Η διευρυμένη στρατιωτική εμπλοκή της Τουρκίας στο φως των νέων επιχειρήσεων
ΦΩΤΟ .Ο ΤΟΥΡΚΟΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΑΜΥΝΑΣ ΧΟΥΛΟΥΣΙ ΑΚΑΡ ΚΑΙ Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΤΗΣ ΜΥΣΤΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΜΙΤ ΧΑΚΑΝ ΦΙΝΤΑΝ
Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος
Γεωστρατηγικός Αναλυτής-Διεθνολόγος-Ειδικός σε θέματα παγκόσμιας ασφάλειας.
Αν μελετήσουμε σε βάθος την κινητικότητα των Τουρκικών Ένοπλων Δυνάμεων θα διαπιστώσουμε ότι η στρατηγική εμπλοκή της Τουρκίας διευρύνεται συνεχώς και μάλιστα πολύ πέρα από τα σύνορά της. Τα μη-επανδρωμένα αεροσκάφη της ενεργούν ασταμάτητα σε μάχιμες και επιτηρησιακές αποστολές στον Συριακό εναέριο χώρο, οι φρεγάτες του ναυτικού έχουν μόνιμη παρουσία κατά μήκος των ακτών της Λιβύης και Τυνησίας , Τούρκοι στρατιωτικοί σύμβουλοι με εμπειρίες από Μεσοποταμία και ΝΑΤΟ εδρεύουν στην Τρίπολη και στην Μίτιγκα μαζί με τις στρατιωτικές μονάδες της Εθνικής Συμφωνίας (GNA) του Σάρατζ , οι δυνάμεις ορεινών καταδρομών επιχειρούν στο βόρειο Ιράκ ενώ υψηλόβαθμοι Τούρκοι στρατιωτικοί του Στρατού και του Ναυτικού βρίσκονται σε προωθημένες βάσεις στο Κατάρ και τη Σομαλία, όπου εκπαιδεύουν τον στρατό της Αφρικανικής χώρας στο Μογκαντίσου(παρακολουθώντας παράλληλα τις εξελίξεις στην Ανατολική Αφρική και στον Ινδικό Ωκεανό) . Συνολικά, ο Τουρκικός στρατός είναι πλέον μία υπολογίσιμη εκστρατευτική δύναμη στην υπηρεσία των γεωπολιτικών κοσμοθεωριών των Ερντογάν και Ακάρ.
Η έντονα φιλόδοξη και εξελισσόμενη στρατηγική στάση της Άγκυρας επικεντρώνεται σε τρεις βασικούς άξονες. Αυτοί είναι ο μετασχηματισμός του Τουρκικού Ναυτικού σε μορφή και σύνθεση δύναμης BLUE WATER , η ενεργοποίηση εκστρατευτικών μοντέλων σε συνδυασμό με εργαλειοποίηση αντιπροσωπευτικών φιλο-Τουρκικών μονάδων σε αρκετά πεδία μάχης από το Μάγκρεμπ έως το Ρας ε Λέιν στην ΒΑ Συρία(με πολεμική πλέον εμπειρία) , ενώ παράλληλα επεκτείνει την παρουσία της μέσω στρατιωτικών βάσεων ,στην Ντόχα του Κατάρ, στην Ερυθρά Θάλασσα και στο Κέρας της Αφρικής.Με την τελευταία κίνηση ‘δείχνει τα δόντια της” σε Αίγυπτο και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα,που προφανώς υστερούν απέναντι στς δικές της στρατιωτικές δυνατότητες.
Το Τουρκικό ναυτικό, ήταν παραδοσιακά περιορισμένων δυνατότητων και ως επί το πλείστο παράκτιο- αποτρεπτικό εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Όμως τα τελευταία χρόνια συνεχώς κερδίζει ένα πλεονέκτημα ναυτικής προβολής ισχύος σε άλλες θάλασσες και στρατηγικής σημασίας στενά (στον Κόλπο,στην Ερυθρά Θάλασσα κα).. Αυτή η αλλαγή και στροφή στηρίζεται σε εισαγωγή καινοτόμων τεχνολογιών άμυντικού υλικού ως και μια νέα στρατιωτική-γεωστρατηγική προσέγγιση που την εκφράζει μία νεότερη γενιά ναυάρχων και διεθνολόγων σε Άγκυρα, Σμύρνη , Αττάλεια και Κωνσταντινούπολη.(όλα τα ονόματα και οι μελέτες στην διάθεση του υπογράφοντα)
Από τεχνολογικής πλευράς , είναι σε εξέλιξη σημαντικές και υπολογίσιμες προσπάθειες για την ανάπτυξη ακόμα πιο ισχυρών δυνατοτήτων. Στη δεκαετία του 2020, έξι υποβρύχια τύπου Reis (Type-214) θα τεθούν σε λειτουργία( θα είναι θόρυβα) μεΓερμανική συνδρομή . Προς το παρόν, το ναυτικό έχει προωθήσει πολύ το πρόγραμμα με τις τέσσερις κορβέτες Milli Gemi (εθνικό σκάφος) MILGEM. Η επόμενη παρτίδα, θα αποτελείται από τέσσερα ακόμη σύγχρονα σκάφη , ενώ οι φρεγάτες θα διαθέτουν ισχυρά στοιχεία αεράμυνας με βάση το ραντάρ CAFRAD X Band. Τέτοια σκάφη θα είναι εξοπλισμένα με νέους πυραύλους αντι-πλοικούς Atmaca (δικής της κατασκευής) με εμβέλεια άνω των 200 χιλιομέτρων. Η ναυαρχίδα της Τουρκικής αρμάδας, θα είναι το μίνι-αεροπλανοφόρο/πλοίο ειδικών επιχειρήσεων TCG Anadolu Amphibious Assault Ship (παρόμοιο του Ισπανικού Juan Carlos-1), και θα είναι έτοιμο έως το τέλος του 2020/το πολύ αρχή του 2021
Η ιδιαίτερα εξελιγμένη και πολυδιάστατη Τουρκική αμυντική βιομηχανία σχεδιάζει να αποκτήσει συμβατική ικανότητα μεγάλης εμβέλειας μέσω του ναυτικού πυραύλου Κρουζ το Gezgin (Voyager), που είναι σαν τους Αμερικανικούς πυραύλους Tomahawk και Ρωσικούς Kalibr. Εάν η Τουρκία εντάξει τους προγραμματισμένους πυραύλους Gezgin στα υποβρύχια κατηγορίας Reis, τότε θα έχει επιτύχει μία πραγματική αναβάθμιση των δυνατοτήτων της , εξοπλίζοντας αρκετά αθόρυβα υποβρύχια με πυραύλους Κρουζ μεγάλης ακτίνας δράσης και υψηλής ακρίβειας.
Από γεωστρατηγικής πλευράς, το νέο ναυτικό δόγμα που ονομάζεται Mavi Vatan (η Γαλάζια Πατρίδα), ωθεί το Τουρκικό πολεμικό ναυτικό σε πιο δυναμικούς χώρους . Το Blue Homeland ισοδυναμεί με την επέκταση του γεωπολιτικής παρουσίας της Τουρκίας σε ευρύτερους θαλάσσιους χώρους και σε ανοικτές θάλασσες όπως στον Κόλπο των πετρελαίων, στην Ανατολική Μεσόγειο, στην ΄Έρυθρα Θάλασσα, στον Κόλπο του Άντεν κα. Και οι δύο μεγαλύτερες ναυτικές ασκήσεις στην ιστορία της Τουρκίας – Mavi Vatan Tatbikatı-2019 – αλλά και η επίσημη περιοδική έκδοση του ανώτατου ναυτικού ινστιτούτου στης χώρας έλαβαν το όνομά τους από την μεγαλόπνοη ιδέα των ναυάρχων Γκουρντενίζ και Γιαιτζί.
Οι εκθετικά αναβαθμισμένες δυνατότητες του Τουρκικού ναυτικού ως και οι δυνατότητες προβολής ισχύος ενσωματωμένες στην ιδέα του Mavi Vatan, καθιστούν εμφανή μία αναδυόμενη πραγματικότητα. Οι Τουρκικές πολιτικο-στρατιωτικές κυβερνώσες ελίτ αλλά και εξειδικευμένα κορυφαία στρατηγικά και διεθνολογικά ινστιτούτα θεωρούν τώρα το ναυτικό ως ένα ενεργό και πολυδιάστατο περιουσιακό στοιχείο μιάς υπερκινητικής διπλωματίας, που είναι εμφανής στην Ανατολική Μεσόγειο/Κυπριακή ΑΟΖ ,αλλά και σε πολυαξονικές ναυτικές επαφές με Αλγερία-Τυνησία-Λιβύη κα.
Παράλληλα παρατηρείται μία αυξανόμενη εκστρατευτική παρουσία και εμπλοκή του Τουρκικού στρατού που με διαφόρους τρόπους δίνει το παρόν σε 4 μέτωπα της Βόρειας Συρίας,(Τζαραμπλούς-Αφρίν-Ιντλίμπ και Ταλ Αμπιάντ) στο Ιρακινό Κουρδιστάν αλλά και στην Δυτική Λιβύη, συνδράμοντας στις τελευταίες στρατιωτικές επιτυχίες της κυβέρνησης της Τρίπολης κατά του πολέμαρχου Χαφτάρ και των Ρώσων και Σουδανών μισθοφόρων του.
Τα τελευταία δέκα χρόνια η μετεξέλιξη του Τουρκικού στρατού επικεντρώθηκε πολύ στις προκλήσεις του ασύμμετρου ως και υβριδικού πολέμου λαμβάνοντας υπόψη τις επιχειρήσεις σε Αφγανιστάν-Ιράκ-Συρίας-Γεωργίας και Ανατολικής Ουκρανίας.. Τα διάφορα τρομοκρατικά δίκτυα στην περιφέρεια της Τουρκίας διέθεταν και διαθέτουν πολυμορφικές ασύμμετρες δυνατότητες, ενώ έχουν στην διαθεσή τους συστήματα φορητής αεράμυνας (MANPADS) καθώς και άλλες κατηγορίες εξελιγμένων πυραυλικών συστημάτων που μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές απώλειες σε ένα συμβατικό στρατό.(από φιλοιρανικές οργανώσεις στο Ιράκ και στην Συρία μ΄χρι τα εναπομείναντα “στοιχεία” του επανακάμπτοντός Ισλαμικού Κράτους)
Ο στρατός έχει στην διάθεση του πληθώρα καινοτόμων drones που η επιτυχία τους φάνηκε στις επιχειρήσεις κατά των δυνάμεων των ΄’Ασαντ και Χαφτάρ στα μέτωπα του Ιντλίμπ και των 9 πόλεων της δυτικής Λιβύης που ανακαταλήφθηκαν από τον στρατό της Τρίπολης μέσα στον Απρίλιο. Η δυνατότητα επιβίωσης και παρατεταμένων επιχειρήσεων είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα στον σύγχρονο πόλεμο. Η Τουρκία διαθέτει ανθεκτικά σε ενέδρες (MRAP) οχήματα μάχης, προχώρησε σε συμπαραγωγή με το Κίεβο συστημάτων ενεργητικής προστασίας (παράγωγου Zaslon-L της Ουκρανίας) και εξοπλίζει θωρακισμένες πλατφόρμες για καλύτερη απόδοση σε επιχειρήσεις-αποστολές μέσα σε αστικές περιοχές. Η Τουρκία μελετά σε βάθος τις διαχρονικές Αμερικανικές και Ρωσικές επιχειρήσεις σε Αφγανιστάν-Ιράκ και Τσετσενία.
Η Άγκυρα εμπλέκεται πολύ σε πολέμους μέσω αντιπροσώπων. Ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός(FSA) εκπαιδεύτηκε από τον Τουρκικό στρατό, σε μεθοριακές περιοχές όπως στο Ακσάκαλε-Γκαζιαντέμπ και έχει φτάσει τώρα στον αριθμό των 70.000 ατόμων ενώ έχουν ενταχθεί σε αυτό 40-45 φιλοτουρκικές οργανώσεις. Στη διάρκεια της τρίτης εισβολής της Τουρκίας στη βορειοανατολική Συρία τον Οκτώβριο του 2019, ο FSA πολέμησε παράλληλα με τις μονάδες του στρατού και της στρατοχωροφυλακής στο Ταλ Αμπιάντ και στο Ρας ε Λέιν.
Η ανώτατη Τουρκική στρατιωτική διοίκηση υποστηρίζει ειδικής φύσης σχέδια για πληρεξούσιο πόλεμο.Άλλωστε δημόσια ο Ερντογάν,είπε ότι επί μισθοφορικής βάσης ορισμένοι από τους μαχητές των FSA/ SNA μεταφέρθηκαν στο μέτωπο της Λιβύης για να πολεμήσουν στο πλευρό του GNA του Σάρατζ.. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες η δύναμη του SNA στη Λιβύη αριθμεί περί τα 2.000 άτομα.(Τουρκμένιοι ως και από άλλες Αραβικές φυλές στην Βόρεια Συρία), ενώ συνολικά στην Βορειοαφρικανική χώρα βρίσκονται πάνω από 350 Τούρκοι αξιωματκοί και μόνιμοι υπαξιωματικοί.
