Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος
Διεθνολόγος -Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Η δεδομένη δυτική θέση αναφορικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία είναι να διασφαλιστεί ότι ο Πούτιν θα ηττηθεί στο Ντονμπάς και την Κριμαία αλλά χωρίς η φονική σύγκρουση να επεκταθεί πέρα από τα σύνορα της Ουκρανίας , πχ στην Ταϊβάν, στην Κορεατική χερσόνησο , στο Ιράν, τις χώρες της Βαλτικής , στη Μολδαβία , στη Κεντρική Ασία ή στην ίδια τη Ρωσία.
Πώς η δολοφονία του Αρχιδούκα Φραντς Φέρδιναντ το 1914 στο Σεράγεβο της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης οδήγησε στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο; Ακόμη και με το πλεονέκτημα της εκ των υστέρων γνώσης τέτοιων κλιμακούμενων κρίσεων είναι δύσκολο να εντοπιστούν οι διάφοροι κρίκοι στην αλυσίδα της αιτιότητας. Πώς οι κρίσεις του Μαρόκου του 1905 και του 1911, η Ιταλική εισβολή στη Λιβύη το 1911, η Αυστροουγγρική προσάρτηση της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης του 1908 και η πολυπλοκότητα των ασύμμετρων και εκτεταμένων προγραμμάτων στρατιωτικής κινητοποίησης πολλών χωρών οδήγησαν σε ένα Δυτικό Μέτωπο που εκτείνονταν από το Βέλγιο μέχρι την Ελβετία για 4 χρόνια προκαλώντας τον θάνατο 3,5 εκατομμυρίων στρατιωτών και πρώτιστα σε μάχες φονικότατες στατικές,χαρακωμάτων πυροβολικού και μαζικών απωλειών.;
Αντίθετα, είναι εξαιρετικά εύκολο να δούμε πώς η εισβολή του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια ευρύτερη διεθνή σύγκρουση. Η Κίνα μπορεί να αποφασίσει ότι η κλιμακωτή στρατιωτική υποστήρξη Ουκρανία και η σχετική συζήτηση για αποστολή επιπλέον όπλων είναι πιθανό να “ουσιαστικοποιήσει ” πρακτικά το επιχείρημα υπέρ του μαζικού εξοπλισμού(εκ μέρους της) του παραπαίοντα Πούτιν. Σαφώς,΄μία τέτοια εξέλιξη είναι αρκετά πιθανή για τον εμπειρότατο υπουργό εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν να προειδοποιήσει τον ομόλογό του της Κίνας Γουάνγκ Γι για « πολύ σοβαρές συνέπειες»(στην πρόσφατη ετήσια και κορυφαία Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου). Ο Γουάνγκ Γι ήταν(μετά την Βαυαρική πρωτεύουσα) καθ’ οδόν για τη Μόσχα για επαφές με τους Πούτιν και Λαβρόφ , ενώ η Κίνα θα μπορούσε να αποφασίσει να εκμεταλλευτεί την επικέντρωση της Δύσης στην Ουκρανία ,για να εισβάλει πχ στην Ταϊβάν
Προς το παρόν, το ισοζύγιο πιθανοτήτων(βάσει αναλύσεων ,μεταξύ άλλων και του υπογράφοντα) είναι ότι το Πεκίνο θα περιμένει να δει το αποτέλεσμα των εκλογών της Ταϊβάν το 2024, ως ότου πιθανότατα θα έχει ολοκληρωθεί και η καθέλκυση των πλείστων αμφίβιων αποβατικών πλοίων . Όμως, ανά πάσα στιγμή, αυτοί οι υπολογισμοί μπορεί να αλλάξουν. Η κάθετη χειροτέρευση των σχέσεων ΗΠΑ-Κίνας που προκλήθηκε από ένα φερόμενο κατασκοπευτικό αερόστατο(παρακολούθησης) που εισήλθε παράνομα στον εναέριο χώρο των ΗΠΑ είναι μία περίπτωση εξωγενούς ζητήματος που θα μπορούσε, ωστόσο(παράλογα) να ανατρέψει τη ζυγαριά, όπως και η επικείμενη επίσκεψη στην Ταϊβάν του Kevin McCarthy, του νέου Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ.
Αν ο πόλεμος συνεχίσει να βαίνει άσχημα για τη Ρωσία, ο Πούτιν θα μπορούσε να επιχειρήσει να διεθνοποιήσει τη σύγκρουση ως μέσο “παροχής οξυγόνου” σε όσους επιδιώκουν μια άρον άρον επιλογή μέσω διαπραγματεύσεων και υποχωρήσεων του Κιέβου. Η Βόρεια Κορέα έχει εκτοξεύσει αρκετούς βαλλιστικούς πυραύλους τους τελευταίους μήνες, αλλά αυτές οι προκλήσεις δεν ελκύουν πάντοτε τη συνήθη δυτική προσοχή. Ωστόσο, ένας Νοτιοκορεάτης πολιτικός ηγέτης άφησε να εννοηθεί προ ημερών για την ανάγκη της Σεούλ να αποκτήσει τα δικά της πυρηνικά όπλα ενώ η εκκεντρική αδερφή του δικτάτορα Κιμ Γιονγκ-ουν, η Κιμ Γιο-τζονγκ, επέκρινε έντονα την παρουσία των ΗΠΑ στην περιοχή(Φιλιππίνες, Γκουάμ , Ιαπωνιά) για την πρόσφατη ένταση και αναφέρθηκε στη «χρήση του Ειρηνικού ως πεδίου βολής εναντίον της χώρας της ». Η Βόρεια Κορέα έχει μακρά ιστορία στην ανάπτυξη ευφάνταστων προκλήσεων και συνωμοσιολογικών θεωριών κατά του νότιου γείτονά της και μπορεί κάλλιστα να είναι επιδεκτική να το κάνει κατόπιν εντολής ή παρακίνησης της Μόσχας.
Η νέα υπερσυντηρητική κυβέρνηση του Ισραήλ θα μπορούσε να εκτιμήσει την επικρατούσα κατάσταση ως πλεονέκτημα για μία αεροπυραυλική επίθεση στις πυρηνικές βάσεις του Ιράν σε μια εποχή που η προβληματική και απαρχαιωμένη Ισλαμική Δημοκρατία υφίσταται πίεση από πολλαπλές εσωτερικές αναταραχές ενώ η περιβόητη πυρηνική συμφωνία του Ιράν με τη διεθνή κοινότητα εμφανίζεται ” ετοιμοθάνατη”. Ο Μπεντζιαμίν Νετανιάχου θα μπορούσε να θεωρήσει ότι μια προληπτική επίθεση εναντίον του Ιράν θα ήταν αποδεκτή από τη Δύση λόγω της αποστολής από το Ιράν μεγάλου αριθμού φονικών και καταστροφικών drones στη Ρωσία για χρήση κατά των ενεργειακών υποδομών της Ουκρανίας. Υπήρξε μια ανεξήγητη επίθεση με drone σε εργοστάσιο στο Ισφαχάν στις 28 Ιανουαρίου, για την οποία το Ιράν κατηγόρησε το Ισραήλ. Οποιαδήποτε Ιρανική απάντηση (είτε άμεση είτε χρησιμοποιώντας πληρεξούσιες οργανώσεις όπως η λιβανέζικη Σιιτική Χεζμπολάχ) θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια σπείρα κλιμάκωσης με απρόβλεπτες προεκτάσεις.
Στο μεταξύ, ο Ρώσος υπουργός εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ ταξιδεύει και κατηγορεί τη Δύση για όλα. Πρόσφατα, βρισκόταν στην Αφρική, όπου η Ρωσική επιρροή επανέρχεται σταδιακά σε ορισμένες περιοχές της ηπείρου όπως ήταν τις ημέρες που η Σοβιετική Ένωση υποστήριζε τα απελευθερωτικά κινήματα στις δεκαετίες του 1970 και του 1980.(Αγκόλα,Μοζαμβίκη, Αιθιοπία κα) . Το υψηλό κόστος των λιπασμάτων λόγω του πολέμου στην Ουκρανία έχει πλήξει σκληρά την Αφρική και τις αγροτικές οικονομίες της. Υπάρχουν πραγματικοί κίνδυνοι στη Δύση να απολέσει επιρροή (ειδικά η Γαλλία) σε γωνιές της ηπείρου προς Ρωσία και Κίνα και αυτό παρά την υπολογίσιμη Αμερικανική στρατιωτική και ανθρωπιστική παρουσία και τα συνεχή ταξίδια του Μπλίνκεν σε σειρά Αφρικανικών κρατών.
Οι «αδέσποτοι» πύραυλοι που χτυπούν μια πόλη στην Πολωνία ή τη Ρουμανία, η «ανεξήγητη» κοπή υποθαλάσσιων καλωδίων επικοινωνίας στη Βαλτική και στη βόρεια Θάλασσα , μια “ρηχή” εισβολή πεζοναυτών από το Ρωσικό θύλακα του Καλίνινγκραντ ή τη Λευκορωσία στη Νατοϊκή Λιθουανία ή από τη Ρωσία στην Εσθονία ή η κατάρριψη ενός δυτικού αεροσκάφους παρακολούθησης κοντά στον Ρωσικό εναέριο χώρο είναι λίγες από τις πολλές ιδέες που μπορεί να έχουν εξεταστεί (και για τις οποίες έχει γράψει σχετικά ο υπογράφων).
Στο άλλο άκρο της κλίμακας είναι η πιθανή χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων (ή μια ειδικού τύπου πυρηνική «δοκιμή») αν ο Πούτιν αντιληφθεί ότι βρίσκεται μπροστά σε επικείμενη στρατιωτική ήττα. Οι δυτικές κυβερνήσεις πρέπει να είναι σαφείς σχετικά με τους στόχους τους, οι οποίοι θα πρέπει να επικεντρωθούν στην αποκατάσταση της κυρίαρχης κυβέρνησης στο έδαφος της Ουκρανίας,και στον σεβασμό των συνόρων της.
Η διεθνοποίηση της Ουκρανορωσικής σύγκρουσης δεν σημαίνει απαραίτητα παγκόσμιο πόλεμο. Κανείς δεν θέλει τον παγκόσμιο πόλεμο το 2023. Αυτό που παρείχε το Σεράγεβο το 1914 ήταν ο επιταχυντής που έκανε όλους τους άλλους παράγοντες να φαίνονται ξαφνικά αλληλοσχετιζόμενοι οδηγώντας σε μια αλυσίδα από φαινομενικά ασταμάτητες ενέργειες και εκρηκτικές αντιδράσεις.Οι δυτικές αποφάσεις λαμβάνονται πάντοτε με βάση την πλήρη κατανόηση των κινδύνων. Προς το παρόν, το καλύτερο αποτέλεσμα θα ήταν η ήττα του απερίσκεπτου Ουκρανικού τζόγου του Πούτιν. Οι δυτικές κυβερνήσεις πρέπει να επινοήσουν στρατηγικές για να διασφαλίσουν ότι ο πόλεμος δεν θα επεκταθεί πέρα από τα σύνορα της Ουκρανίας και πρέπει να είναι εξίσου σαφείς για τους στόχους τους, οι οποίοι θα πρέπει να περιοριστούν στην επιστροφή στην γεωγραφική και γεωπολιτική ομαλότητα της Ουκρανίας. Το αν αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει την Κριμαία πρέπει να συμφωνηθεί μεταξύ του Κιέβου και των δυτικών συμμάχων του , αλλά όλες οι συζητήσεις για αλλαγή καθεστώτος στη Μόσχα πρέπει να σταματήσουν. Αφήστε το να το αποφασίσει ο ιστορικός Ρωσικός λαός.
