Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Οι πρόσφατες σύνοδοι κορυφής της ΕΕ,των υπεξ των 30 κρατών -μελών του ΝΑΤΟ ,το πολύ θετικό μήνυμα από τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν για τα 200χρόνια εθνικής ανεξαρτησίας ,ως επίσης και η πρώτη τηλεφωνική επικοινωνία του Αμερικανού προέδρου με τον Έλληνα πρωθυπουργό, μετά την μέσω τηλεδιάσκεψης σύνοδο της ΕΕ ως ένα υπολογίσιμο βαθμό αποτελούν και έχουν θετικό αντίκτυπο,ενώ ενισχύουν-προς στιγμή=- διπλωματικά και πολιτικά την Ελλάδα. Αυτό δεν σημαίνει ότι όλα τα θέματα της ανατολικής Μεσογείου ή ευρύτερα ζητήματα βρήκαν την λύση τους,όμως μπορούμε να επισημάνουμε ότι σε μία διευρυμένη εκτασιακά περιοχή που βρίθει ανοικτών αποσταθεροποιητικών εστιών και ζητημάτων , μιας Ρωσικής αναθεωρητικής διείσδυσης, διαχρονικών πολεμικών επιχειρήσεων,ως και ενισχυμένης πολίτικο-στρατιωτικής Τουρκικής παρουσίας από το νότιο Καύκασο ως τον Ινδικό ωκεανό και το Μάγκρεμπ,,τουλάχιστον τα λεκτικά μηνύματα-κυρίως των ΗΠΑ-είναι κατ αρχή αισιόδοξα και ανοίγουν ορισμένα “παράθυρα” που θα πρέπει πολιτικά,διπλωματικά και στρατηγικά να εκμεταλλευτούμε,γιατί ποτέ και κανένας δεν μπορεί στα εν εξελίξει αχαρτογράφητα νερά των διεθνών σχέσεων , από την Μεσόγειο μέχρι την Υπερκαυκασία και τον Ινδικό ωκεανό να αποκλείσει υποτροπές .Προφανώς τα μηνύματα από την Αμερικανική πρωτεύουσα είναι εμφανώς πιο θετικά για την περαιτέρω ενίσχυση των διμερών μας θέσεων με τους Αμερικανούς,ενώ σχετικά με τα κείμενα των Ευρωπαίων εταίρων από την Βελγική πρωτεύουσα κρατώ “αρκετά μικρό καλάθι”. Πάντοτε όταν θα εμφανίζονταν προβληματικές κινήσεις της Άγκυρας , θα υπάρχουν το Βερολίνο , η Μαδρίτη , η Βουδαπέστη η Ρώμη κα,που θα εκφράζουν θέσεις που περίτεχνα θα θωρακίζουν την Τουρκική “ενέργεια “. Αυτή είναι η πραγματικότητα.
Πρώτο: Η Τουρκία έχει αρκετές πολιτικές ,διπλωματικές και στρατιωτικές επιλογές.Κανένας δεν θα πρέπει να αυταπατάται και να αναμένει την συμμόρφωση της Άγκυρας στα όσα θεωρητικολογικά και βερμπαλιστικά αναφέρει η ΕΕ. Δεν υπάρχει περίπτωση να αποσυρθούν οι Τουρκικές δυνάμεις από τα υπό- μέτωπα της βόρειας Συρίας, την Τριπολιτάνα στη Λιβύη ή να αποσύρει τους συμβούλους και τις υποστηρικτικές των Αζέρων δυνάμεις της από το αδελφό ΑζερμπαϊτζάνΔεν υπάρχει περίπτωση να σταματήσει τις ποιοτικές και ποσοτικές παραβιάσεις 47 χρόνων με τα αεροσκάφη της στον εναέριο χώρο του Αιγαίου.Θα εξακολουθεί ο Ακάρ και ο κάθε Ακάρ να προκαλεί για τα περί εύρους του εναερίου χώρου , και αποστρατικοποίησης των νησιών μας.Και φυσικά δεν πρόκειται να σταματήσει την δόλια επέκταση του Αττίλα στην Κύπρο με νέες προκλήσεις ή την διαχρονική παραβίαση των κειμένων /αποφάσεων του ΟΗΕ που αφορούν τα Βαρόσια.Ο αποφασισμένα αναθεωρητικός Τούρκος ‘κερδίζει χρόνο’,πλησιάζοντας το 2023 και τους νεο-Οθωμανικούς ‘εορτασμούς’ ενός αιώνα από την Λωζάνη.
Δεύτερο : Επί του παρόντος και”αποδεχόμενη” την έκθεση Μπορέλ,ως και τα αποτελέσματα της συνόδου κορυφής της ΕΕ η Άγκυρα πραγματοποιεί ένα πολύπλευρο τακτικό ελιγμό΄,δηλαδή μία σειρά επιμέρους κινήσεων,που η ευέλικτη και αρκετά επιτυχής Τουρκική διπλωματία γνωρίζει πως να εφαρμόζει..Η Άγκυρα προετοιμάζει “ενέργειες” υβριδικού πλαισίου ,που στα μάτια των Ευρωπαίων θα εκλαμβάνονται προσεχώς ότι δεν παραβιάζουν τα χαρτιά και τα λόγια των ανωτέρω κειμένων.
Άλλωστε η Τουρκία έχει διδαχθεί πάρα πολλά από τις παράτυπες ως και παράνομες επιλογές της Μόσχας και του Πεκίνου τα τελευταία χρόνια από τις τακτικές και παραπλανητικές κινήσεις τους σε Κριμαία,ανατολική Ουκρανία, Ξινιάνγκ,νότια Κινεζική Θάλασσα,Χόνγκ Κόνγκ κα. Επιπρόσθετα η Άγκυρα θα συνεχίσει τα ‘φλερτ’ προς Αραβικές και άλλες χώρες, προσπαθώντας να αποκομίσει οφέλη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο επικεφαλής του ανωτάτου συμβουλίου της Λιβύης και απελαθείς πρέσβης από την χώρα μας τον Δεκέμβριο του 2019 Μωχάμετ Γιουνές Μένφι ,που ήταν χθες στην Τουρκία για υψηλόβαθμες επαφές , ενώ ενδυναμώνεται περαιτέρω η Τουρκο-Λιβυκή φιλία και συνεργασία.(σύμφωνα με πληροφορίες)
Τρίτo : Ορισμένες από τις προσεχείς”τάσεις” της Άγκυρας πιθανότατα να τις δούμε σε περίπου ένα μήνα στην άτυπη Πενταμερή στη Γενεύη για το Κυπριακό , ενώ ορισμένες επιλογές της σε άλλα θέματα και κεφάλαια ,μπορεί να μετατοπιστούν λίγο χρονικά ,προφανώς λόγω των εσωτερικών εξελίξεων στην Τουρκία ,και ειδικά με τα “προεόρτια”. των προεκλογικών εξελίξεων (δηλαδή τι θα γίνει με την περίπτωση του Κουρδικό HDP και άλλα). Άλλωστε το κείμενο των Βρυξελλών “ακουμπά’ σχετικά χαλαρά τα συγκεκριμένα καυτά θέματα..Ευρύτερα να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους και ν αναμονή κινήσεων του καθεστώτος Ερντογάν….
Όσο οι Ευρωπαίοι,οι Ρώσου και Αμερικανοί έχουν μπροστά τους το προσφυγό-μεταναστευτικό, την ανάγκη διέλευσης των πλοίων και υποβρυχίων τους από τα Στενά,δηλαδή από την Μαύρη Θάλασσα, προς την Μεσόγειο, και αντίστροφα, το ότι η Τουρκία συνορεύει μα στρατηγικής σημασίας περιοχές , και όσο οι Τούρκοι συνεργάζονται και προμηθεύονται όπλα και υλικά από την Δύση , οι όποιες απειλές για κυρώσεις κλπ, δύσκολα θα υλοποιούνται. Και όσο η Άγκυρα θα συνδέεται και συνεργάζεται σε πολλά , εμφανή και κρυφά προγράμματα…. με το Ισλαμαμπάντ, δύσκολα κάποιοι θα προσπαθήσουν να την αποσταθεροποίησουν. Αν μπορούσαν θα το είχαν ήδη κάνει…προσπάθησαν με τους Γκιουλενιστές και απέτυχαν τον ‘καυτό’ Ιούλιο του 2016. Το Ισλαμαμπάντ είναι το”κλειδί” για πάρα πολλά….
Τέταρτο: Ασφαλώς ένα μεγάλο τμήμα των τάσεων της Τουρκίας θα κριθεί από τις προσεχείς σχέσεις με την Ουάσιγκτον,και από το πόσο θα θέλουν οι Αμερικανοί να τους πιέσουν κυρίως στο θέμα της ανάπτυξης του Ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος.Μόνο εκεί είναι πιθανό να ασκηθούν οι υπερπιέσεις. Οι Αμερικανοί στο Ινλίμπ, στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και στην Τρίπολη της Λιβυής ,έχουν σχεδόν ταυτόσημα συμφέροντα ,και οι Τούρκοι εκμεταλλεύονται την εκεί παρουσία τους για την “αποτροπή ” των Ρωσικών διεισδύσεων.Οι Τούρκοι δύσκολα θα απενεργοποιήσουν ή αποσύρουν το Ρωσικό σύστημα.Αν το υλοποιήσουν τότε θα επιδιώξουν παντοιοτρόπως την επιστροφή τους στο πρόγραμμα των F35. Ο Ακάρ το έχει τονίσει κατ ιδίαν σε κορυφαίο Νατοϊκό παράγοντα ως έσχατη επιλογή (βάσει πληροφοριών μου). Επίσης είναι άγνωστο τι θα γίνει,και αν υπάρξει ως και πότε επιστροφή των ενεργειακών κολοσσών στην Κυπριακή ΑΟΖ.Οι Αμερικανοί και το ΝΑΤΟ δεν θέλουν με τίποτα να χαθεί η Τουρκική επικράτεια.Μιλάμε για ένα από τους χειρότερους εφιάλτες. Θα γραφεί στην ιστορία ΄ότι ο Κάρτερ έχασε το Σαχικό Ιράν το 1979 και ο Μπάιντεν την Τουρκία για τη Δύση’
Πέμπτο.: Συνεπώς η Αθήνα εν μέσω πολύ κρίσιμων καταστάσεων καλείται να προωθήσει όσο μπορεί σε όλους τους τομείς τις σχέσεις με τις ΗΠΑ αφού δεν μπορεί να επισκιάσει τις σχέσεις της Άγκυρας με το Λονδίνο , το Βερολίνο ή την Μόσχα.Τα βήματά της και με το Παρίσι θα πρέπει να είναι προσεκτικά. Οι αιρετικές κατά καιρούς θέσεις της Γαλλίας δεν αρέσουν στις ΗΠΑ.Άρα σε εποχή Μπάιντεν και προωθημένης πρωτοκαθεδρίας του ΝΑΤΟ , η Αθήνα θα ήταν θετικό να είναι στην τάξη των Ευρωατλαντιστών , και ενεργά συμμετέχοντας μέσα στα άμεσα προσεχή χρόνια στην ατζέντα ΝΑΤΟ 2030.