…
Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος
Διεθνολόγος -Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Ευρύτεροςπροβληματισμόςεπικρατεί στις τάξεις των πιλοτών της Πολεμικής μας Αεροπορίας αλλά και γενικότερα των ενόπλων δυνάμεων , από τις επιμέρους συμφωνίες στρατιωτικήςσυνεργασίας του Εμιράτου του Κατάρ με την Τουρκία, που είδαν χθες το φως της δημοσιότητας, και βάσει των οπαίων 36 αεροσκάφη RAFΑLE ως και 250 στελέχη της πολεμικής αεροπορίας του Εμιράτου του Κόλπου θα εδρεύουν και μετασταθμεύουν σε σειρά Τουρκικών αεροδρομίων(Ικόνιο-Μερτζιφόν ,Μπαντίρμα, Εσκησεχίρ ή Μπαλικεσίρ και Άγκυρα/Μουρντέντ) και θα συνεκπαιδεύονται με πιλότους της Τουρκικής πολεμικής αεροπορίας.Προ μηνών ο υπογράφων είχε αποκαλύψει σε σειρά άρθρων στον “ΕΤ” λεπτομέρειες των συμφωνιών της 2ας Μαρτίου 2021 που φέρουν την υπογραφή των αρχηγών των ενόπλων δυνάμεων των δύο κρατών , ενώ πολλά επιμέρους στοιχεία των συμφωνιών επισημοποιηθήκαν σε ανώτατο επίπεδο, στην διάρκεια της προ ημερών πολυπρόσωπης επίσκεψης του Ερντογάν στην Ντόχα και η περαιτέρω διμερής συμφωνία φέρει την υπογραφή των υπουργών άμυνας των Εμιράτων κι της Τουρκίας(Ακάρ και αλ Αττίγια)
Η συγκεκριμένη συμφωνία των 21 άρθρων είναι ιδιαίτεραλεπτομερειακή και καλύπτειαρκετούςεπιμέρους τομείς ,σε θέματα επιχειρησιακά, τεχνολογικά, επιμελητειακά, ασκήσεων κα. Ήδη προ πέντε μηνών πραγματοποιήθηκε άσκηση στο Ικόνιο με την συμμέτοχή διαφόρων τύπων αεροσκαφών από την Τουρκία, το Πακιστάν , το Κατάρ και το Αζερμπαϊτζάν.Η γνωστή αντικαθεστωτική ιστοσελίδα NORDIC MONITOR του δημοσιογράφου Αμπντουλάχ Μποζγκούρτ που ζει αυτοεξόριστος στην Σουηδία επικεντρώνεται στα Τουρκο-Καταριανά, ενώ εξασφάλισε τα σχετικά έγγραφα μέσα από τις συζητήσεις που έλαβαν χώρα στο Τουρκικό Κοινοβούλιο.Με ημερομηνία 20 Δεκεμβρίου και τίτλο του άρθρου “Η Τουρκία θα εκπαιδεύσει τους πιλότους της σε αεροσκάφη Γαλλικής κατασκευής του Κατάρ για να αντιμετωπίσουν τον Ελληνικό αεροπορικό στόλο των Rafale,τα οποία προσεχώς εντάσσει η Αθήνα στην αεροπορία της ,μετά από σχετική συμφωνία με την σύμμαχό της Γαλλία”.
Τον Ιανουάριο του 2021 η Ελλάδα αγόρασε 18 αεροσκάφη Rafale, 12 από αυτά μεταχειρισμένα, για 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ ενώ πρόσθεσε και άλλα έξι στην αρχική παραγγελία τον Σεπτέμβριο του 2021, ανεβάζοντας το συνολικό αριθμό τους σε 24. Η Τουρκία ανησυχεί ότι μπορεί να βρίσκεται στα πρόθυρα να απωλέσει την αεροπορική της δυναμική έναντι της Ελλάδας, ειδικά μετά την αποβολή της από το πολυεθνικό πρόγραμμα F-35 Joint Strike Fighter λόγω της αγοράς του Ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος μεγάλου βεληνεκούς S-400 (παρά την αντίθεση των ΗΠΑ)
Η Τουρκία βρίσκεται επί του παρόντος σε συνομιλίες με τις ΗΠΑ για την αγορά 40 εξελιγμένων αεροσκαφών της Lockheed Martin F-16 καθώς και σχεδόν 80 κιτ εκσυγχρονισμού για την αναβάθμιση του στόλου των F-16.
Σύμφωνα με έγγραφα που ελήφθησαν από μια Τουρκική κοινοβουλευτική επιτροπή, ένας από τους λόγους για την ώθηση της Τουρκίας να συνάψει πενταετή συμφωνία στρατιωτικής συνεκπαίδευσης με το Κατάρ ήταν η εξοικείωση της αεροπορίας της σχετικά με τις δυνατότητες του μαχητικού αεροσκάφους Rafale σε μια προσπάθεια απειλητικών (!) κινήσεων από την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία. στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο.
«Μπορούμε μετά βεβαιότητας να πούμε ότι ένας από τους λόγους της συμφωνίας μεταξύ Τουρκίας και Κατάρ είναι ότι το Εμιράτο θα μεταφέρει και αναπτύξει τα αεροσκάφη Rafale, τα οποία αγόρασε από τη Γαλλία, στην Τουρκία», εξήγησε ο βουλευτής Γκυλουστάν Κίλιτς Κοτσιγκίτ σχολιάζοντας τα 21 άρθρα της συμφωνίας ως και τα σχετικά παραρτήματα κατά τις συζητήσεις στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων στις 30 Νοεμβρίου 2021.
Γνωστοί βουλευτές από όλα σχεδόν τα κόμματα πλην του Κουρδικού HDP υποστήριξαν ότι “Η Ελλάδα αποφάσισε να μας προκαλέσει(!) τόσο στην ανατολική Μεσόγειο όσο και στα σύνορά μας αγοράζοντας αεροσκάφη Rafale από τη Γαλλία”, και προσθέτουν ότι αντί να επιδιώξει μία μια διπλωματική προσέγγιση με την Άγκυρα για τη διευθέτηση των διαφορών προχώρησε στη σύναψη επιθετικού χαρακτήρα συμφωνιών με τρίτους!!
Ο Αχμέτ Ουνάλ Τσεβικόζ βουλευτής από το αντιπολιτευόμενο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) και πρώην πρεσβευτής, χαιρέτισε τη συμφωνία, περιγράφοντάς την ως ‘μία έξυπνη κίνηση του Τουρκικού γενικού επιτελείου”
Συμπλήρωσε μάλιστα «ότι οι αξιωματικοί της Τουρκικής πολεμικής αεροπορίας βλέπουν πολύ μακριά και μέσω της διμερούς συμφωνίας οι Τούρκοι πιλότοι θα γνωρίζουν λεπτομέρειες των Ελληνικών αεροσκαφών σε περίπτωση σύγκρουσης στο μέλλον”
Τούρκοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι δεν θα έρθουν απλά τα Γαλλικά αεροπλάνα που χρησιμοποιεί το Κατάρ στο έδαφός μας και θα εκπαιδεύσουμε τους πιλότους τους, αλλά εμείς θα λάβουμε υψηλού επιπέδου εκπαίδευση όποτε τα πανέξυπνα μυαλά μας πρέπει να επικροτηθούν για αυτό !”
Ασφαλώς δεν είναι σαφές πώς θα εξελιχθεί αυτό και ποιοι είναι οι τυχόν όροι της συμφωνίας μεταξύ του Κατάρ και της Γαλλίας σχετικά με την ανάπτυξη αεροσκαφών Rafale σε τρίτες χώρες ως και την εκπαίδευση πιλότων από αυτές τις χώρες. Πάντως η συμφωνία απαιτεί να είναι παρών ένας Τούρκος πιλότος σε κάθε αεροσκάφος του Κατάρ.
Σε μια παρόμοια περίπτωση το 2017, οι ΗΠΑ απέρριψαν μια πρόταση της Άγκυρας να χρησιμοποιηθούν Πακιστανοί έμπειροι πιλότοι για την εκπαίδευση Τούρκων συναδέλφων τους σε μαχητικά αεροσκάφη F-16 μετά την εκκαθάριση 488 από τους 1.350 πιλότους της Τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας από την κυβέρνηση, Ερντογάν , λόγω σχέσεων τους με τους Γκιουλενιστές του FETO που πρωτοστάτησαν στην απόπειρα του αντι-Ερντογανικού πραξικοπήματος του Ιουλίου του 2016. Πάντως μέχρι να επέλθει μία σχετική ισορροπία στο ανθρώπινο δυναμικό των πιλότων στα μέσα του 2020, χρησιμοποιηθήκαν από την Τουρκία 192 απόστρατοι Πακιστανοί πιλότοι, ενώ αρκετοί πιλότοι των Τουρκικών αερογραμμών αποχώρησαν από την πολιτική αεροπορία και εντάχθηκαν εκ νέου στην πολεμική.(πληροφορίες του υπογράφοντα κάνουν λόγο για 212 που σταδιακά επανέρχονται από τον Ιούλιο του 2020).
Η συμφωνία Τουρκίας-Κατάρ αναφέρει ότι σε περίπτωση αιτήματος από την Τουρκία, τα αεροσκάφη του Κατάρ θα μπορούν να μεταφέρουν Τουρκικά όπλα και πυρομαχικά, προσωπικό και ανθρωπιστική βοήθεια εντός και εκτός Τουρκίας, αποδεικνύοντας ότι η συμφωνία δεν περιορίζεται μόνο στην εκπαίδευση. Η συμφωνία θα παραμείνει σε ισχύ για πέντε χρόνια και θα παραταθεί αυτόματα για διαδοχικές περιόδους ενός έτους, εκτός εάν κάποιο από τα μέρη γνωστοποιήσει στο άλλο την πρόθεσή του να αποσυρθεί.
Η Πολεμική Αεροπορία του Κατάρ διαθέτει επί του παρόντος στόλο αεροσκαφών Mirage 2000 και Rafale Γαλλικής κατασκευής, ενώ έχει παραγγείλει 36 F-15E από τις ΗΠΑ(αναμένεται τελική Αμερικανική απόφαση) Το Κατάρ υπέγραψε επίσης παρόμοια συμφωνία εκπαίδευσης πιλότων με την Ιταλία τον Νοέμβριο του 2020(όχι τόσο ενισχυμένη ,όσο με την Άγκυρα) εκφράζοντας την πρόθεσή του να αγοράσει εκπαιδευτικά αεροσκάφη Leonardo T-346 που χρησιμοποιούνται ευρέως από την Ιταλική Πολεμική Αεροπορία.
Η Τουρκία έχει από το 2017 μια στρατιωτική βάση με περίπου 3.000 στρατιώτες στο Κατάρ υπό την ηγεσία της Συνδυασμένης Διοίκησης Κατάρ-Τουρκίας, που ιδρύθηκε το 2015. Επιπλέον, η Τουρκία και το Κατάρ υπέγραψαν πρωτόκολλο ασφαλείας για την ανάπτυξη Τουρκικών αστυνομικών μονάδων κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Κυπέλλου της FIFA που θα πραγματοποιηθεί τον Νοέμβριο-Δεκέμβριο του 2022. Τέλος βρίσκεται στην τελική φάση η συμφωνία Τουρκίας-Κατάρ για την από κοινού ανάληψη ελέγχου πέντε αεροδρομίων (στα οποία γίνονται τώρα επισκευαστικά έργα) στο Αφγανιστάν , από την μεταβατική κυβέρνηση των Ταλιμπάν.(συγκεκριμένα σε Καμπούλ Κανταχάρ, Χεράτ Μαζάρ ε Σαρίφ και Φαιζαμπάντ )