Γράφει ο Δρ ΑθανάσιοςΕ.Δρούγος
Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Χαρακτήρα Ελληνικής ταινίας του παλιού καλού κινηματογράφου πήρε τελικά η διάσκεψη της Μόσχας. Από τη μία ο Σαράζ αρνήθηκε να δει πρόσωπο με πρόσωπο το Χαφτάρ, λες και θα έβλεπε το Δαίμονα. Και από την άλλη, ο Χαφτάρ, αφού έφτασε στα σκαλιά της συμφωνίας, τελικά αποφάσισε να σηκωθεί να φύγει, όπως η Τζένη Καρέζη στην γνωστή ταινία “η νύφη τόσκασε” του Αλέκου Σακελάριου. Πήρε λοιπόν το αεροπλάνο του και, αποφεύγοντας προσεκτικά τον Τουρκικό εναέριο χώρο, έφτασε τελικά στη Βεγγάζη.
Σύμφωνα με Ρωσικές πηγές, ο στρατηγός δεν διέκοψε τις συνομιλίες, αλλά απλά ζήτησε πίστωση χρόνου. Η αλήθεια όμως είναι ότι και οι δύο πλευρές έβαλαν στο τραπέζι ακραίες θέσεις και επέμειναν σ’ αυτές. Όπως έχω επισημάνει πολλές φορές , ο Σαράζ ζητούσε την αποχώρηση των δυνάμεων του LNA από την ευρύτερη περιοχή της Τρίπολης(περιοχές Σαλαχεντίν κα), ενώ ο Χαφτάρ ζητούσε το αντίθετο, να επιτραπεί δηλαδή η είσοδος των δυνάμεών του στην Τρίπολη. Ζητούσε επίσης αποχώρηση των μισθοφόρων από τη Λιβύη, εννοώντας βέβαια τους μισθοφόρους της άλλης πλευράς(Τούρκους) και όχι αυτούς που χρησιμοποιεί ο ίδιος.( Ρώσους,Σουδανούς κα)
Αυτές οι θέσεις ήταν αναμενόμενες από τις δύο πλευρές. To θέμα είναι ποιά ήταν η Ρωσική πρόταση. Σύμφωνα με πληροφορίες μου η συμφωνία που προτάθηκε αλλά τελικά δεν υπεγράφει από το Χαφτάρ, προέβλεπε ιδίως:
την επιστροφή των ένοπλων δυνάμεων στα στρατόπεδά τους και η εφεξής απασχόλησή τους αποκλειστικά στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας αλλά και με την ασφάλεια των πετρελαιοπηγών
αφοπλισμό ορισμένων πολιτοφυλακών
επιβλεψη της εφαρμογής των συμφωνηθέντων και της κατάπαυσης του πυρός από Ρωσική αποστολή, αφήνοντας όμως χώρο στην επίβλεψη αυτή να συμμετάσχει και ο ΟΗΕ,με πιθανούς επιπρόσθετους /ολιγάριθμους Τούρκους και Ιταλούς στρατοχωροφύλακες και καραμπινιέρους.
διεθνή επίβλεψη των λιμανιών και των χερσαίων προσβάσεων
καθορισμό και επιμερισμό αρμοδιοτήτων ανάμεσα στο Σαράζ και το Κοινοβούλιο
μη ανάπτυξη κανονικών στρατιωτικών δυνάμεων από την Τουρκία(δηλαδή συμβατικών)
Ένα τέτοιο σχέδιο θα ήταν ασφαλώς χρήσιμο για την εξασφάλιση των βασικών προϋποθέσεων για μια πολιτική λύση στο θέμα της Λιβύης και εάν στην πραγματικότητα δεν συνοδεύεται από κρυφές παραγράφους, υποσημειώσεις και παραρτήματα, είναι δείγμα πολύ καλής δουλειάς από μέρους του Ρωσικού ΥΠΕΞ. Όμως υποβαθμίζει έως και εξαφανίζει το ρόλο του Χαφτάρ στο μέλλον της Λιβύης, αφού προβλέπει επιστροφή των στρατιωτικών τμημάτων του στα στρατόπεδά τους (σε Τομπρούκ-Ντέρνα-Βεγγάζη). Ο Χαφτάρ είναι στο προσκήνιο ακριβώς επειδή ελέγχει κάποιες στρατιωτικές δυνάμεις και αν αυτές υποχρεωθούν να αδρανήσουν, ο Χαλίφα θα φύγει από την επικαιρότητα. Εύλογο λοιπόν το να μη δεχθεί να το υπογράψει. Είναι πια φανερό ότι ο στρατηγός επιθυμεί να αποτελέσει διάδοχη φιγούρα του συνταγματάρχη Καντάφι.
Προκειμένου λοιπόν να αναγκαστεί να επιστρέψει στις διαπραγματεύσεις ο Χαφτάρ, η Τουρκία επαναλαμβάνει τις απειλές για ανάπτυξη ενισχυμένων συμβατικών δυνάμεων στη Λιβύη. Από την άλλη μεριά ο Χαφτάρ, έχοντας την υποστήριξη των ΗΑΕ και της Σαουδικής Αραβίας, δεν φαίνεται να φοβάται ιδιαίτερα τους γειτόνους μας. Η βοήθεια που λαμβάνει δεν είναι μόνο οικονομική αλλά και στρατιωτική. Έχει παραλάβει από τα ΗΑΕ τόσο ΜΕΑ (drones) κινεζικής κατασκευής, όσο και άλλα οπλικά συστήματα, περιλαμβανομένων και πολύπλοκων αντιαεροπορικών, ενώ υπάρχει και η προοπτική προμήθειας μοντέρνων αντιπλοϊκών πυραύλων από την Αίγυπτο.
Στο άμεσο μέλλον έχουμε τη διάσκεψη της Κυριακής που συγκάλεσε η Γερμανία, για την οποία εύχεται κανείς να είναι επιτυχής. Εδώ μπορεί να εκφραστούν και επιφυλάξεις, διότι τέτοιου είδους σύνοδοι διοργανωμένες από τους Ευρωπαίους φίλους μας, συνήθως καταλήγουν σε ένα ανακοινωθέν με περιεχόμενο αμπελοφιλοσοφικού χαρακτήρα, χωρίς ουσιαστικές συνέπειες, το οποίο, ακόμη κι αν είναι κοινό, ερμηνεύεται διαφορετικά από τον καθένα. Μόνο η διάσκεψη της Μόσχας είχε τη δυνατότητα να βάλει τις βάσεις για ένα διάλογο. Επαναλαμβάνω ότι οι ευχές μας, ειδικά της Ελληνικής πλευράς, πρέπει να είναι η σύνοδος του Βερολίνου να καταλήξει σε επιτυχία.
Σαφώς διακυβεύονται Ελληνικά συμφέροντα. Όμως η Ελλάδα είναι μια χώρα παθητική, με πολιτικές που αποφεύγουν δυναμικές παρεμβάσεις, ιδίως αν πρόκειται περί προβολής στρατιωτικής ισχύος και επίσης αποφεύγουν τους υψηλούς τόνους. Ο μόνος λοιπόν τρόπος εξασφάλισης των Ελληνικών συμφερόντων είναι η έναρξη ενός πολτικού διαλόγου στη Λιβύη, που θα οδηγήσει στην ανασύσταση αυτού του Κράτους και στη συνύπαρξη της (διεθνώς αναγνωρισμένης) κυβέρνησης με το Κοινοβούλιο. Υπό τέτοιες συνθήκες, οι συμφωνίες που θα συνάπτει η κυβέρνηση (δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή συμφωνία αλλά μόνο MOU/Μνημόνια ) θα απαιτούν την έγκριση του Κοινοβουλίου, βάζοντας τέρμα στην αναρχία που επικρατεί αυτή τη στιγμή. Πρέπει επίσης να έχουμε υπόψη, ότι αν ο Σαράζ δεν αντιμετώπιζε πρόβλημα επιβίωσης απέναντι στον στρατάρχη Χαφτάρ στην ευρύτρη περιοχή της Τρίπολης , δεν θα είχε κανένα λόγο να υπογράψει τα δύο MOU που υπέγραψε με την Τουρκία. Μην ξεχνάμε ότι η από μέρους της Τουρκίας προσέγγιση της Λιβύης για υπογραφή συμφωνιών, με το επιχειρήμα ότι η Ελλάδα “της έκλεψε” θαλάσσιες περιοχές, δεν είναι σημερινή. Απλά οι σημερινές συνθήκες, και συγκεκριμένα η πίεση του Χαφτάρ, οδήγησε το Σαράζ στο να ενδώσει στους Τούρκους.
Υπάρχουν διάφορα συμπεράσματα που μπορούμε να εξάγουμε από τις εξελίξεις αυτές. Το πρώτο και κύριο, που επιβεβαιώνει τις δικές μου διαπιστώσεις, τις οποίες επαναλαμβάνω διαρκώς, είναι το ότι η Ρωσία έχει περισσότερο ανάγκη την Τουρκία από οποιονδήποτε άλλο σύμμαχό της. Όπως έχουμε πει παλιότερα αυτό δεν είναι σημερινό, πρόκειται για μια επίθεση φιλίας από τη Ρωσία προς την Τουρκία που ξεκίνά από την εποχή του πρώτου τουρκο-αιγυπτιακού πολέμου, συνεχίστηκε και επί Ψυχρού Πολέμου (και παρά την ακροδεξιά στάση των τότε Τουρκικών κυβερνήσεων) και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, που η Ρωσία είναι επί του παρόντος το μόνο σταθερό στήριγμα των γειτόνων μας. Τα συμφέροντα της Ρωσίας στη Λιβύη και στη Συρία μπορεί να είναι αντίθετα με αυτά της Τουρκίας, αλλά η Ρωσία λειτουργεί με τέτοιο τρόπο ώστε να αποφύγει να δυσαρεστήσει την Τουρκία, επιλέγοντας το να “φιλοξενήσει” τις Τουρκικές επιδιώξεις στους δικούς της σχεδιασμούς, αντί να έλθει σε ευθεία αντιπάραθεση με αυτές. Μια τέτοια συμβίωση, που δεν συνεπάγεται απόλυτη ταύτιση αλλά απλά αλληλοκατανόηση, είναι και το χαρακτηριστικό ενός επιτυχημένου γάμου.
Άλλο συμπέρασμα είναι το ότι η σύμπραξη HAE και Σαουδαραβίας δεν περιορίζεται στην Αραβική Χερσόνησο. Είναι φανερή η επιδίωξή τους να αποκτήσουν και βάση στη Μεσόγειο και αυτό δεν έχει σχέση με τις ενεργειακές πηγές. Αντίθετα με αυτά που πρεσβεύουν πολλοί Έλληνες “ειδικοί”, πατρίδα του εξτρεμιστικού Ισλάμ δεν είναι η Τουρκία. Οι δύο αυτές Αραβικές χώρες επιδιώκουν τη δημιουργία προγεφυρωμάτων στην περιοχή μας, που θα τους δώσουν πρόσβαση στο Μαγκρέμπ, ενώ έχουν ήδη δημιουργήσει προσβάσεις στην Ανατολική Αφρική. Τέλος, υπάρχει και το θέμα της χρηματοδότησης των σύγχρονων δουλεμπορικών κυκλωμάτων, τα οποία λειτουργούν πολύ πριν η Τουρκία μπει σε αυτό τ
