Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος
Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ICC/ΔΠΔ)της Χάγης εξέδωσε το απόγεμα της 17ης Μαρτίου ένταλμα σύλληψης για τον Βλαντιμίρ Πούτιν αναφορικά με εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία, ως και βίαιη μεταφορά /μαζικές απαγωγές παιδιών από την Ουκρανία, στέλνοντας τα στη Ρωσία , ενέργεια που αποτελεί ένα ακόμη σημαντικό βήμα στο δρόμο για να γίνει η Ρωσία κράτος- παρία. Για την αποδοχή του αιτήματος για εντάλματα από τον εισαγγελέα του ΔΠΔ, μια σημαντική ομάδα δικαστών συμφώνησε ότι υπήρχαν «βάσιμοι λόγοι» να θεωρείται ότι ο Πούτιν και η Ρωσίδα αρμόδια επίτροπος για τα δικαιώματα των παιδιών του, Mαρία Aλκσέγεβνα Λβόβα-Μπέλοβα φέρουν την ευθύνη για την παράνομη μεταφορά και εκτοπισμό παιδιών της Ουκρανίας.
Τι σημαίνει στην πραγματικότητα το ένταλμα σύλληψης του ΔΠΔ για τον Βλαντιμίρ Πούτιν;
Τα εντάλματα είναι τα πρώτα που εκδίδονται από το ΔΠΔ για εγκλήματα που διαπράχθηκαν στον ήδη βρισκόμενο στο δεύτερο έτος πόλεμο της Ουκρανίας και είναι μια από τις σπάνιες περιπτώσεις που το δικαστήριο έχει εκδώσει ένταλμα για εν ενεργεία αρχηγό κράτους, βάζοντας τον Πούτιν στη “συντροφιά” του Λίβυου δικτάτορα Μουαμάρ Καντάφι ως και του Σουδανού πρόεδρου Ομάρ αλ Μπασίρ. Ο Καντάφι ανατράπηκε και σκοτώθηκε μερικούς μήνες μετά την ανακοίνωση του εντάλματος του. Ο Μπασίρ εκδιώχθηκε από αναθεωρητικό στρατιωτικό καθεστώς στο Χαρτούμ και βρίσκεται στη φυλακή στη πρωτεύουσα της χώρας (αν και δεν έχει μεταφερθεί ακόμη στη Χάγη.
Ο Πούτιν είναι πιθανό να αποφύγει τη δικαιοσύνη στο εγγύς μέλλον: η Ρωσία δεν αναγνωρίζει τη δικαιοδοσία του δικαστηρίου και επέμεινε την Παρασκευή ότι δεν επηρεάστηκε από τα εντάλματα(δηλώσεις Ζαχάροβα, Μεντβέντεφ κα) Όμως ο Ρώσος ηγέτης θα αντιμετωπίσει περιορισμούς στην ελευθερία του στο να ταξιδεύει στα 123 κράτη μέλη του ΔΠΔ, εμβαθύνοντας και ενισχύοντας περαιτέρω την απομόνωσή του. Αποφασίζοντας να εκδώσει τα εντάλματα, το αρμόδιο τμήμα του ΔΠΔ σκέφτηκε κατ αρχήν να κρατήσει μυστικά τα εντάλματα, αλλά αποφάσισε αργότερα ότι η δημοσιοποίησή τους θα μπορούσε να «συμβάλει στην αποτροπή της περαιτέρω διάπραξης εγκλημάτων»
Δεν είναι σαφές πόσα παιδιά έχουν απαγάγει από την Ουκρανία οι Ρωσικές δυνάμεις. Τον περασμένο μήνα, το Εργαστήριο Ανθρωπιστικής Έρευνας του Γέιλ (εκ των κορυφαίων πανεπιστημίων) δημοσίευσε μια έκθεση που ισχυριζόταν(βάσει συντριπτικών στοιχείων) ότι τουλάχιστον 6.000 παιδιά από την Ουκρανία είχαν σταλεί σε Ρωσικούς καταυλισμούς «επανεκπαίδευσης» τον περασμένο χρόνο.(δηλαδή μορφή παιδομαζώματος) Σε δήλωση του ο εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, Καρίμ Χαν, είπε: «Τα περιστατικά που εντόπισε το γραφείο μου περιλαμβάνουν την απέλαση τουλάχιστον εκατοντάδων παιδιών που βγήκαν από ορφανοτροφεία και οίκους φροντίδας παιδιών». Ο Χαν είπε ότι πολλά από τα παιδιά έχουν σταλεί για υιοθεσία στη Ρωσία και ότι ο Πούτιν έχει εκδώσει διάταγμα που επισπεύδει την απονομή της Ρωσικής υπηκοότητας στα παιδιά, διευκολύνοντας την υιοθεσία τους. «Το γραφείο μου ισχυρίζεται ότι αυτές οι πράξεις, μεταξύ άλλων, καταδεικνύουν την προκλητική και παράνομη πρόθεση να απομακρύνουν οριστικά αυτά τα παιδιά από τη χώρα τους», είπε ο Χαν.
Και συνέχισε «Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι υπεύθυνοι για εν εξελίξει εγκλήματα πολέμου θα λογοδοτήσουν και ότι τα παιδιά θα επιστρέψουν στις οικογένειες και τις κοινότητές τους… Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να αντιμετωπίζονται τα παιδιά σαν να είναι λάφυρα πολέμου.Υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να πιστεύουμε ότι ο Πούτιν φέρει ατομική ποινική ευθύνη για τα προαναφερθέντα εγκλήματα», ανέφερε η δήλωση των δικαστών του ΔΠΔ.
Το Κρεμλίνο ήταν κάθετα αρνητικό απέναντι στην ανακοίνωση του ΔΠΔ. «Οι αποφάσεις του διεθνούς ποινικού δικαστηρίου δεν έχουν κανένα νόημα για τη χώρα μας, ακόμη και από νομική άποψη», δήλωσε η εκπρόσωπος του υπουργείου εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, στο Telegram. «Η Ρωσία δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος στο καταστατικό της Ρώμης του διεθνούς ποινικού δικαστηρίου και δεν φέρει καμία υποχρέωση βάσει αυτού». Η Λβόβα-Μπέλοβα είπε στα Ρωσικά μέσα ενημέρωσης ότι το ένταλμα σύλληψης αντικατοπτρίζει «εκτίμηση» για το έργο της «να βοηθήσει τα παιδιά της χώρας μας, και ότι δεν τα αφήνουμε στην εμπόλεμη ζώνη, ότι τα βγάζουμε».
Η Ουκρανία χαιρέτισε την απόφαση του ΔΠΔ ως ορόσημο στον δρόμο για να λογοδοτήσει η Μόσχα για τη βαρβαρότητα της εισβολής της. «Ο κόσμος έλαβε ένα μήνυμα ότι το Ρωσικό καθεστώς είναι εγκληματικό και η ηγεσία και οι υποστηρικτές του θα λογοδοτήσουν», δήλωσε ο γενικός εισαγγελέας της χώρας, Άντριι Κόστιν, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ασφαλώς οι παγκόσμιοι ηγέτες θα το σκεφτούν τρεις φορές πριν του σφίξουν το χέρι ή καθίσουν μαζί του σε τραπέζι των διαπραγματεύσεων.Ο επικεφαλής του προεδρικού επιτελείου της Ουκρανίας, Aντρέι Γέρμακ είπε ότι τα δυο εντάλματα είναι «μόνο η αρχή». Κορυφαίοι διεθνείς νομικοί για τα ανθρώπινα δικαιώματα με έδρα το Κίεβο συμφωνούν ότι τα εντάλματα για τον Πούτιν και τη Λβόβα-Μπέλοβα είναι τα πρώτα από πολλά που έρχονται λέγοντας ότι «Θα έρθουν περισσότερα μέσα στους επόμενους μήνες. Αυτό πρέπει να είναι ένα είδος προειδοποιητικής βολής στην πλώρη».
Το Κρεμλίνο πιθανότατα θα υποστηρίξει ότι το ένταλμα σύλληψης του ΔΠΔ είναι απόδειξη ότι η Δύση θέλει να απομακρύνει τον Πούτιν Η Ρωσική ηγεσία έχει δηλώσει φανερά ότι παίρνει παιδιά από την Ουκρανία προς τη Ρωσία και τα εγκαθιστά σε καταυλισμούς ή τα θέτει προς υιοθεσία από Ρωσικές οικογένειες. “Υπάρχει μια ξεκάθαρη υπόθεση εναντίον του Ρώσου προέδρου και είναι ένα καλό σημείο κατά του Πούτιν, επισημαίνουν διεθνείς σχολιαστές και αναλυτές.,καθώς είναι ένα από τα χειρότερα εγκλήματα που διαπράττονται από το δικτατορικό Ρωσικό καθεστώς ».
Ο Ριντ Μπρόντι, βετεράνος εισαγγελέας εγκλημάτων πολέμου και συγγραφέας του πολύ γνωστού βιβλίου “To Catch a Dictator” ενός βιβλίου για την καταδίωξη του πρώην ηγέτη του Τσαντ, Χισένε Χάμπρε είπε ότι το ένταλμα «κάνει τον κόσμο του Πούτιν ένα μικρότερο μέρος.Δεν νομίζω ότι περιμένουμε να τον δούμε να ταξιδεύει στη Γαλλία ή την Ουκρανία σύντομα, αλλά πρέπει να είναι προσεκτικός», είπε ο Μπρόντι. «Προφανώς, πρόκειται για εγκλήματα που δεν εξαφανίζονται ποτέ. Θα κρέμονται για πάντα πάνω από το κεφάλι του και είναι πολύ δύσκολο να τα κάνεις να φύγουν. Έχουμε δει ξανά και ξανά ότι οι τροχοί της διεθνούς δικαιοσύνης τροχίζουν αργά, αλλά τροχίζουν εξαιρετικά καλά».