ΕΠΙΚΊΝΔΥΝΑ ΚΛΙΜΑΚΩΝΕΤΑΙ ΕΚ ΝΈΟΥ Η ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΊΑ. ΦΩΤΙΑ-ΕΚΘΕΣΕΙΣ -ΕUROPOL ΚΑΙ ΟΗΕ /ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ.
Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος
Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός ΑναλυτήςΚαθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία μαίνεται, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους επικεντρώνονται στον ανταγωνισμό των μεγάλων δυνάμεων με διάφορα κοντινά κράτη, ειδικά αυτά της νοτιοανατολικής Ασίας με τη Κίνα. Όσον αφορά το εύρος ζώνης πολιτικο-στρατιωτικής αντιπαράθεσης ως και της κατανομής των πόρων, η αντιτρομοκρατία έχει υποβιβαστεί σε προτεραιότητα δεύτερης βαθμίδας. Αυτό ισχύει ακόμη και όταν η παγκόσμια τρομοκρατική απειλή συνεχίζει να εξελίσσεται και να προσλαμβάνει νέες μορφές, ενώ διασταυρώνεται στενά με τη γεωπολιτική δυναμική σε πολλά πλαίσια. Παρατηρείται ένα αυξανόμενο αίσθημα εφησυχασμού στη Δύση, με μείωση του αριθμού των επιθέσεων των τζιχαντιστών ,αλλά και πιο περιορισμένες απώλειες στο δυτικό έδαφος.
Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση της EUROPOL για την κατάσταση και τις τάσεις της τρομοκρατίας (TE-SAT) για το 2022.(μέχρι αρχές 2023) : “η τρομοκρατία παραμένει σημαντική απειλή για την εσωτερική ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης” αλλά την ίδια στιγμή, το 2022, υπήρξαν δύο τρομοκρατικές επιθέσεις τζιχαντιστών και μόνο μια ακροδεξιά επίθεση στην Ευρώπη, με αποτέλεσμα τέσσερις νεκρούς. Η πλειονότητα των επιθέσεων αποδόθηκε στην αριστερή και αναρχική τρομοκρατία, καταδεικνύοντας τη μεταβαλλόμενη φύση της τρομοκρατίας στην Ευρώπη.
Ωστόσο, ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία, η κυριαρχία των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, οι αναφορές για ανασυγκρότηση του ISIS στο Λεβάντε και πολλοί άλλοι παράγοντες εκτιμάται ότι πιθανότατα θα επηρεάσουν περαιτέρω το “τοπίο του τρόμου” στη Δύση και ευρύτερα στο μέλλον. Μια άλλη έκθεση που κυκλοφόρησε προχθές , αυτή από την Ομάδα Αναλυτικής Υποστήριξης και Παρακολούθησης Κυρώσεων «1267» των Ηνωμένων Εθνών, παρουσιάζει μια ζοφερή εικόνα της κατάστασης στο Αφγανιστάν. Ειδικότερα η σχέση μεταξύ των Ταλιμπάν και της Αλ Κάιντα στο Αφγανιστάν παραμένει «ισχυρή και συμβιωτική». Ενώ οι αριθμοί της Αλ Κάιντα είναι μέτριοι – πιστεύεται ότι είναι περίπου 400 μαχητές στη χώρα – η απειλή απέχει πολύ από το να είναι στατική. Αντίθετα, η έκθεση του ΟΗΕ σημειώνει ότι υπό την επίβλεψη των Ταλιμπάν, η Αλ Κάιντα δημιουργεί νέα στρατόπεδα εκπαίδευσης σε ολόκληρη τη χώρα, συμπεριλαμβανομένων των επαρχιών Badghis, Helmand, Nangarhar, Nuristan και Zabul. Αυτά τα στρατόπεδα εκπαίδευσης θα επιτρέψουν στην Αλ Κάιντα να ανοικοδομήσει τις υποδομές και τα υλικοτεχνικά της δίκτυα, να κινητοποιήσει νεοσυλλέκτους μέσω της προπαγάνδας και της ιδεολογίας ως και να ανασυνθέσει μια ικανότητα εξωτερικών επιχειρήσεων για διεξαγωγή διεθνικών επιθέσεων.
Ένα κράτος μέλος πρότεινε ότι ο μακροχρόνιος και υψηλόβαθμος βετεράνος της Αλ Κάιντα Σάιφ αλ-Αντέλ, που εκτιμάται ότι είναι ο de facto ηγέτης της οργάνωσης, έχει μετεγκατασταθεί από το Ιράν στο Αφγανιστάν. Η Αλ Κάιντα βασίζεται σε δωρεές υποστηρικτών, χρησιμοποιώντας τόσο άτυπα δίκτυα «hawala» όσο και κρυπτονομίσματα.
Το Ισλαμικό Κράτος Χορασάν (ISK) είναι επίσης μια αυξανόμενη απειλή στο Αφγανιστάν, καθώς οι επιχειρήσεις του γίνονται πιο περίπλοκες και πιο φονικές .
Το ISK παρουσιάζεται ως πιο σκληροπυρηνικό και λιτό ακόμη και από τους Ταλιμπάν και έχει διατηρήσει την σεχταριστική του ατζέντα, η οποία εξακολουθεί να θεωρείται ως ένα αποτελεσματικό εργαλείο στρατολόγησης και ως επίκεντρο της προπαγάνδας του. Το 2022, η ISK επιτέθηκε σε ξένους στόχους υψηλού προφίλ στο Αφγανιστάν, συμπεριλαμβανομένων Ρωσικών Πακιστανικών και Κινεζικών συμφερόντων. Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΗΕ, από πέρυσι, το ISK έχει εξαπολύσει περισσότερες από 190 επιθέσεις αυτοκτονίας με αποτέλεσμα πάνω από 1300 νεκρούς ή τραυματίες. Η ομάδα βρίσκεται στη διαδικασία μετάβασης από έναν ιεραρχικά δομημένο οργανισμό σε έναν πιο δικτυωμένο οργανισμό και συνεχίζει να λειτουργεί στρατόπεδα εκπαίδευσης και να αναπτύσσει “κελιά” που μπορούν να αναπτυχθούν για επιθέσεις υψηλού προφίλ σε όλη τη χώρα.
Ενώ το ISK δεν θα μπορέσει να εκθρονίσει τους Ταλιμπάν, οι οποίοι παραμένουν ποιοτικά και ποσοτικά ανώτεροι, οι Ταλιμπάν φαίνεται εξίσου απίθανο να εξαλείψουν πλήρως το ISK, οδηγώντας σε μια κατάσταση διαρκούς αναταραχής και συνεχιζόμενης αστάθειας στο Αφγανιστάν, για την οποία οι άμαχοι είναι πιθανό να πληρώσουν το υψηλότερη τιμή, αντιμετωπίζοντας ήδη εξοντωτικές ανθρωπιστικές κρίσεις και σαρωτικούς περιορισμούς για γυναίκες και κορίτσια. Εκτός από την Αλ Κάιντα και την ISK, υπάρχει μια σειρά από άλλες τρομοκρατικές ομάδες που δραστηριοποιούνται στο Αφγανιστάν, όπως η Tehrik-i-Taliban Pakistan (TTP) ή οι Πακιστανοί Ταλιμπάν, καθώς και το Ισλαμικό Κίνημα του Ουζμπεκιστάν (IMU) η Ισλαμικό Ομάδα Τζιχάντ, Τζαμάατ Ανσαρουλάχ και απομεινάρια του Ισλαμικού Κινήματος του Ανατολικού Τουρκεστάν/Ισλαμικό Κόμμα του Τουρκιστάν (TIP).Συνολικά, τα κράτη μέλη του ΟΗΕ ανέφεραν ότι ως και είκοσι τρομοκρατικές ομάδες δρουν επί του παρόντος στο Αφγανιστάν.
Χωρίς παρουσία στο έδαφος, οι δυνατότητες πληροφοριών των Ηνωμένων Πολιτειών έχουν ατροφήσει, ειδικά όσον αφορά τις ανθρώπινες πληροφορίες (HUMINT), αφήνοντας την Ουάσιγκτον να διαφημίζει την ικανότητά της «πάνω από τον ορίζοντα» ως αποτελεσματική αντιτρομοκρατική προσέγγιση. Αλλά πολλοί στην αντιτρομοκρατική κοινότητα είναι πολύ λιγότερο αισιόδοξοι. Η απειλή μεγαλώνει και θυμίζει τρομερά την περίοδο πριν από την 11η Σεπτεμβρίου, όταν οι τρομοκρατικές απειλές είχαν μετασταθεί σε αποτυχημένα κράτη και ακυβέρνητες περιοχές παραβλέπονταν, και θεωρούνταν ότι ήταν περιορισμένες και δεν σχετίζονται άμεσα με τα δυτικά συμφέροντα ασφαλείας.
