Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος
Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Η Ελλάδα καθίσταται κομβικός χώρος, μεγάλης στρατηγικής, στρατιωτικής ως και πολιτικής σημασίας στη νοτιοανατολική Ευρώπη με ευρύτερες , καινοτόμες ως και πολυδιάστατες προεκτάσεις για την Ευρωατλαντική και Ευρωπαϊκή ασφάλεια, μετά την καθοριστικής σημασίας “Συνάντηση και Διακήρυξη της Αθήνας” της 21ης Αυγούστου με τους ηγέτες των κρατών των δυτικών και ανατολικών Βαλκανίων της Μολδαβίας και της μαχόμενης Ουκρανίας , καθώς και του επικεφαλής δίδυμου της ΕΕ. Σε μία ιδιαίτερα δύσκολη φάση των παγκόσμιων εξελίξεων(Ρωσική βάναυση εισβολή στην Ουκρανία, ασαφείς εξελίξεις στη Μέση Ανατολή-κόλπος των πετρελαίων, κινήσεις αποσταθεροποίησης στο Σαχέλ με Ρωικό μισθοφορικό “δάκτυλο”,Κινεζική αεροναυτική προκλητικότητα στη νότια Σινική Θάλασσα και απέναντι στη Ταϊβάν κα), με την ευκαιρία της συμπλήρωσης δυο δεκαετιών από την ‘Διακήρυξη της Θεσσαλονίκης’ για τα Βαλκάνια και την ΕΕ, η πρωτοβουλία του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη δίνει άλλη διάσταση.Ενισχύει τον ρόλο της χώρας μας στο Ευρωατλαντικό αμυντικό ολοκλήρωμα, στις σχέσεις της ΕΕ με τα κράτη της Αδριατικής Πρωτοβουλίας (πλην Αλβανίας λόγω της απαράδεκτης στάσης των Τιράνων στο θέμα Μπελέρη), στις εξελίξεις στη Μαύρη Θάλασσα( εναλλακτικοί διάδρομοι για τα σιτηρά κα), στην περαιτέρω αναβάθμιση της ακριτικής Αλεξανδρούπολης κα, ενώ σε διμερές επίπεδο η πολύπλευρη σύσφιξη των σχέσεων Αθήνας -Κιέβου σε διαφόρους τομείς ενδυναμώνει την θέση μας σε πρωταγωνιστικό ρόλο.Εκτιμάται ως στρατηγικής εμβέλειας η πρόσκληση Μητσοτάκη σε Ουκρανία και Μολδαβία (δυο υποψήφια κράτη για ένταξη στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ που βρίσκονται στο στόχαστρο του προβληματικού ένοικου του Κρεμλίνου). Μην λησμονούμε τον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Μόσχας στην αποσχιστική και Ρωσοελεγχόμενη οντότητα της Υπερδνειστερίας στη Μολδαβία από το 1993 (με τα απομεινάρια της 14ης Ρωσικής στρατιάς του Δνείστερου) τις στρατιωτικές επιχειρήσεις πριν 15 χρόνια σε Αμπχαζία και Νότια Οσετία στη Γεωργία(παράνομη εισβολή-κατοχή) την κατάρριψη του Μαλαισιανού αεροσκάφους(πτήση ΜΗ17) πάνω από την ανατολική Ουκρανία με 295 νεκρούς, την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας του 2014 κα)
Ο υπογράφων με σειρά άρθρων τους τελευταίους μήνες στον “ΕΤ” και στον “ΕΤ της Κυριακής” έχει υποστηρίξει την στρατιωτική ενίσχυση της Ουκρανίας, η οποία μαχόμενη κατά του παγκόσμιου εγκληματία Ρώσου προέδρου , στην πραγματικότητα μάχεται για την Ευρωπαϊκή ασφάλεια από το Κίρκενες της Νορβηγίας και το Ίβαλο της Φινλανδίας μέχρι την ανατολική Μεσόγειο. Αν τυχόν ηττηθεί η Ουκρανία, η Ευρώπη και ο Ευρωατλαντικός γεωπολιτικός χώρος εισέρχονται σε περιπέτειες και απίστευτους κινδύνους , αφού η Ρωσική επιθετικότητα δεν πρόκειται να σταματήσει στο Κίεβο, αλλά θα επεκταθεί σε Βαλτική και Μαύρη Θάλασσα.(και όχι μόνο). Και επειδή δεν είχαν ληφθεί δυναμικές πρωτοβουλίες(από χώρα του νότου μέχρι σήμερα) η κίνηση της Αθήνας ενδυναμώνει την περιφερειακή παρουσία μας , ενώ τα όσα περίεργα, συνωμοσιολογικά και ανεδαφικά έχουν ακουστεί από κάποιους…δείχνουν ανυπαρξία εναλλακτικών προτάσεων, μιζέρια και ένδεια σκέψης ,φοβικά σύνδρομα και ασχετοσύνη ως και παντελή έλλειψη πληροφοριών(εκ βαθέων).Πρώτο :Η συνάντηση των ηγετών των 11 κρατών και της ΕΕ ξεκάθαρα στηρίζεται στην Ευρωατλαντική θεώρηση και δυναμική των πραγμάτων. Ειδικότερα αναφέρονται τα Τελικά Ανακοινωθέντα των δυο τελευταίων Συνόδων Κορυφής του Βορειοατλαντικού Συμφώνου/ΝΑΤΟ του 2022 και 2023 στη Μαδρίτη και στο Βίλνιους της Λιθουανίας,στη σύσταση και ενεργοποίηση του συμβουλίου ΝΑΤΟ-Ουκρανίας ,στο Άρθρο 10 του Καταστατικού του ΝΑΤΟ του Απριλίου του 1949 περί εισδοχής νέων κρατών στη Συμμαχία, κα. Η παρουσία των Σαρλ Μισέλ και Ούρσουλα βαντερ Λέιεν ουσιαστικοποιεί και ενεργοποιεί ακόμα πιο πολύ τη γνωστή συμφωνία της ΕΕ που υπεγράφει με το ΝΑΤΟ το 2022..Άλλωστε η Ουκρανία μέσα στα επόμενο χρονικό διάστημα θα καταστεί κράτος- μέλος του ΝΑΤΟ, και αναμφίβολα σε στρατιωτικό επίπεδο θα κληθεί να συνεισφέρει πολλά , αφού θα έχει τεράστιες εμπειρίες και πολλά LESSONS LEARNED από τις 550 ημέρες του πολέμου.
Δεύτερο : Ή πρόσκληση στο Κόσοβο για να συμμετέχει στη Σύνοδο των Αθηνών ήταν επίσης σημαντική και σωστή παρά τα λεγόμενα κάποιων… Το Κόσοβο έχει αναγνωριστεί από τις 28 από τις 32 χώρες του ΝΑΤΟ (με τη Σουηδία περιλαμβανόμενη), ως και από 22 από τις 27 της ΕΕ ως κρατική οντότητα.Επίσης πάνω από 100 κράτη του ΟΗΕ ως και τα τρία δυτικά κράτη(ΗΠΑ, Γαλλία και Ηνωμένο Βασίλειο) από τα πέντε μόνιμα μέλη του ΣΑ/ΟΗΕ . Εδώ και δέκα χρόνια συζητά με τη Σερβία για επιμέρους θέματα(πρωτοβουλία της ΕΕ) και κυρίως για την κατάσταση των 4 Σερβικών (πληθυσμιακά δήμων) βόρια του ποταμού Ινμπάρ.Παρά τις διαφωνίες και εντάσεις Πρίστινας-Βελιγραδίου υπάρχει διάλογος, υπό την καθοδήγηση της ΕΕ.Η Ελλάδα από το 1999 (όπως και η Ρουμανία και η Σλοβακία που μαζί με την Ισπανία δεν το έχουν αναγνωρίσει ) συμμετέχει κανονικά στη πολυεθνική δύναμη KFOR του ΝΑΤΟ (τελευταία με περίπου 110 στρατιωτικούς και κάποτε με 1600), ως και στην UNMIK του ΟΗΕ και στη EULEX της ΕΕ.Ο υπογράφων εκτιμά ότι κάποια στιγμή θα αναγνωριστεί από την Αθήνα το Κόσοβο, και τέλος πάντων διαχρονικά και ιστορικά η συμπαράταξη μας με το Βελιγράδι δεν μας έχει ιδιαίτερα ευνοήσει. Μην λησμονούμε ότι η Σερβία στο θέμα του πολέμου της Ουκρανίας, στις διεθνείς κυρώσεις κατά της Μόσχας , στο ζήτημα των Σκοπίων/Βόρεια Μακεδονία ως και στις σχέσεις με την Άγκυρα ακολούθησε και ακολουθεί άλλους δρόμους..Η Ελλάδα αναφορικά με το Κόσοβο στηρίζει από το 1999 την απόφαση 1244 του ΣΑ/ΟΗΕ καθώς και την στρατιωτική απαγκίστρωση των Σέρβων από το Κόσοβο την ίδια χρονιά σε εφαρμογή της Στρατιωτικής Συμφωνίας του Κουμάνοβο στη Βόρεια Μακεδονία.
Τρίτο :Σχετικά με τη Βοσνία Ερζεγοβίνη η χώρα μας διατηρεί πολύ καλές σχέσεις και με τις τρεις κοινότητες(Σέρβους,Κροάτες και Μουσουλμάνους), ενώ έχει ανελλιπή παρουσία από το 1996 στην ειρηνευτική επιχείρηση του ΝΑΤΟ /ΙFOR/SFOR και ασφαλώς τα τελευταία 15 και πλέον χρόνια στην υπό την ΕΕ πολυεθνική επιχείρηση ALTHEA.(διπλωματική και στρατιωτική στο παρελθόν στο Βίσοκο)
Στα διμερή Ελληνο-Ουκρανικά.
Από τις πρώτες χώρες της Ρωσικής εισβολής η Ελλάδα τάχθηκε υπέρ του Κιέβου , και δεδομένης της Ρωσικής αθλιότητας, αγριότητας, παρανομίας και πρωτοφανών παραβιάσεων του διεθνούς δικαίου, του ανθρωπιστικού δικαίου, ως και κατά των εγκλημάτων της γενοκτονίας, των μαζικών εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας(και όχι μόνο) είναι “στη σωστή πλευρά της ιστορίας”(αρέσει ή δεν αρέσει σε κάποιους..)Οι Ρώσοι έχουν προχωρήσει σε αποδεδειγμένο παιδομάζωμα, σε μαζικές εκτελέσεις , σε τυφλά πλήγματα κατά συγκροτημάτων κατοικιών σε Ουκρανικές πόλεις, σε καταστροφή φραγμάτων (Νόβα Κακόφσκα), σε πρωτοφανείς απειλές χρήσης τακτικών πυρηνικών όπλων (Μεντβέντεφ κα), σε κατάληψη κολοσσιαίου πυρηνικού σταθμού στη Ζαπορίζια,σε πλήγματα σε Παραδουνάβια Ουκρανικά λιμάνια (Τσερνομόρσκ, Οδησσός, Ρένι, Ιζμαίλ κα), σε εισβολή για παρατεταμένες στρατιωτικές ασκήσεις στη Βουλγαρική ΑΟΖ , σε βομβαρδισμούς του συστήματος ηλεκτροδότησης κα.Πολύ σωστά ο Έλληνας πρωθυπουργός τόνιαε ότι η Ρωσία και ειδικά η Ουκρανοκτόνα ηγεσία της θα πρέπει να παραπεμφθεί και δικαστεί για εγκλήματα πολέμου.Δεν είναι το ίδιο με το Κόσοβο που υπήρξε Νατοϊκή αεροπορική επέμβαση , για να σταματήσει από τους πραιτωριανούς του Μιλόσεβιτς η εκκαθάριση του πλειοψηφούντος μη-Σερβικού στοιχείου. Άλλο η εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία και εντελώς διαφορετική περίπτωση της υλοποίησης του δόγματος RESPONSIBILITY TO PROTECT.(που έχει εγκριθεί επί ΓΓ Κόφι Άναν στα Ηνωμένα Έθνη) . Και για το Κόσοβο και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη πολλοί εγκληματίες πολέμου (όλων των αντιμαχομένων) εστάλησαν στη Χάγη και καταδικάστηκαν.Η Μόσχα πρέπει να πληρώσει και θα πληρώσει.Ασφαλώς οι προς στιγμή κατεχόμενες περιοχές του Ντονμπάς, Λουκάνσκ, ανατολική Χερσώνα και Ζαπορίζια δεν θα αναγνωριστούν ποτέ ως τμήματα της Ρωσικής επικράτειας.
Η Δήλωση Μητσοτάκη-Ζελένσκι στηρίζεται σε αποφάσεις του ΝΑΤΟ, με τη χώρα μας να υποστηρίζει την ένταξη της Ουκρανίας στην Ατλαντική Συμμαχία(βάσει του κειμένου του Βίλνιους), την πλήρη υποστήριξη στο Συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ουκρανίας που συστάθηκε προ μερικών εβδομάδων, ενώ παρέχουμε και θα παρέχουμε πλήρη πολιτική, στρατιωτικο-τεχνική και ανθρωπιστική υποστήριξη στο μαχόμενο Κίεβο.Επιπρόσθετα όταν και αν σταματήσει ο πόλεμος η Ελλάδα να συνδράμει στην ανοικοδόμηση περιοχών σχολείων αγαλμάτων , θρησκευτικών μνημείων, λιμένων κα κυρίως στη Μαριούπολη και στην Οδησσό και σε αυτό το θέμα καλούμαστε από τώρα να συντονιστούν τα αρμόδια υπουργεία οικονομικών, πολιτισμού και κατασκευών.
Η Ελλάδα να συντονιστεί με την Ουκρανία-Ρουμανία-Βουλγαρία για τους εναλλακτικούς διαδρόμους επισιτισμού , δηλαδή την εφαρμογή των νέων γραμμών για πλοία που μεταφέρουν δημητριακά και άλλα προϊόντα από τις Παραδουνάβιες περιοχές και την Οδησσό προς τα Στενά. Μπορούμε επίσης να συνδράμουμε οδικά στην κάθετη γραμμή μεταφοράς από Ισμαήλ, Κωστάντζα, Μπουργκάς, Βάρνα, Τσάρεβο, Σβίλνενγκραντ, Ορεστιάδα προς Αλεξανδρούπολη.(που ήδη σχεδιάζεται). .Σε στρατιωτικό επίπεδο είναι και θα είναι σημαντική η συνδρομή μας στην πολυεθνική εκπαίδευση των Ουκρανών πιλότων στα F16. Ειδικά μετά την πολλή σημαντική διάθεση σταδιακά 61 αεροσκαφών τέτοιου τύπου από την Ολλανδία και την Δανία(με την πρόσφατη επίσκεψη Ζελένσκι στις αεροπορικές βάσεις του Αιντχόφεν και της Σκρίνστρουπ .Έχουμε πολλά αεροσκάφη και εξαίρετους πιλότους με συνεχείς εμπειρίες. Η εκπαίδευση λογικά θα γίνει σε εσωτερικό και εξωτερικό. Βασικά στη νοτιοανατολική Δανία και στη νότια Ρουμανία. Καλαμάτα και Ανδραβίδα μπορούν να συνδράμουν ανάλογα. Η Ελλάδα πρέπει να είναι εντεταγμένη στον ήδη 11μελή “συνασπισμό των αεροσκαφών’ για την Ουκρανία.Ένα νέο πακέτο (στρατιωτικό)είναι σχεδόν έτοιμο με τεθωρακισμένα οχήματα μάχης, αυτόματα όπλα, συστήματα αντιμετώπισης /καταστροφής ναρκών , και πυρομαχικά Θα μπορούσαν να εξεταστούν περιπτώσεις παλιότερων τύπων αρμάτων μάχης σε συνεργασία με τη Γερμανία(όπως έκανε η Τσεχία και η Σλοβακία). Προφανώς από δυτικά κράτη θα αναπληρωθούν οι ανάγκες μας. Επίσης είναι καιρός για απο-Ρωσοποίηση του υπάρχοντος οπλισμού(δεν χρησιμεύει σε πολλά). Οι Ουκρανοί γνωρίζουν να τα χειρίζονται πολύ καλύτερα τα Ρωσικά αντιαεροπορικά και αντιαρματικά συστήματα. Αμερικανοί και άλλοι μπορούν να μας εφοδιάσουν με σύγχρονα όπλα , και ο υπουργός άμυνας των ΗΠΑ στρατηγός εα Λόντ Όστιν αναμένει τον κατάλογο των δικών μας αναγκών. Τέλος σε κάποια φάση θα μπορούσαμε να συνδράμουμε στην αποναρκοθέτηση περιοχών της Μαύρης Θάλασσας. Η σύσταση μιας μόνιμης διμερούς υψηλόβαθμης στρατιωτικής Επιτροπής από εξειδικευμένα στελέχη των Γενικών Επιτελείων θα συνέδραμε τα μέγιατα. Επίσης είναι σημαντικό να αρχίσουμε να συγκεντρώνουμε πληροφορίες και συμπεράσματα από τις επιχειρήσεις των Ουκρανών από τις ήδη σχεδόν 550 ημέρες πολέμου.(πληροφορίες, αεράμυνα, διοικητική μέριμνα, ψυχολογικές επιχειρήσεις, εφεδρείες,άρση ναρκοπεδίων , στρατιωτική ιατρική/νοσηλευτική, συμμετοχή γυναικών κα)Συμπερασματικά η κίνηση της Αθήνας ήταν πολύ σημαντική και απαιτείται περαιτέρω εγρήγορση, και υλοποίηση αυτών που συμφωνηθήκαν άμεσα.. Η χώρα μας χρειάζονταν μία τέτοια πρωτοβουλία-αιχμής που προφανώς την αναβαθμίζει σε όλα τα επίπεδα.Είναι στην ιδιαίτερα σωστή κατεύθυνση.
