Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος
Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Ο υπεξ των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν(προερχόμενος από το Πεκίνο) θα συναντηθεί με τον Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν στο περιθώριο της διάσκεψης για την ανάκαμψη της Ουκρανίας που έχει προγραμματιστεί για σήμερα και αύριο στο Λονδίνο.Αποκλειστικές πληροφορίες του υπογράφοντα από Αμερικανικές, Νατοικές και Τουρκικές πηγές επισημαίνουν ότι ότι το κορυφαίο θέμα της ημερήσιας διάταξης της συνάντησης είναι οι συνεχιζόμενες αντιρρήσεις της Τουρκίας για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.Αμερικανοί και Νατοϊκοί πιέζουν έντονα και συνεχώς την Άγκυρα να αλλάξει στάση, ενώ στο Λονδίνο βρίσκεται και ο πρωθυπουργός της Σουηδίας.
Δεν έχουν δοθεί περισσότερες λεπτομέρειες ενώ δεν είναι ξεκάθαρο ποιος ζήτησε τη συνάντηση. Η συνάντηση θα είναι η πρώτη από τότε που το πρώην “αφεντικό “της μυστικής υπηρεσίας MIT έγινε υπουργός εξωτερικών στον απόηχο των κοινοβουλευτικών και προεδρικών εκλογών του Μαΐου, όπου ο πρόεδρος Ερντογάν και το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης/AKP διατήρησαν την εξουσία. Ο Μπλίνκεν πίεσε πολύ τον Φιντάν για τη Σουηδία σε ένα συγχαρητήριο τηλεφώνημα στις 8 Ιουνίου ενώ το ίδιο έγινε από τον ΓΓ/ΝΑΤΟ Γενς Στόλντεμπεργκ στον Ερντογάν , καθώς από τον Αμερικανό υπουργό άμυνας Λόιντ Όστιν στο νέο ομόλογό του Γιασάρ Γκιυλέρ. Επίσης την τελευταία εβδομάδα υπήρξε τηλεφώνημα-παρέμβαση του αρχηγού της CIA πρέσβη ετ Γουίλιαμ Μπερνς στο νέο διευθυντή της ΜΙΤ Ιμπραήμ Καλίν.Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αρνήθηκε να σχολιάσει την προγραμματισμένη συνάντηση μεταξύ των δυο κορυφαίων διπλωματών.
Ο Φιντάν θεωρείται πολύ πιο εγκεφαλικός από τον προκάτοχό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου και ως εκ τούτου αναμένεται να δημιουργήσει καλύτερες σχέσεις με τον Μπλίνκεν. Ο Φιντάν είναι επίσης γνωστό ότι “έχει το αυτί του Ερντογάν “με τρόπο που δεν το είχε ποτέ ο Τσαβούσογλου, οπότε θα μπορούσε να είναι πιο αποτελεσματικός. Αλλά αν μπορεί να αλλάξει γνώμη του Ερντογάν σε βασικά ζητήματα όπως η ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ ή ακόμη και να επιλέξει να προσπαθήσει παραμένει άγνωστο.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες προτρέπουν την Τουρκία να εγκρίνει έγκαιρα την ένταξη της Σουηδίας για τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ που θα διεξαχθεί στην πρωτεύουσα της Λιθουανίας Βίλνιους στις 11-12 Ιουλίου. Ωστόσο, ο Ερντογάν συνεχίζει να επικαλείται την αποτυχία της Σκανδιναβικής χώρας να αντιμετωπίσει επαρκώς τις ανησυχίες της Τουρκίας για την ασφάλεια, ιδίως την άρνησή της να εκδώσει πολλούς Τούρκους πολίτες που η Άγκυρα θεωρεί τρομοκράτες. Ο κατάλογος περιλαμβάνει άτομα που φέρονται να συνδέονται με το παράνομο Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK), το οποίο διεξάγει ένοπλη εξέγερση κατά του Τουρκικού κράτους, και άλλα άτομα που συνδέονται με τον Φετουλάχ Γκιουλέν, τον ιεροκήρυκα με έδρα την Πενσυλβάνια που κατηγορείται για την αποτυχημένη αιματηρή προσπάθεια να ανατρέψει τον Ερντογάν το 2016. Η Τουρκία θέλει επίσης η Σουηδία να περιορίσει τις συγκεντρώσεις του ΡΚΚ.
Στα τέλη Μαΐου, η Σουηδική κυβέρνηση υπό την ηγεσία του συντηρητικού πρωθυπουργού Κρίστερσον άλλάξε την εσωτερική της νομοθεσία για την τρομοκρατία Οι Σουηδοί σταμάτησαν επίσης τις επίσημες συναντήσεις με μέλη των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), της ομάδας υπό την ηγεσία των Κούρδων που είναι σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών στον πόλεμο κατά του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία. Ωστόσο, ο Ερντογάν παραμένει αταλάντευτος και με την αδιάλλακτη στάση του παίζει δυνατά με το εθνικιστικό αίσθημα των Τούρκων ενόψει των κρίσιμων δημοτικών εκλογών που θα διεξαχθούν τον Μάρτιο
Κατά κάποιο τρόπο, τα προβλήματα της Σουηδίας με την Τουρκία αντικατοπτρίζουν εκείνα μεταξύ Άγκυρας και Ηνωμένων Πολιτειών. Η Τουρκία θέλει το Πεντάγωνο να αποκλείσει τη συμμαχία του με τους SDF, που επιμένει ότι είναι συνδεδεμένοι του PKK, και επιδιώκει την έκδοση του Γκιουλέν. Η Ουάσιγκτον είπε όχι και στα δύο.
Σε καλό κλίμα η συνάντηση ,νέες ασφυκτικές πιέσεις των ΗΠΑ στην Άγκυρα. Νέα συνάντηση προσεχώς Τουρκίας-Σουηδίας-ΝΑΤΟ.
Ο υπεξ των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν άσκησε στον Τούρκο ομόλογό του χθες στο Λονδίνο νέα σειρά πιέσεων σχετικά με την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Συγκεκριμένα μεταξύ άλλων κατέστησε σαφές στο νέο Τούρκο υπεξ Χακάν Φιντάν τη σημασία της ενότητας του ΝΑΤΟ σε μια τόσο κρίσιμη στιγμή και ενθάρρυνε την υποστήριξη της Τουρκίας προς τη Σουηδία να ενταχθεί τώρα στο ΝΑΤΟ γιατί η Μόσχα παρακολουθεί και αξιολογεί τις αντιδράσεις του δυτικού κόσμου.
Η συνάντηση των δυο ανδρών πραγματοποιήθηκε στο περιθώριο της “Συνόδου για την Ανάκαμψη της Ουκρανίας ” Οι δυο υπεξ συζήτησαν ορισμένες κοινές περιφερειακές προτεραιότητες, με τον Μπλίνκεν να χαιρετίζει την υποστήριξη της Τουρκίας προς την Ουκρανία,κυρίως για την” Πρωτοβουλία αναφορικά με τα σιτηρά στη Μαύρη Θάλασσα.” Ο Μπλίνκεν επεσήμανε ότι “Είχα μια καταπληκτική σχέση και συνεργασία με τον πρώην υπεξ Μεβλούτ Τσαβούσογλου και δήλωσε ότι υπάρχουν τόσα πολλά που οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Τουρκία κάνουν μαζί για τα πιο ουσιαστικά και ζωτικά ζητήματα της εποχής μας, οπότε έχουμε πολλά να λέμε .”Πέραν της συνόδου του ΝΑΤΟ (τον άλλο μήνα στη Λιθουανία) συζητηθήκαν θέματα διμερούς αμυντικής συνεργασίας, ενεργειακά ζητήματα ως και η κατάσταση στη βόρεια Συρία.(όπου πρόσφατα οι Αμερικανοί αναβάθμισαν την αεροπορική τους παρουσία)
Μιλώντας στον ενικό ο Φιντάν είπε ότι βρίσκονται εδώ για να εκφράσουν την υποστήριξη τους στην Ουκρανία. Πρόσθεσε ότι” μπορεί να μην βλέπουμε από κοντά το κάθε ζήτημα (με την ίδια ματιά) αλλά η μακροχρόνια συμμαχία μας στο ΝΑΤΟ ως και σε άλλες διεθνείς πλατφόρμες μας αναγκάζει να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε μαζί.” Και κατέληξε λέγοντας ότι όπως γνωρίζετε, ο πρόεδρος Ερντογάν και ο πρόεδρος Μπάιντεν έχουν ιδρύσει το Στρατηγικό Μηχανισμό ΗΠΑ-Τουρκίας πέρυσι στη Μαδρίτη της Ισπανίας ( ως γνωστό το αντικείμενο του μηχανισμού είναι η αντιμετώπιση των εκκρεμών θεμάτων και η διερεύνηση των ευκαιριών για περαιτέρω εμβάθυνση της διμερούς συνεργασίας ).
Ο Φιντάν είχε επίσης συνάντηση με τον Βρετανό υπεξ Τζέιμς Κλέβερλι για το ίδιο θέμα της Σουηδίας-ΝΑΤΟ με το Λονδίνο να πιέζει επίσης για άρση του αδιεξόδου από την Άγκυρα.Παρά τις καλές διαπροσωπικές σχέσεις του Φιντάν με τους δυο υπουργούς , πληροφορίες φέρουν ότι οι δυο ομόλογοί του αναβάθμισαν πολύ τις πιέσεις στον Τούρκο υπουργό εξωτερικών , ενώ μέσα στις αμέσως προσεχείς ημέρες αναμένεται νέος γύρος επαφών των αντιπροσωπειών Τουρκίας, Σουηδίας και ΝΑΤΟ.Επίσης στο Λονδίνο ο επικεφαλής της Αμερικανικής διπλωματίας συναντήθηκε με τον Ουκρανό υπεξ Κουλέμπα, τον Σουηδό πρωθυπουργό Κρίστερσον και την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λέιεν.
