουθήσει να “παίζει σε πολλά ταμπλό” αφού εμφανίζεται να υποστηρίζει έντονα το ΝΑΤΟ, να έχει προνομιακή μεταχείριση από τον Τραμπ,να διατηρεί πολύ στενές πολιτικο-οικονομικό-ενεργειακό-στρατιωτικές σχέσεις με την Μόσχα,ενώ παρά τα λεγόμενα διατηρεί ανοικτά κανάλια επικοινωνίας με τους ισχυρούς της Ευρώπης(κάτι που φάνηκε από την τετραμερή των Ερντογάν-Τζόνσον-Μέρκελ-Μακρόν).
Τέταρτο: Το Ρωσικό αντιπυραυλικό σύστημα S400 θα αναπτυχθεί υπό λογικές συνθήκες ως παράλληλο σύστημα διευρυμένης αεράμυνας,υπό εθνική υποδομή -διοίκηση και κάλυψη.Αυτό σημαίνει ότι θα είναι συμπληρωματικό του Ενιαίου Συστήματος Αεράμυνας του ΝΑΤΟ.Και ότι μέχρι τον Απρίλιο του 2020 θα πρέπει να επιλυθούν οριστικά τα διμερή Αμερικανο-Τουρκικά θέματα που αφορούν τα F35.Προσωπικά δεν αποκλείω και την περίπτωση να παραλάβει η Άγκυρα αεροσκάφη 5ης γενιάς από τους Αμερικανούς ,ειδικά στην περίπτωση επανεκλογής του Τραμπ,στις προσεχείς προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου του 2020.
Πέμπτο:Η Άγκυρα έχει προχωρήσει δυναμικά και πολυδιάστατα στην υλοποίηση του λεγόμενου δόγματος των ναυάρχων εα Γιανγτζί και Μποστάνογλου περί “Γαλάζιας Πατρίδας”.Παράλληλα υλοποιεί στην πράξη το δόγμα που την θέλει να έχει πρωθημένες βάσεις σε Κατάρ-Σουδάν-Σομαλία καθώς και λιμενικές “διευκολύνσεις” σε Λιβύη-Αλβανία. Αυτό θα έπρεπε να είχε απασχολήσει πολύ την δυσκίνητη Ελληνική διπλωματία αλλά και την αντίστοιχη λίαν υποτονική Αμυντική Διπλωματία (που έχει παραμείνε στα χαρτιά και τις απέραντες θεωρητικολογίες).Μετά 473 χρόνια από την εποχή του αρχικουρσάρου Μπαρμπαρός Χαρεντίν Πασά ,η Άγκυρα εμφανίζεται στην θάλασσα αρκετά ενισχυμένη
Έκτο:Η Άγκυρα μέσω της αναμφισβήτητα προβληματικής συμφωνίας με την Λιβύη για την θαλάσσια δικαιοδοσία από την Δωδεκάνησο μέχρι νότια του νομού Λασιθίου-Βεγγάζη-Τομπρούκ-Ντέρνα ως και την διμερή στρατιωτική συνεργασία με την Τρίπολη ενδυναμώνει την παρουσία της από την Αλεξανδρέττα μέχρι τον Κόλπο της Σύρτης.Χρειάζεται μεγάλη προσοχή από δικής μας πλευράς ,και όχι τη μόνιμη επίκληση του Διεθνούς και Ευρωπαικού Δικαίου. Βρισκόμαστε σε περίοδο σαρωτικών αλλαγών στις διεθνείς σχέσεις ,ενώ μετα τη 9/11 πολλά πράγματα δεν εμπίπτουν στο παροδοσιακό πλέγμα του Διεθνούς Δικαίου.(Απόδειξη οι διεθνείς και άλλες περιφερειακές επεμβάσεις που δεν ήσαν σύννομες )
Έβδομο: Αναφορικά με το να προσφύγουμε στην Χάγη ,απαιτείται προσοχή , γιατί δεν είναι εξασφαλισμένο ότι θα κερδίσουμε τις υποθέσεις των θαλασσίων ζωνών(αφορά και την Κύπρο).Άς έχουμε στο μυαλό μας ότι το 1982 και το 1985 η Λιβύη του Καντάφι κέρδισε τις υποθέσεις του καθορισμού της υφαλοκρηπιδας από την Τυνησία και την Μάλτα,ενώ η απόφαση του 2009 για το”Φιδονήσι” στο Δέλτα του Δούναβη (μεταξύ Ρουμανίας και Ουκρανίας) θα πρέπει να μας καθιστά καχύποπτους για τα διεθνή δικαστήρια.
Όγδοο:Είναι απαραίτητο να επιστρέψουμε στο Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Ελλάδος-Κύπρου της δεκαετίας του 90 , γιατί η Άγκυρα θα διευρύνει τις απειλές για την Λευκωσία, μέσω της Ανατολικομεσογειακής ρεβιζιονιστικής στρατηγικής της, ενώ καθώς θα πλησιάζουμε στο 2023( 100 χρόνια από την Συνθήκη της Λωζάννης).Στην προωθημένη στρατηγική της (πέραν των τριών αεροχερσαίων επιχειρήσεων στην Βόρεια Συρία),εντάσσω (από πλευράς ναυτικού) την ανάπτυξη του Τουρκικού αεροπλανοφόρου ANADOLOU , στα τέλη του 2020/αρχές του 2021που θα την καταστήσει NAVALPROJECTOR OF POWER.
Ένατο:Από πλευράς μας θα πρέπει πλέον να δώσουμε έμφαση στην περαιτέρω στρατιωτική ενίσχυση της Κρήτης.Αυτό σημαίνει αναβάθμιση λιμενικών δυνατοτήτων-εγκαταστάσεων , ενδυνάμωση της επί χρόνια υποβαθμισμένης ιστορικής V ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΣ στα Χανιά, παρουσία “στοιχείων’ Δύναμης Ταχείας Αντίδρασης (Ειδικές Δυνάμεις-ελικόπτερα κα),ενίσχυση σε αεροπορικά μέσα της 115 Πτέρυγας Μάχης στα Χανιά,ετοιμότητα δυνάμεων για αντιμετώπιση ασύμμετρων απειλών-προστασία ενεργειακών εγκαταστάσεων, παρουσία drones για εναέρια αναγνώριση-επιτήρηση-συλλογή πληροφοριών κα. Λόγω της διμερούς συμφωνίας Τουρκίας-Λιβύης ενδέχεται μέσα στο 2020 να αντιμετωπίσουμε “εκπλήξεις”.
Δέκατο: Τέλος λόγω της ορατής και ασύμμετρης απειλής του μεταναστευτικού προβλήματος-το οποίο χαλαρότατα αναφέρθηκε στο Τελικό Ανακοινωθέν του ΝΑΤΟ στο Λονδίνο,θα πρέπει να υιοθετήσουμε σοβαρά,αξιοπρεπή και αποδοτικά μέτρα ανάσχεσης και αποτροπής των ροών.. Γιατί αυτή η απειλή θα προκαλέσει έντονα πληθυσμιακά και κοινωνικά προβλήματα ως και ενεργοποίηση επικίνδυνων τάσεων …με απρόβλεπτες προεκτάσεις και επιπτώσεις….
