Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος
Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Το σύνολο των θεμάτων που απασχολούν τις δύσκολες και πολυδιάστατες σχέσεις της ΕΕ με την Τουρκία συζήτησαν χθες οι επικεφαλής των θεσμών της ΕΕ (Σαρλ Μισέλ και Ούρσουλα φον ντερ Λαιεν) ,με τον πρόεδρο Ερντογάν στην Άγκυρα. Η Γερμανίδα επικεφαλής της Κομισιόν χαρακτήρισε ως πολύ κρίσιμες τις προσεχείς εβδομάδες για την συνεργασία με την Τουρκία,, ενώ ο Βέλγος πρώην πρωθυπουργός επεσήμανε ότι η ΕΕ θα έχει ρόλο ‘ενεργού παρατηρητή’ στην προσεχή άτυπη πενταμερή σύνοδο για το Κυπριακό στην Γενεύη.
Οι επικεφαλής της ΕΕ τόνισαν ότι θα πρέπει να διατηρηθεί η αποκλιμάκωση των τελευταίων εβδομάδων στην ανατολική Μεσόγειο και να αποφευχθούν μονομερείς αποσταθεροποιητικές κινήσεις. Ο Σαρλ Μισέλ μετά το τέλος της συνάντησης στο προεδρικό μέγαρο με τον Τούρκο πρόεδρο είπε ότι ‘Στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Μάρτιο, συζητήσαμε την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και τη σχέση της ΕΕ με την Τουρκία. Το στρατηγικό ενδιαφέρον της ΕΕ είναι να παραμείνει σταθερό και ασφαλές το περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο και να διαμορφωθεί μια αμοιβαία επωφελής και θετική σχέση με την Τουρκία”, ενώ πρόσθεσε ότι η ΕΕ χαιρετίζει τη συνέχιση των διμερών διερευνητικών διπλωματικών συνομιλιών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας ως και την επικείμενη επίσκεψη του Έλληνα υπεξ Νίκου Δένδια στις 14 Απριλίου στην Τουρκία.,
Σχετικά με την Κύπρο ο Σαρλ Μισέλ ανέφερε ότι η θέση της ΕΕ είναι αυστηρά προσηλωμένη στην επανέναρξη των συνομιλιών επίλυσης του διαχρονικού ζητήματος και θα δώσει το παρόν ως ενεργός παρατηρητής. Η ΕΕ υποστηρίζει πλήρως τη διαδικασία του ΟΗΕ και τις συνεχείς προσπάθειες του ΓΓ Αντόνιο Γκουτέρες.
«Είπαμε στον Πρόεδρο Ερντογάν ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να θέσει μια συγκεκριμένη και θετική ατζέντα στο τραπέζι, η οποία βασίζεται σε 3 πυλώνες, την οικονομική συνεργασία, τη μετανάστευση και τις επαφές μεταξύ των ανθρώπων και την κινητικότητα. Η δέσμευσή μας θα είναι προοδευτική αναλογική αλλά και αναστρέψιμη», σημείωσε ο Σαρλ Μισέλ.Παράλληλα τόνισε ότι η επόμενη σύνοδος Κορυφής τον προσεχή Ιούνιο,θα είναι καθοριστικής σημασίας και όσο ποτέ άλλοτε θα πρέπει να διατηρηθεί η αποκλιμάκωση σε λεπτεπίλεπτα περιφερειακά ζητήματα.Δεν παρέλειψαν οι επικεφαλής της ΕΕ να αναφέρουν ότι ένας βασικός παράγοντας είναι ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα καθώς και στα δικαιώματα των γυναικών ως και την ελευθερία στα ΜΜΕ. Η Γερμανίδα πρόεδρος της Κομισιόν τόνισε ότι η ΕΕ δεν θα διστάσει να καταγράψει και επικρίνει τυχόν αρνητικές εξελίξεις μέσα στην πορεία των επαφών και να κινηθεί προς άλλη κατεύθυνση.
Οι Ευρωπαίοι επίσημοι επισήμαναν ότι υπάρχουν τέσσερις συνεργασιακοί τομείς που είναι οι διαχρονικοί οικονομικοί δεσμοί (ειδικά η διαδικασία της Τελωνειακής Ένωσης),οι διάλογοι εξελιγμένου και υψηλού επιπέδου για την δημόσια υγεία,αλλά και την κλιματική αλλαγή , καθώς και η συμμετοχή της Τουρκίας σε προγράμματα της ΕΕ όπως το Erasmus + και το Horizon Europe που έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα ενδιαφέροντα,επιτυχημένα ως και πολύτιμα στα προηγούμενα χρόνια.
Ως τέταρτος τομέας καθορίστηκε ο προσφυγό-μεταναστευτικός , κυρίως για τους πρόσφυγες από την Συρία.Από την πλευρά της η ΕΕ, ξεκαθάρισε ότι θα συνεχίσει την υποστήριξη για τους πρόσφυγες και τις κοινότητες υποδοχής, καθώς η Τουρκία φιλοξενεί περί τα 4 εκατομμύρια πρόσφυγες. Η Ένωση θα συνεχίσει να υποστηρίζει και να ενδιαφέρεται για τις βασικές ανθρωπιστικές ανάγκες, εκπαίδευση και υγειονομική περίθαλψη, αλλά στο μέλλον η χρηματοδότηση της ΕΕ θα πρέπει να προσφέρει περισσότερες δυνατότητες για τα προς το ζειν των προσφύγων
Και οι δύο Ευρωπαίοι ανώτατοι παράγοντες ανέφεραν ότι δεσμεύονται προσωπικά για την διασφάλιση της Ευρωπαϊκής χρηματοδότησης προς την Άγκυρα ,αλλά και σε άλλα κράτη (όπως στην Ιορδανία και στο Λίβανο που φιλοξενούν χιλιάδες πρόσφυγες)
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πρόσθεσε ότι η Άγκυρα θα πρέπει να σέβεται το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, για το οποίο έχει δεσμευτεί ως ιδρυτικό μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης, ενώ εξέφρασε την έντονη ανησυχία της για το γεγονός ότι η Τουρκία πρόσφατα αποχώρησε από την Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης που αφορά την προστασία των γυναικών και των παιδιών ενάντια στη βία.
Πάντως κλείνοντας την τοποθέτησή τους και οι δύο δήλωσαν ότι για όλα τα παραπάνω ο δρόμος είναι μακρύς και επίπονος