Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε.Δρούγος
Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Σε αχαρτογράφητα νερά και με όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά αναμένεται και εκτιμάται ότι θα κινηθούν οι σχέσεις της χώρας μας με την Άγκυρα την επόμενη χρονιά ενώ τα πιο απειλητικάσύννεφασυσσωρεύονται στην ανατολική Μεσόγειο , με το Κυπριακό θέμα να έχει παραλύσει λόγω της έντονα αμετακίνητηςσυμπεριφοράς της Τουρκίας και του σκληροπυρηνικού καθεστώτος του κατοχικού ηγέτη Ερσίν Τατάρ. Την ίδια στιγμή το υπεξ της Τουρκίας επικεντρώνεται στα ισχύοντα αναφορικά με το καθεστώς των νησιών μας του ανατολικού Αιγαίου , αφού πέραν της προκλητικής και εμπρηστικής απαίτησης για μονομερή αποστρατιωτικοποίηση, η Άγκυρα έχει παρέμβειμέσα στα Ηνωμένα Έθνη αμφισβητώνταςκυριαρχικά μας δικαιώματα και κλιμακωτά αναμένεται να διευρύνει το φάσμα των προκλήσεων μέσα στο 2022.
Ας μην λησμονούμε ότι στους επόμενους δεκαοκτώ μήνες η Τουρκία θα έχει προεδρικές και βουλευτικέςεκλογές (εκτός απρόοπτωνεξελίξεων), ενώ για την πολιτικο-στρατιωτική ηγεσία της το 2022 συμπληρώνεται ένας αιώνας από την Μικρασιατική καταστροφή ,και εισερχόμαστε χρονικά στην διετία που στην γειτονική μας χώρα αναμένεται να εκπηγάζουν αρκετές προκλήσεις ως και περαιτέρω αλαζονική στάση αφού το 2023 θα γιορταστούν τα εκατό χρόνια από την Συνθήκη της Λωζάνης ενώ αυτή η διετία είναι συναρτησιακή με την σύσταση του νεότερου Τουρκικού κράτους .Και επειδή σε αρκετά γεωγραφικάμέτωπα ,που έχει επέμβει ο Τουρκικός στρατός δεν αναμένονται βαριές ή υπολογίσιμες αλλαγές, (πχ σε βόρειο Ιράκ, βόρεια Συρία, Λιβύη, Αφρική , νότιοςΚαύκασος κα) το πιο κρίσιμο ,και προβληματικό μέτωπο θα είναι το τόξο από τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου ,μέχρι τις εσχατιές της ανατολικής Μεσογείου , με επιμέρους “θερμά” υπομέτωπα την καθολική αμφισβήτηση της κατάστασης στα νησιά μας, ως και την ουσιαστικοποίηση του πολυδιαφημιζόμενουθαλάσσιου χώρου , της Γαλάζιας Πατρίδας.(ήδη τα τελευταία δύο χρόνια οι Τούρκοι πραγματοποίησαν πληθώρα ναυτικών και αεροναυτικών ασκήσεων).Πρώτο : Η Άγκυρα έχει τους τελευταίους μήνες πολλαπλασιάσει και θρασύτατα επαυξήσει την απειλή σε βάρος της κυριαρχίας και αμυντικήςδιάταξης των στρατιωτικών μας δυνάμεων επί των νησιών ως και συμπλεγμάτων που υπάγονται στην ΑΣΔΕΝ . Αυτό είναι πασιφανές από τις συνεχείς αναφορές του υπουργού άμυνας Χουλουσί Ακάρ ,που θα έπρεπε να μας είχαν προβληματίσει περισσότερο. Επιπρόσθετα δεν κινούνται μόνο πάνω στις γνωστές “κορώνες”, αλλά εντάσσουν την συνολική αμφισβήτηση και παραπληροφόρηση ένα ” πέρασμα” χαρτών και κειμένων στα Ηνωμένα Έθνη .Δηλαδή εκατό χρόνια από την Λωζάνη στέλνουνπερισσότερο επιθετικά λεκτικά και γραπτά μηνύματα, και επειδή η Μικρασιατική καταστροφή ως και η συνθήκη της Λωζάνης ήταν χρονικά πολύ κοντά ,με τα όσα παράλογα απαιτούν και ενισχύουν την αμφισβήτησηκυριαρχικών δεδομένων. Στις διαχρονικέςδιεθνείςσχέσεις έχουν συμβεί πολλά χωρίς να έχουν λάβει χώρα πόλεμοι. Ας το προσέξουμε ….Ο Τούρκοι έχουν πέτυχει πολλά τα τελευταία χρόνια σε αρκετές περιοχές και όχι αποκλειστικά με συμβατικές ενέργειες, αλλά με διάφορους εναλλακτικούς τρόπους …Δεύτερο : Η Κύπρος είναι εμφανέστατα στρατιωτικά αδύναμη και ουσιαστικά περικυκλωμένη αφού το Τουρκικό ναυτικό και τα υδρογραφικό-ερευνητικό-γεωτρητικά πλοίαβρίσκονται παντού. Η υλοποίηση της Γαλάζιας Πατρίδας, η ενίσχυση της εξοπλιστικής δυναμικής του ναυτικού της Άγκυρας που πλέει από την Μαρμαρίδα μέχρι το Ισκεντερούν , η έντονη παρουσία των πλοίων της εγγύτατα της Λιβύης , η χρήση των μη-επανδρωμένων αεροσκαφών σε όλη την περιοχή ,(έχουν γίνει ένα από τα πιο επιτυχημέναεξαγωγικάπροϊόντα σε Μέση Ανατολή, Αφρική, Ουκρανία, ανατολική Ευρώπη ,Καύκασο ) , θα πρέπει να μας βάλει σε πολλές επιμέρους σκέψεις… Οι Ρώσοι και τα οπλικά τους συστήματα (αντιαεροπορικά-αντιαρματικά) έχουν ήδη δεχθεί πλήγματα σε Λιβύη , Ουκρανία και Ιντλίμπ/δυτική Συρία από τα TB2 drones της Άγκυρας. Μέσα στο 2021 η Τουρκία προχώρησε και στην αγορά επιπρόσθετου αριθμού πλοίων για έρευνες-γεώτρηση. Και εμφανίζεται αρκετά ανεκτική απέναντι στους Αμερικανο-Καταριανούς (του γνωστού κονσόρτσιουμ) στο θαλασσοτεμάχιο10 της Κυπριακής ΑΟΖ ενώ μένει να δούμε τις ενδεχόμενες αντιδράσεις της απέναντι σε κυοφορούμενεςΕυρωπαϊκές ερευνητικές δραστηριότητες.Την ίδια χρονική περίοδο ,η Τουρκία έχει διευρύνει τον κύκλο των απύθμενων προκλήσεων με το σταδιακό άνοιγμα της περίκλειστης περιοχής των Βαροσίων Αμμοχώστου , όπου στοχεύει στην τουριστική και οικονομική εκμετάλλευση. Παρά τις γνωστές θεωρητικές και αναιμικές αντιδράσεις του ΟΗΕ και του αρμόδιου επίτροπου Μπορέλ της ΕΕ, η Άγκυρα δεν πτοείται, ενώ ετσιθελικά εμμένει στην μη-αποδοχή των έστω οριακά θετικών απόψεων και θέσεων για δικοινοτική διζωνική ομοσπονδία, ενώ πέραν της απόρριψης , υποστηρίζεισθεναρά΄ την διχοτόμηση της νήσου, της σύστασης δυο ανεξάρτητων και ισότιμων οντοτήτων , και επιδιώκει την διεθνή αναγνώριση του κατοχικού ψευδοκράτους.Τρίτο : Περιφερειακά μέσα στο 2021 η Τουρκία έκανε αρκετά βήματα προς διάφορες γεωγραφικές ζώνες με στόχο την ενίσχυση της διπλωματικής και στρατιωτικής επιρροής .Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι πέραν της επικράτησης των Αζέρων επί των Αρμενίων στο νότιο Κάυκαο, η Άγκυρα εκμεταλλεύεται την κατάσταση προχωρώντας σε αποκατάσταση των συγκοινωνιακών , οικονομικών , μεθοριακών και πολιτικο-διπλωματικών σχέσεων με το Ερεβάν. Εξακολουθεί να διατηρεί αυξημένο αριθμό δυνάμεων της 2ης Στρατιάς και της στρατοχωροφυλακής μέσα στην βόρεια Συρία, προκαλώντας ασφυξία και φτώχεια στις Κουρδικές πολιτοφυλακές και πληθυσμό. Στην Κωνσταντινούπολη προ ημερώνδιοργάνωσε την 3η Τουρκο-Αφρικανική διάσκεψη κορυφής με την ενεργό και υψηλόβαθμη συμμετοχή 39 κρατών και 6 περιφερειακών οργανισμών της ηπείρου. Δηλαδή ακολουθείΑμερικανούς και Κινέζους και προηγείται Γάλλων , Ρώσων και Ινδών Διατηρεί στρατιωτική δύναμη στο Κατάρ και στη Σομαλία.Ενίσχυσε το λεγόμενο Συμβούλιο των Τουρκικής προέλευσης κρατών μέσω της ένταξης και συνεργασίας με τα κράτη της Κεντρικής Ασίας(πλην Τατζικιστάν) και την Ουγγαρία, με πολλές επιμέρους συνεργασίες σε διάφορους τομείς. Επιπλέον προχώρησε σε εμβάθυνση συνεργασιών με τα κράτη του Βίσεγκραντ(Πολωνία-Τσεχία-Ουγγαρία και Σλοβακία), συμμετέχει στην αποστολή του ΝΑΤΟ για επιτήρηση του εναερίου χώρου των Βαλτικών δημοκρατιών, ενίσχυση των διμερών σχέσεων με Πακιστάν , Αζερμπαϊτζάν ,Κατάρ, Μαλαισία με τη νόμιμη κυβέρνηση της Λιβύης, με την Αλγερία και άλλα κράτη. Επίσης στα δυτικά Βαλκάνια άνοιξε προξενεία στο Μαυροβούνιο, στη Σερβία(Νόβισαντ) στο Νόβι Παζάρ ,και στο Κόσοβο. Με προσωπικές κινήσεις /επισκέψεις των Ερντογάν-Τσαβούσογλου και Ακάρ εμφανίζεται να υποστηρίζει ενεργά τις διεθνείς συμφωνίες του DAYTON για την διατήρηση του αδύναμου Βοσνιακού μορφώματος. Σε πλαίσιο ΝΑΤΟ προωθεί την τριμερή Ρουμανίας-Τουρκίας-Πολωνίας, ενώ σε ότι φορά το νότιο Καύκασο μία τριμερή με την Γεωργία και το Αζερμπαϊτζάν)
Παρά τις προβληματικές διμερείς σχέσεις με τους Αμερικανούς και τους Γάλλους τυγχάνει της ενεργού υποστήριξης του Βερολίνου, της Ρώμης, της Μαδρίτης και άλλων Ευρωπαϊκώνπρωτευουσών, ενώ υποστηρίζει σε εξοπλιστικά /αεροναυτικά προγράμματα την Ουκρανία. Τέλοςεμφανίζεται” Νατοικότερη” στην Ατλαντική συμμαχία , ενώ η πρόσφατη στροφή προς τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θα πρέπει να μας προβληματίσει πάρα πολυ, γιατί παρόμοιες κινήσεις βρίσκονται σε εξέλιξη με την Αίγυπτο, τη Σαουδική Αραβία και ως σε ένα βαθμό με το Ισραήλ.Συμπερασματικά με δεδομένη την πολυδιάστατη διπλωματία προς διάφορες κατευθύνσεις(τα περί απομόνωσης είναι μυθεύματα και παραπλανητική θεωρητικολογία χωρίς εμπεριστατωμένη πληροφόρηση) εκτιμάται ότι η Άγκυρα θα ενεργοποιηθεί μέσα στα προσεχή δύο χρόνια κυρίως απέναντι μας, ως και προς την Κύπρο .Παρά τος πρόσφατες αρνητικές εμπειρίες με τα νομισματικό-συναλλαγματικά της τις εσωτερικές αντιδράσεις μερίδας του πληθυσμού της την προσπάθεια διατήρησης λεπτεπίλεπτων ισορροπιών(πχ μεταξύ Κιέβου και Μόσχας) η απειλητική συμπεριφορά της εμφανίζεται και θα διευρυνθεί κυρίως απέναντι σε Αθήνα και Λευκωσία. Αυτό σημαίνει από πλευράς μας ότι θα πρέπει να υπάρχει συνεχής ετοιμότητα,, πολύ καλές πληροφορίες, περιθωριοποίηση της ασχετολογίας από ορισμένους ερασιτέχνες και “παπαγαλίζοντες” γιατί περίεργες, ιδιότυπες ,υβριδικές και ασύμμετρες κινήσεις σε βάρος μας δεν αποκλείονται ,και είναι συνεχώς στο μυαλό των ιστορικών , γεωπολιτικών αναθεωρητών της Άγκυρας.
