Όσοι θυμούνται την Αλεξανδρούπολη σαν ένα μικρό απόμερο ελληνικό λιμάνι ή όσοι δεν είχαν πάει ή ακούσει κάτι για αυτή, πλέον θα αναρωτιούνται γιατί ξαφνικά άλλαξαν όλα και όλοι ασχολούνται με την μεγάλη της γεωπολιτική σημασία. Μάλιστα πολύ πρόσφατα έλαβε πολύ μεγάλη δημοσιότητα και προβολή και από άρθρο που δημοσιεύτηκε στους New York Times
Όπως επισημαίνεται το άσημο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης στη βορειοανατολική Ελλάδα έχει αναλάβει κεντρικό ρόλο στην αύξηση της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στην Ανατολική Ευρώπη, με το Πεντάγωνο να μεταφέρει μεγάλες ποσότητες οπλικών συστημάτων δια μέσου αυτού ως προσπάθεια ενίσχυσης των δυνάμεων του ΝΑΤΟ και περιορισμού της ρωσικής επιθετικότητας. Αυτή η ροή έχει εξοργίσει όχι μόνο τη Ρωσία αλλά και τη γειτονική Τουρκία.
Οι αμερικανικές στρατιωτικές δραστηριότητες στην Ελλάδα έχουν αυξηθεί πολύ από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο και ανώτατοι αξιωματούχοι από τη Μόσχα και την Άγκυρα τις χαρακτήρισαν ως απειλή για την εθνική τους ασφάλεια.
Αυτή η περίπλοκη αλληλεπίδραση συμφερόντων στην Αλεξανδρούπολη αναδεικνύει πώς αποκτά κομβικό ρόλο στη στρατηγική διπλωματία και αντιπαράθεση για την επικράτηση στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ αλλά και της Δύσης γενικότερα.
Η Μαύρη Θάλασσα που έχει επανέλθει στην παγκόσμια ατζέντα με έναν άνευ προηγουμένου ανταγωνισμό βλέπει την Αλεξανδρούπολη σε κομβικό ρόλο στον ανταγωνισμό Ρωσίας και ΝΑΤΟ.
Στον ανταγωνισμό αυτό με αφορμή την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία η Ελλάδα έλαβε ξεκάθαρα θέση εναντίον της Ρωσίας προβαίνοντας όμως και σε υπερβολές όπως για παράδειγμα η αποστολή οπλικών συστημάτων στην Ουκρανία. Για τον λόγο αυτό άλλωστε το Κρεμλίνο την τοποθέτησε με επίσημη δήλωση στη λίστα των «μη φιλικών» εθνών.
Δικαιολογημένα θα λέγαμε ότι ο φόβος για την Τουρκία και η αλληλεγγύη με την Ουκρανία έχουν ωθήσει την Αθήνα πιο κοντά στην Ουάσιγκτον και έχει παραχωρήσει στις Ηνωμένες Πολιτείες εκτεταμένη στρατιωτική πρόσβαση σε πολλές τοποθεσίες. Ερώτημα βέβαια παραμένει εάν ο βαθμός διευκολύνσεων και παροχών είναι υπερβολικός και ίσως πέραν του αντοχών της ελληνικής πραγματικότητας στην διεθνή πολιτική σκηνή.
Η ποσότητα πολεμικού υλικού που μεταφέρθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω της Αλεξανδρούπολης αυξήθηκε σχεδόν 14 φορές με αυτή πριν από τον πόλεμο, Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι ο εξοπλισμός προορίζεται αποκλειστικά για αμερικανικές στρατιωτικές μονάδες που σταθμεύουν στην Ανατολική και Βόρεια Ευρώπη και όχι για την Ουκρανία.
Για αυτή την δραστηριότητα ο Andre Cameron, ο οποίος επιβλέπει τη στρατιωτική επιμελητεία των ΗΠΑ στο λιμάνι δήλωσε ότι «Αυτό που κάναμε είναι να μετατρέψουμε το λιμάνι σε έναν δυναμικό κόμβο στρατιωτικών επιχειρήσεων», «Δεν έχει ξαναγίνει τίποτα παρόμοιο εδώ».
Από την άλλη μεγάλα ρωσικά και αμερικανικά συμφέροντα για την εκμετάλλευση του λιμανιού κινούνται ανταγωνιστικά, ονόματα όπως του Ιβάν Σαββίδη, του Ομίλου Καπελούζος, του Τζον Χαραλαμπάκης, ιδιοκτήτη της BlackSummit Financial Group τονίζουν τον μεγάλο ανταγωνισμό Ρωσίας και ΗΠΑ.
Θεωρούμε ότι το φορτίο είναι βαρύ για την Ελλάδα που μπαίνει στην διελκυστίνδα μεταξύ ΗΠΑ, Ρωσίας και Τουρκίας, βεβαίως θα πρέπει να λειτουργεί με αποκλειστικό στόχο τα δικά της συμφέροντα, που σε αυτή τη φάση λένε ΗΠΑ .
Πόσο όμως η Ελλάδα θα μπορούσε να αντέξει τυχόν εξελίξεις που τα συμφέροντα της Δύσης θα έρθουν πιο κοντά στην Τουρκία αλλά και την ενδεχόμενη προβληματική υποστήριξη των ελληνικών θέσεων σε περίπτωση αλλαγής του χάρτη συμφερόντων της Δύσης. Σε μια λοιπόν περίοδο που είναι ολοφάνερο ότι ουδείς των αντιμαχομένων είναι ξεκάθαρος, για παράδειγμα οι ΗΠΑ δεν έχουν ακόμα αποκλείσει την πώληση F-16 στην Τουρκία, υπάρχουν ακόμα χώρες στην ΕΕ που δεν εφαρμόζουν απόλυτα τα μέτρα κατά της Ρωσίας, ακόμα και η Γερμανία δεν είναι ξεκάθαρη στο ενεργειακό Είναι βέβαιο λοιπόν ότι εφόσον τα συμφέροντα αλλάξουν η Ελλάδα θα μπορούσε να εγκαταλειφθεί ξαφνικά στην τύχη της και με μια Ρωσία απέναντι της τα πράγματα θα ήταν πολύ δυσκολότερα.
Εν κατακλείδι θα λέγαμε ότι οι σωστές επιλογές της Ελλάδας απέναντι στην Ρωσία και υπέρ της Δύσης θα πρέπει να κινούνται σε χαμηλότερες ταχύτητες ίσως και στην περίπτωση της Αλεξανδρούπολης. Η πίττα με κάποιο τρόπο θα πρέπει να μοιραστεί Δεν χρειάζεται να δίνεις τα πάντα αλλά να διαπραγματεύεσαι τα πάντα έχοντας στο νου και τα πιο απρόβλεπτα σενάρια και να μην παρουσιαζόμαστε βασιλικότεροι του Βασιλέως καθόσον σε αυτή την κρίση για την Ελλάδα η επόμενη μέρα είναι εντελώς απρόβλεπτη και αυτό που φαίνεται σήμερα ευλογία για την Αλεξανδρούπολη να μετατραπεί σε κατάρα εφόσον φανούμε επιπόλαιοι και ανώριμοι πολιτικά και στρατιωτικά.
Χρήστος Καλογερόπουλος – Βαλκάνιος
Στρατηγικός Αναλυτής
Εξειδικευμένος σε Θέματα Διεθνούς Ασφάλειας
στη ΝΑ Μεσόγειο
