..
Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος
Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Ο Ζελένσκι για πρώτη φορά έδωσε λεπτομέρειες σχετικά με το πιο πρόσφατο προσχέδιο του ειρηνευτικού σχεδίου με τη Ρωσία. Αυτό το προσχέδιο, περιέχει πλέον 20 σημεία, τα οποία απαιτούν «ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας» ένταξη στην ΕΕ για την Ουκρανία, χρηματοδότηση ανοικοδόμησης 800 δισεκατομμυρίων δολαρίων και δεσμευτική μη επίθεση από τη Ρωσία ενώ το θέμα του ΝΑΤΟ στο μέλλον παραμένει ανοικτό. Σηματοδοτεί την πρώτη φορά που το Κίεβο έχει περιγράψει δημόσια τους όρους που θα μπορούσε να αποδεχθεί αν και η Ρωσία δεν έχει συμφωνήσει σε κανέναν από αυτούς. Η Ουκρανία θα συμφωνούσε σε έναν στρατό 800.000 ανδρών σε καιρό ειρήνης και στη διεξαγωγή εκλογών το συντομότερο δυνατό μετά την έναρξη ισχύος μιας συμφωνίας και όχι σε 100 ημέρες εν μέσω πολέμου. Τουλάχιστον δύο σημεία όπως ποια περιοχή/εδαφικά θα ελέγχει κάθε πλευρά και το καθεστώς του υπό κατάληψη από τη Μόσχα πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια — εξακολουθούν να αμφισβητούνται. Το έγγραφο ονομάζεται πλαίσιο για τον τερματισμό του πολέμου μεταξύ Ουκρανίας, ΗΠΑ , της Ευρώπης και των Ρώσων δήλωσε προχθές ο Ζελένσκι . Σύμφωνα με τον Ζελένσκι, το τελευταίο προσχέδιο αντικατοπτρίζει μια κοινή ουκρανοαμερικανική θέση και, ενώ ορισμένα ζητήματα δεν έχουν ακόμη επιλυθεί, «έχουμε πλησιάσει σημαντικά στην οριστικοποίηση των εγγράφων». Ο πρόεδρος δήλωσε ότι η Ουκρανία είναι έτοιμη να συναντηθεί με την ηγεσία των ΗΠΑ για να επιλύσει τα πιο ευαίσθητα ζητήματα. Το Κρεμλίνο δήλωσε ότι ο Πούτιν έχει ενημερωθεί για την πρόταση ,αλλά δεν έδωσε καμία ένδειξη για το αν η Μόσχα θα την αποδεχτεί. Τι άλλαξε από το αρχικό σχέδιο ΗΠΑ-Ρωσίας Το προσχέδιο των 20 σημείων είναι η τελευταία έκδοση ενός εγγράφου που έχει αναθεωρηθεί επανειλημμένα από τότε που διέρρευσε ένα αμφιλεγόμενο πλαίσιο 28 σημείων ΗΠΑ-Ρωσίας τον Νοέμβριο. Αυτό το αρχικό σχέδιο, που συντάχθηκε χωρίς την ουκρανική συμβολή, επικρίθηκε από το Κίεβο και τους Ευρωπαίους ευρέως ως «ρωσική λίστα επιθυμιών». Το νέο προσχέδιο καταργεί αρκετές από τις πιο αμφιλεγόμενες απαιτήσεις της Μόσχας του σχεδίου Τραμπ των 28 σημείων ήτοι : *Το όριο για τον στρατό της Ουκρανίας αυξάνεται από 600.000 σε 800.000 *Η συνταγματική απαγόρευση της ένταξης στο ΝΑΤΟ καταργείται εντελώς *Η γενική αμνηστία για τα εγκλήματα πολέμου αντικαθίσταται από μια ανθρωπιστική επιτροπή που επικεντρώνεται στις ανταλλαγές αιχμαλώτων πολέμου και την επιστροφή απαχθέντων παιδιών *Η προθεσμία των 100 ημερών για τις εκλογές γίνεται «το συντομότερο δυνατό» *Οι απαιτήσεις για την καθιέρωση της ρωσικής ως επίσημης γλώσσας στην Ουκρανία και την άρση των περιορισμών στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία αντικαθίστανται από γενικούς κανόνες της ΕΕ για τα δικαιώματα των μειονοτήτων *Ο στόχος ανοικοδόμησης των 800 δισεκατομμυρίων δολαρίων αντικαθιστά μια πρόταση των ΗΠΑ που θα έδινε στην Ουάσιγκτον το ήμισυ όλων των αποδόσεων των επενδύσεων *Ωστόσο, παραμένουν θεμελιώδη ερωτήματα. Και οι δύο εδαφικές επιλογές που συζητούνται – το πάγωμα στις τρέχουσες γραμμές ή η δημιουργία μιας αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης Ντονμπάς , αφήνουν τη Ρωσία να ελέγχει περίπου το 18.4% του διεθνώς αναγνωρισμένου εδάφους της Ουκρανίας. Και ενώ οι εγγυήσεις «τύπου Άρθρου 5» ακούγονται ισχυρές, δεν έχουν την υποχρέωση αυτόματης αντίδρασης μιας πραγματικής ένταξης στο ΝΑΤΟ. Τα 20 πλήρη σημεία Σημείο 1: Κυριαρχία Η κυριαρχία της Ουκρανίας θα επιβεβαιωθεί. Το έγγραφο επιβεβαιώνει ότι η Ουκρανία είναι κυρίαρχο κράτος, με όλους τους υπογράφοντες να το επιβεβαιώνουν μέσω των υπογραφών τους. Σημείο 2: Μη επίθεση πλήρης και άνευ όρων συμφωνία μη επίθεσης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Για τη διατήρηση της μακροπρόθεσμης ειρήνης, θα δημιουργηθεί ένας μηχανισμός παρακολούθησης για την επιτήρηση της γραμμής επαφής χρησιμοποιώντας διαστημική μη επανδρωμένη παρακολούθηση, συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης για παραβιάσεις και μηχανισμούς επίλυσης συγκρούσεων. Σημείο 3: Εγγυήσεις ασφάλειας Η Ουκρανία θα λάβει ισχυρές εγγυήσεις ασφάλειας. Δεν λέει όμως επακριβώς ποιες Σημείο 4: Στρατιωτικό μέγεθος Το μέγεθος των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας θα παραμείνει στις 800.000 άτομα σε καιρό ειρήνης. Σημείο 5: Εγγυήσεις τύπου Άρθρου 5 Οι Ηνωμένες Πολιτείες, το ΝΑΤΟ και τα ευρωπαϊκά υπογράφοντα κράτη θα παράσχουν στην Ουκρανία εγγυήσεις τύπου “Άρθρου 5” αλλά απαιτούνται διευκρινήσεις. Σημείο 6: Ρωσική νομοθεσία περί μη επιθετικότητας Η Ρωσία θα κατοχυρώσει μια πολιτική μη επιθετικότητας έναντι της Ευρώπης και της Ουκρανίας σε όλα τα απαιτούμενα νομοθετήματα και έγγραφα επικύρωσης, συμπεριλαμβανομένης της επικύρωσης από συνταγματική πλειοψηφία στην κρατική Δούμα. Σημείο 7: Ένταξη στην ΕΕ Η Ουκρανία θα γίνει μέλος της ΕΕ εντός σαφώς καθορισμένου χρονοδιαγράμματος και θα λάβει βραχυπρόθεσμη προνομιακή πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά. Σημείο 8: Πακέτο ανάπτυξης .Η Ουκρανία θα λάβει ένα ισχυρό πακέτο παγκόσμιας ανάπτυξης, το οποίο θα οριστεί σε ξεχωριστή συμφωνία για τις επενδύσεις και τη μελλοντική ευημερία, που θα καλύπτει ένα ευρύ φάσμα οικονομικών τομέων. Σημείο 9: Χρηματοδότηση ανασυγκρότησης Θα συσταθούν διάφορα ταμεία για την αντιμετώπιση της οικονομικής ανάκαμψης, της ανασυγκρότησης των κατεστραμμένων περιοχών και των ανθρωπιστικών αναγκών. Στόχος είναι η άντληση 800 δισεκατομμυρίων δολαρίων μέσω μετοχικού κεφαλαίου, επιχορηγήσεων, χρεωστικών τίτλων και συνεισφορών του ιδιωτικού τομέα. Σημείο 10: Ελεύθερο εμπόριο των ΗΠΑ Μετά την υπογραφή αυτής της συμφωνίας, η Ουκρανία θα επιταχύνει τις διαπραγματεύσεις για μια συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών με τις Ηνωμένες Πολιτείες. . Σημείο 11: Μη πυρηνικό καθεστώς . Η Ουκρανία θα επιβεβαιώνσει ότι θα παραμείνει μη πυρηνικό κράτος σύμφωνα με τη Συνθήκη για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων./NPT του 1968. Σημείο 12: Πυρηνικός σταθμός ηλεκτροπαραγωγής της Ενεργκοντάρ στη Ζαπορίζια (αμφισβητούμενο) Ο πυρηνικός σταθμός θα λειτουργεί από κοινού από τρεις χώρες: την Ουκρανία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσία. Ωστόσο, οι λεπτομέρειες παραμένουν υπό συζήτηση. Ο Ζελένσκι σημείωσε ότι η Ουκρανία δεν επιθυμεί να διαπραγματευτεί απευθείας με τη Ρωσία «μετά από όλα όσα έχουν συμβεί» και επιδιώκει μόνο εμπλοκή της Ουκρανίας και των ΗΠΑ. Σημείο 13: Εκπαίδευση και δικαιώματα των μειονοτήτων. Και οι δύο χώρες δεσμεύονται να εφαρμόσουν εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία και την κοινωνία γενικότερα που προάγουν την κατανόηση και την ανεκτικότητα των διαφορετικών πολιτισμών και εξαλείφουν τον ρατσισμό και τις προκαταλήψεις. Η Ουκρανία θα εφαρμόσει τους κανόνες της ΕΕ για τη θρησκευτική ανοχή και την προστασία των μειονοτικών γλωσσών. Σημείο 14: Περιοχή/Εδαφικό (δεν έχει επιλυθεί) Το ζήτημα της γραμμής συνοριακού και εδαφικού ελέγχου παραμένει ακόμη άλυτο. Αναλυτές ανέφεραν δύο βασικές επιλογές. Επιλογή 1: «Παραμένουμε εκεί που είμαστε». Στις περιοχές Ντόνετσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα, η γραμμή ανάπτυξης στρατευμάτων από την ημερομηνία της συμφωνίας θα αναγνωρίζεται de facto ως γραμμή επαφής, η οποία θα παρακολουθείται από τις διεθνείς δυνάμεις. Επιλογή 2: Η δημιουργία μιας πιθανής ελεύθερης οικονομικής ζώνης στο Ντονμπάς, συνοδευόμενη από αποστρατιωτικοποίηση της περιοχής. Η Ουκρανία αντιτίθεται στην απόσυρση των ενόπλων δυνάμεών της. Ωστόσο, αν εφαρμοστεί αυτή η επιλογή, θα απαιτούσε αμοιβαία απόσυρση και από τις δύο πλευρές, συμπεριλαμβανομένων των ρωσικών δυνάμεων. Η υιοθέτηση αυτής της επιλογής θα υπόκειται σε έγκριση μέσω ενός πανεθνικού δημοψηφίσματος στην Ουκρανία. Μια τελική απόφαση για εδαφικά ζητήματα θα μπορούσε να ληφθεί σε επίπεδο εθνικών ηγετών. Σημείο 15: Καμία αναγκαστική αλλαγή συνόρων Μόλις συμφωνηθούν μελλοντικές εδαφικές ρυθμίσεις, τόσο η Ρωσία όσο και η Ουκρανία δεσμεύονται να μην τις τροποποιήσουν με τη βία. Σημείο 16: Θαλάσσια πρόσβαση Η Ρωσία δεν θα εμποδίσει τη χρήση του ποταμού Δνίπρο και της Μαύρης Θάλασσας από την Ουκρανία για εμπορικούς σκοπούς. Θα συναφθεί χωριστή συμφωνία θαλάσσιας και πρόσβασης, η οποία θα καλύπτει την ελευθερία της ναυσιπλοΐας και των μεταφορών. Ως μέρος αυτής της συμφωνίας, το Kinburn Spit-κατεχόμενη λωρίδα από Ρωσία- θα αποστρατικοποιηθεί. Σημείο 17: Αιχμάλωτοι και απαχθέντα παιδιά από Ρώσους .Θα συσταθεί ανθρωπιστική επιτροπή για την αντιμετώπιση ανεπίλυτων ζητημάτων. Αυτό περιλαμβάνει την ανταλλαγή όλων των εναπομεινάντων αιχμαλώτων πολέμου, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που καταδικάστηκαν από το ρωσικό σύστημα από το 2014, καθώς και την επιστροφή όλων των κρατουμένων πολιτών και ομήρων, συμπεριλαμβανομένων παιδιών και πολιτικών κρατουμένων. Σημείο 18: Εκλογές Η Ουκρανία θα διεξαγάγει εκλογές το συντομότερο δυνατό μετά την υπογραφή της συμφωνίας και όχι στη διάρκεια πολεμικών επιχειρήσεων. Σημείο 19: Η συμφωνία θα είναι νομικά δεσμευτική. Η εφαρμογή της θα παρακολουθείται και θα την εγγυάται ένα Συμβούλιο Ειρήνης υπό την προεδρία Ντόναλντ Τραμπ.
Σημείο 20: Κατάπαυση του πυρός Μόλις όλα τα μέρη συμφωνήσουν με το έγγραφο, μια πλήρης κατάπαυση του πυρός θα τεθεί αμέσως σε ισχύ. Πώς εξελίχθηκε το σχέδιο: ένας μήνας προβληματικών συζητήσεων σε Μαϊάμι, Εμιράτα, Βερολίνο . Το αρχικό πλαίσιο 28 σημείων, που διέρρευσε στις 20 Νοεμβρίου, συντάχθηκε στο Μαϊάμι από τον απεσταλμένο του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ και τον επικεφαλής του ρωσικού κρατικού ταμείου Κίριλ Ντμίτριεφ , χωρίς ουκρανική ή ευρωπαϊκή συμβολή. Έμοιαζε με μια λίστα με πιεστικά και κατευθυνόμενα αιτήματα του Κρεμλίνου όπως ο στρατός της Ουκρανίας θα μειωνόταν στο μισό σε 600.000, μια συνταγματική τροποποίηση θα απαγόρευε οριστικά την ένταξη στο ΝΑΤΟ, όλα τα εγκλήματα πολέμου θα ελάμβαναν ολική αμνηστία, οι εκλογές θα πραγματοποιούνταν εντός 100 ημερών εν μέσω πολέμου και η Κριμαία ως και το Ντονμπάς θα αναγνωρίζονταν ως ρωσικό έδαφος και οι ΗΠΑ ετσιθελικά θα λάμβαναν το 50% των αποδόσεων των επενδύσεων ανασυγκρότησης.Σύμφωνα με αποκλειστική έρευνα του υπογράφοντα μία νομική και διεθνολογική ανάλυση στα τέλη Νοεμβρίου διαπίστωσε ότι η επιβολή του σχεδίου θα παραβίαζε 71 διεθνείς δεσμεύσεις των ΗΠΑ.
