Η βελγική κυβέρνηση επέστρεψε τον Ιούνιο ένα δόντι με χρυσό πώμα που αφαιρέθηκε από το στόμα του πρώτου εκλεγμένου πρωθυπουργού της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, Πατρίς Λουμούμπα, πριν από περισσότερα από 60 χρόνια. Ο Λουμούμπα δολοφονήθηκε το 1961 από μια βελγική εκτελεστική ομάδα που διέλυσε το σώμα του σε οξύ, παίρνοντας το δόντι ως «τρόπαιο κυνηγιού». Τώρα, η βελγική κυβέρνηση προσπαθεί να επανορθώσει τα εγκλήματα ,κατά του λαού του Κονγκό τον 19ο και τον 20ο αιώνα.
Αλλά ο ρόλος του Βελγίου είναι μόνο ένα μέρος αυτής της άθλιας ιστορίας. Η ΛΔΚ είναι μια μελέτη περίπτωσης για το πώς η διακρατική οικονομική εκμετάλλευση που τροφοδοτείται από την απληστία μπορεί να συνεχιστεί για αιώνες.
Αυτή η διαδικασία ξεκίνησε στα τέλη του 1400, όταν οι Πορτογάλοι αποβιβάστηκαν στις ακτές του τότε γνωστού Βασιλείου του Κονγκό. Στους αιώνες που ακολούθησαν, υπήρξαν περίοδοι όπου περίπου το ένα τρίτο του πληθυσμού του βασιλείου είχε πουληθεί στο υπερατλαντικό δουλεμπόριο.
Στα τέλη του 1800, η ζήτηση για καουτσούκ και ελεφαντόδοντο οδήγησε τον Βέλγο Βασιλιά Λεοπόλδο Β’ να μετατρέψει το Κονγκό σε δικό του προσωπικό φέουδο. Ο Λεοπόλδος κυβέρνησε με έναν τεράστιο ιδιωτικό στρατό, σκοτώνοντας τελικά εκατομμύρια μέσω καταναγκαστικής εργασίας.
Στη συνέχεια, όταν ο Α΄ΠΠ, ανέβασε τη ζήτηση για χαλκό, η Δύση χρησιμοποίησε και πάλι σκληρές τακτικές στον πληθυσμό του Κονγκό για να εξάγει τα τεράστια κοιτάσματα. Και στον Β΄ΠΠ, οι ΗΠΑ ξεπέρασαν τη Ναζιστική Γερμανία για να πάρουν τον έλεγχο του πιο σημαντικού κοιτάσματος ουρανίου στον κόσμο. Το ουράνιο που χρησιμοποιήθηκε στις ατομικές βόμβες που έριξαν οι ΗΠΑ στην Ιαπωνία εξήχθη από Κονγκολέζους που είχαν αναγκαστεί να εργαστούν σε ραδιενεργά ορυχεία.
Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η κούρσα ΗΠΑ-Σοβιετικής Ένωσης για το ουράνιο, τον χαλκό και άλλα ορυκτά, οδήγησε στη δολοφονία του Λουμούμπα και εγκατάσταση του κλεπτοκράτη δικτάτορα Μομπούτου Σεσέ Σέκο, ο οποίος προήδρευσε για τρεις δεκαετίες βίαιης τυραννίας. Μέχρι τη στιγμή που πέθανε το 1997, ήταν ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο, έχοντας ανταμειφθεί αδρά για τη διασφάλιση της συνεχιζόμενης λεηλασίας των πόρων του Κονγκό από αμερικανικά και ευρωπαϊκά συμφέροντα.
Περίπου την ίδια εποχή, η ταχεία επέκταση των κινητών τηλεφώνων, των φορητών υπολογιστών και των κονσολών βιντεοπαιχνιδιών οδήγησε σε μια θεαματική αύξηση στην τιμή του κασσίτερου, του τανταλίου, του βολφραμίου και του χρυσού, όλα αυτά είναι άφθονα στη ΛΔΚ.
Αυτή η νέα πηγή καταναλωτικής ζήτησης δημιούργησε έναν ακόμη κύκλο βίαιων λεηλασιών, με αποκορύφωμα τον πιο θανατηφόρο πόλεμο από το 1945. Αυτή τη φορά, η Ρουάντα και η Ουγκάντα ηγήθηκαν της λεηλασίας ενώ οι πολυεθνικές εταιρείες επωφελήθηκαν. Πάνω από 5 εκατομμύρια άνθρωποι χάθηκαν.
ΕΙΚΟΝΑ 1

Τώρα, η αναπτυσσόμενη βιομηχανία ηλεκτρικών οχημάτων τροφοδοτεί την παγκόσμια ζήτηση για κοβάλτιο και χαλκό (βασικά συστατικά στις μπαταρίες ιόντων λιθίου), εγείροντας νέες ανησυχίες για τη διαφθορά, την ασφάλεια των ορυχείων και την παιδική εργασία στα τεράστια ορυχεία του Κονγκό.
Η ΛΔΚ παράγει τα δύο τρίτα του παγκόσμιου κοβαλτίου και η Κίνα έχει γίνει ο κύριος παίκτης σε αυτήν την τελευταία φρενίτιδα εξασφάλισης πόρων. Οι εταιρίες χρηματοδοτούνται από Κινεζικές κρατικές τράπεζες, διαιωνίζοντας το κλίμα διαφθοράς και καταστροφής του περιβάλλοντος.
Τα κέρδη σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού που προέρχονται από διαφθορά, διαμετακομίζονται μέσω τραπεζών που εδρεύουν στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Εσχάτως δε και σε κινεζικές.
Μιά πρόσφατη μελέτη των New York Times κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι ΗΠΑ έχασαν, από την Κίνα, τον αγώνα για να εξασφαλίσουν μια σταθερή προμήθεια του ορυκτού.
Τελευταία υπάρχουν ενδείξεις ότι οι κυβερνήσεις και οι τοπικές αρχές λαμβάνουν επιτέλους σοβαρά το ζήτημα. Αξιωματούχοι του Κονγκό διεξάγουν ευρεία αναθεώρηση των προηγούμενων συμβάσεων εξόρυξης, έργο που επιτελούν με οικονομική βοήθεια από την αμερικανική κυβέρνηση. Οι ΗΠΑ επιδιώκουν να ανακτήσουν το χαμένο, από Ρώσους και Κινέζους έδαφος, στη Αφρική, γεγονός που επιβεβαιώνεται από το πρόσφατο ταξίδι Μπλίνκεν .
Στα τέλη Μαρτίου, το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ επέβαλε κυρώσεις στον Βέλγο έμπορο χρυσού Alain Goetz και το παγκόσμιο δίκτυο εταιρειών του. Προηγήθηκε μια πολυετής εκστρατεία κυρώσεων του Υπουργείου Οικονομικών που στοχεύει τον μεγιστάνα εξόρυξης Νταν Γκέρτλερ, που λειτουργούσε ως μεσάζων για τις πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων εξόρυξης στη ΛΔΚ.

Κοιτάζοντας το μέλλον, οι ΗΠΑ, η ΕΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλοι που ενδιαφέρονται για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Κονγκό και την προώθηση της χρηστής διακυβέρνησης θα πρέπει να συνεχίσουν να κλιμακώνουν την πίεση σε προσωπικότητες με επιρροή στο σύστημα λεηλασίας, ασκώντας παρόμοια πίεση όχι μόνο στις εταιρείες τους αλλά και στην ξένες οντότητες που επωφελούνται από τη διαφθορά και το ξέπλυμα χρήματος.
Είναι υψίστης σημασίας, η προστασία του περιβάλλοντός μας, να μην γίνει εις βάρος της ζωής, των μέσων διαβίωσης και του περιβάλλοντος όσων έχουν τα λιγότερα σε αυτόν τον κόσμο.
Του Απόστολου Τσιμογιάννη
Υποστράτηγος ε.α, με μεγάλη επιτελική και διοικητική εμπειρία στον τομέα των Millitary Logistics. Έχει υπηρετήσει σε ανάλογη επιτελική θέση του NATO/NSPA. Είναι τακτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Logistics.