Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος
Διεθνολόγος -Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Το τελευταίο χρονικό διάστημα η αδιανόητη και αρπακτική συμπεριφορά και τακτική της Άγκυρας απέναντι στη χώρα μας εστιάζεται στην προσπάθεια αμφισβήτησης του ισχύοντος από το 1923 και το 1947 των νησιών μας του ανατολικού Αιγαίου και της Δωδεκανήσου , με επιμέρους έμφαση στην αποστρατιωτικοποίηση τους, επικαλούμενη αστήριχτες νομικά διεκδικήσεις και προσπαθώντας να εκμεταλλευτεί την ευρύτερη διεθνή κατάσταση , στα πλαίσια του πολεμοχαρούς αναθεωρητικού νεο-οθωμανικού μοντέλου. Τα Ελληνικά επιχειρήματα είναι ακλόνητα, διαχρονικά, και επαρκέστατα ως και νομικά κατοχυρωμένα. Η Άγκυρα εντάσσει τις αμφισβητήσεις της στα πλαίσια του χώρου που πέραν όλων των άλλων στοχεύει επιπρόσθετα στην πρόκληση κρίσεων μέσα στην Ατλαντική Συμμαχία.
Πρώτo :Ανεξάρτητα των άρθρων των Συνθηκών της Λοζάνης και του Παρισιού κάθε κράτος-μέλος του ΟΗΕ καλύπτεται πλήρως από το αδιαμφισβήτητου και νόμιμο δικαίωμα της αυτοάμυνας , που είναι κατοχυρωμένο στο Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ και συγκεκριμένα στο Άρθρο 51. Δηλαδή αν κάποια χώρα διαπιστώσει ότι γειτονική της(η ευρύτερα) έχει προχωρήσει στην υιοθέτηση μέτρων , κινήσεων και επιλογών που είναι επιθετικού προσανατολισμού και απειλητικής μορφής, έχει το αναφαίρετο δικαίωμα της προάσπισης του εθνικού εδάφους,θαλάσσης και αέρα. Δηλαδή ενισχύει τα αποτρεπτικά και αμυντικά μέτρα της.
Ειδικότερα η Ελλάδα από το 1974 και συγκεκριμένα από την τραγική εμπειρία της Κύπρου ,που έμεινε ανοχύρωτη, ειδικά μετά την εγκληματική απόφαση της δικτατορίας να αποσύρει την Ελληνική μεραρχία από τη νήσο που είχε αποστείλει η κυβέρνηση της Ένωσης Κέντρου το 1964,έχει προχωρήσει στην ενίσχυση των λεγόμενων Ανωτέρων Διοικήσεων Ταγμάτων Εθνοφυλακής δηλαδή της 95 ΑΔΤΕ σε Ρόδο, της 98 ΑΔΤΕ σε Λέσβο (επιπέδου μεραρχίας) ως και 79ΑΔΤΕ σε Σάμο, 96 ΑΔΤΕ σε Χίο και 80 ΑΔΤΕ σε Κω καθώς και υποδεέστερων στρατιωτικών μονάδων σε Κάλυμνο, Κάρπαθο, Νίσυρο , Πάτμο , σύμπλεγμα Καστελόριζου/Μεγίστης κα.Η διάταξη των ΑΔΤΕ είναι αμυντική, και είναι “ημέρα με νύχτα” η διαφορά της με τις ισχυρές αποβατικές δυνάμεις της λεγόμενης 4ης Στρατιάς του Αιγαίου, η οποία διαθέτει λίαν υπολογίσιμες εκπαιδευτικές δυνάμεις αλλά ιδιαίτερα επιθετικού προσανατολισμού( αποβατικές) από τα Στενά και το Αδραμύττιο ,μέχρι την Μαρμαρίδα (έναντι Δωδεκανήσου) και μέχρι την Αττάλεια. Μην λησμονούμε ότι το 11ο κατοχικό σώμα στρατού(μεραρχίες 28 και 39 σε Κερύνεια και Μόρφου) στην Κύπρο ανήκει στη Στρατιά του Αιγαίου,η οποία πραγματοποιεί ασκήσεις που δίνουν έμφαση κυρίως σε επιχειρήσεις κατά νήσων ή νησιωτικού συμπλέγματος.Μάλιστα τα κατοχικά στρατεύματα η Άγκυρα τα εμφανίζει ως Ειρηνευτική Δύναμη Κύπρου.
Συνδυαζόμενη με την απαράδεκτη για σύμμαχο-χώρα στο ΝΑΤΟ απειλή πολέμου (casus belli) ως και την ευρύτερη αναθεωρητική τάση της Άγκυρας ως προς το εδαφικό και νομικό καθεστώς των Ελληνικών νησιών που ορίζεται από διεθνείς συνθήκες και το διεθνές δίκαιο γενικότερα, υποχρεώνει και απόλυτα νομιμοποιεί την χώρα μας να προβεί στην αναγκαία αμυντική προπαρασκευή που θα της επιτρέψει να ασκήσει,( εάν παραστεί ανάγκη και διαπιστωθεί επικείμενη στρατιωτική απειλή) το δικαίωμα της νόμιμης άμυνας, το οποίο προβλέπεται από το άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, και να προστατεύσει τα Ελληνικά νησιά από το τριεθνές του Έβρου μέχρι την Στρογγύλη του συμπλέγματος Μεγίστης στην ανατολική Μεσόγειο.
Επί 26 στρατηγών διοικητών της 4ης Στρατιάς(από τον Σουνάλπ και τον Εβρέν μέχρι τον Αλί Σιβρί) ο συγκεκριμένος μείζον σχηματισμός δεν εμπλέκεται σε Νατοϊκές επιχειρήσεις και αποστολές. Έχει έδρα την Σμύρνη και βασικές μονάδες στην Φώκαια, στη Μανίσα, στη Μούγλα, στο Ντενιζλί, στην Αττάλεια και στο Αδραμύττιο. Οι Τούρκοι ισχυρίζονται ότι την συγκρότησαν γιατί απειλούνται από τις στρατιωτικές μονάδες στα νησιά μας!!!Απλά η Ελλάδα έχει επί χρόνια επισημάνει ότι δεν θα αποδεχθεί “Πενταμίλι στο Αιγαίο” όπως δυστυχώς έγινε το 1974 με την ανοχύρωτη Κερύνεια.
Δεύτερο :Τα επιχειρήματά μας είναι πολύ ισχυρά και διεθνώς κατοχυρωμένα αναφορικά με το καθεστώς των νησιών μας από τη Λήμνο και τον Άι ΄Στράτη μέχρι το Καστελόριζο.
Η Τουρκία είναι η μόνη χώρα που επικαλείται και απαιτεί διαχρονικά την αποστρατικοποίηση των “νήσων του Ανατολικού Αιγαίου”.Όσον αφορά τη στρατιωτικοποίηση, το καθεστώς των Ελληνικών νησιών του Αν. Αιγαίου διέπεται από διεθνείς συνθήκες. Ειδικότερα:
• Το καθεστώς των νήσων Λήμνου και Σαμοθράκης διέπεται από τη Σύμβαση της Λοωζάννης για τα Στενά του 1923, η οποία αντικαταστάθηκε με τη Σύμβαση του Mοντρέ του 1936 που ρυθμίζει και το θέμα των Τουρκικών Στενών. Κάποτε οι Τούρκοι στα Στενά είχαν αναπτύξει και Αμερικανικά τακτικά πυρηνικά όπλα.(επί Ψυχρού Πολέμου) . Αυτό μνημονεύεται στο προοίμιό της, και αντικατέστησε στο σύνολό της την προαναφερόμενη Σύμβαση της Λωζάννης.
Η αποστρατικοποίηση των Ελληνικών νησιών Λήμνου και Σαμοθράκης- η οποία μαζί με την αποστρατικοποίηση των Δαρδανελλίων, της Θάλασσας του Μαρμαρά και του Βοσπόρου, καθώς επίσης και των τουρκικών νησιών Ίμβρου (Gokceada), Τενέδου (Bozcaada) και Λαγουσών (Tavcan), αρχικώς προβλέπετο από τη Σύμβαση της Λοζάννης για τα Στενά του 1923, ωστόσο καταργήθηκε από τη Σύμβαση του Mοντρέ του 1936- η οποία, όπως ρητά μνημονεύεται στο προοίμιό της, αντικατέστησε στο σύνολό της την προαναφερόμενη Σύμβαση της Λοζάννης.
Το δικαίωμα της Ελλάδας να εξοπλίσει τη Λήμνο και τη Σαμοθράκη αναγνωρίσθηκε από την Τουρκία, σύμφωνα και με την επιστολή που απηύθυνε στον Έλληνα Πρωθυπουργό στις 6 Μαΐου 1936 ο τότε Τούρκος Πρέσβης στην Αθήνα Roussen Esref, κατόπιν οδηγιών της Κυβέρνησής του. Η Τουρκική Κυβέρνηση επανέλαβε αυτή τη θέση, όταν ο τότε Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Rustu Aras, απευθυνόμενος προς την Τουρκική Εθνοσυνέλευση με την ευκαιρία της κύρωσης της Συμβάσεως του Mοντρέ αναγνώρισε ανεπιφύλακτα το νόμιμο δικαίωμα της Ελλάδας να εγκαταστήσει στρατεύματα στη Λήμνο και τη Σαμοθράκη.
•Το καθεστώς των νήσων Λέσβου/Μυτιλήνης , Χίου, Σάμου και Ικαρίας διέπεται από τη Συνθήκη Ειρήνης της Λοζάνης του 1923Όσον αφορά τα ανωτέρω νησιά, πουθενά στη Συνθήκη Ειρήνης της Λοζάννης δεν προβλέπεται ότι αυτά θα τελούν υπό καθεστώς αποστρατικοποιήσης.Η Ελληνική Κυβέρνηση ανέλαβε μόνον την υποχρέωση, σύμφωνα με το Άρθρο 13 της Συνθήκης Ειρήνης της Λοζάννης, να μην εγκαταστήσει εκεί ναυτικές βάσεις ή οχυρωματικά έργα. Ειδικότερα, το ανωτέρω άρθρο προβλέπει τα εξής:”Προς εξασφάλιση της ειρήνης, η Ελληνική Κυβέρνησις υποχρεούται να τηρεί στα νησιά Μυτιλήνη, Χίο, Σάμο και Ικαρία τα ακόλουθα μέτρα:•Δεν θα χρησιμοποιηθούν για εγκατάσταση ναυτικής βάσεως ή σε ανέγερση οχυρωματικού έργου.• Απαγορεύεται στην Ελληνική αεροπορία να υπερίπταται του εδάφους της ακτής της Ανατολίας. Αντιστοίχως, η Οθωμανική Κυβέρνησις, θα απαγορεύσει εις την στρατιωτική αεροπορία αυτής να υπερίπταται των ανωτέρω νήσων.• Οι Ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις στα παραπάνω νησιά περιορίζονται στο συνήθη αριθμόν των δια την στρατιωτική υπηρεσία καλουμένων,ήτοι δύνανται να εκγυμνάζονται επί τόπου, ως και σε δύναμη χωροφυλακής και αστυνομίας ανάλογη με την εφ΄ ολοκλήρου του Ελληνικού εδάφους υπάρχουσα τοιαύτη”.Ενώ η Ελλάδα έχει μέχρι σήμερα εφαρμόσει με συνέπεια τις παραπάνω διατάξεις, η Τουρκία, παρά το γεγονός ότι υποχρεούται σύμφωνα με το ίδιο άρθρο να μην επιτρέπει στα στρατιωτικά της αεροσκάφη να υπερίπτανται του εναερίου χώρου των εν λόγω Ελληνικών νησιών, έχει επανειλημμένως παραβιάσει και συνεχίζει να παραβιάζει τις σχετικές νομικές της υποχρεώσεις επί 4 δεκαετίες Από την άλλη πλευρά, το ίδιο άρθρο επιτρέπει στην Ελλάδα να διατηρεί συνήθη αριθμό καλουμένων για τη στρατιωτική θητεία στρατιωτών, οι οποίοι δύνανται να εκπαιδεύονται επί τόπου, καθώς επίσης και δυνάμεων αστυνομίας (έχει καταργηθεί η πρώην Χωροφυλακή)
• Το καθεστώς των Δωδεκανήσων διέπεται από τη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων του 1947.
Τα Δωδεκάνησα παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα “κατά πλήρη κυριαρχία” από τη Σύμβαση Ειρήνης των Παρισίων, μεταξύ Ιταλίας και Συμμάχων, τον Απρίλιο του 1947. Περαιτέρω, οι διατάξεις της εν λόγω Συνθήκης προβλέπουν την αποστρατικοποίηση των νήσων αυτών: “Οι ανωτέρω νήσοι θα αποστρατιωτικοποιηθούν και θα παραμείνουν αποστρατιωτικοποιημένς”. Στα Δωδεκάνησα υφίστανται ορισμένες δυνάμεις εθνοφυλακής, οι οποίες έχουν δηλωθεί σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τις διατάξεις της συμφωνίας CFE (Συνθήκη περί περιορισμού των Συμβατικών Δυνάμεων στην Ευρώπη από τον Ατλαντικό μέχρι τα Ουράλια).Όσον αφορά τους τουρκικούς ισχυρισμούς για αποστρατικοποίηση των Δωδεκανήσων, σημειώνεται ότι:• Η Τουρκία δεν αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος σε αυτήν τη Συνθήκη του 1947, η οποία, επομένως, αποτελεί “res inter alios acta” γι’ αυτήν, δηλαδή ζήτημα που αφορά άλλα κράτη. Σύμφωνα δε με το άρθρο 34 της Συνθήκης της Βιέννης για το Δίκαιο των Συνθηκών, “μια συνθήκη δεν δημιουργεί υποχρεώσεις ή δικαιώματα για τρίτες χώρες” εκτός των συμβαλλομένων.• Η πρόβλεψη περί αποστρατικοποίησης των Δωδεκανήσων έγινε μετά από αποφασιστική παρέμβαση της Σοβιετικής Ένωσης και απηχεί τις πολιτικές σκοπιμότητες της Μόσχας εκείνη τη χρονική περίοδο. Θα πρέπει ωστόσο να επισημανθεί ότι τα καθεστώτα αποστρατικοποίησης έχασαν το λόγο ύπαρξής τους με τη δημιουργία των συνασπισμών του ΝΑΤΟ και του Συμφώνου της Βαρσοβίας, ως ασύμβατα με τη συμμετοχή χωρών σε στρατιωτικούς συνασπισμούς. Στο πλαίσιο αυτό, το καθεστώς της αποστρατικοποίησης έπαψε να εφαρμόζεται για τα ιταλικά νησιά Παντελέρια, , Λαμπεντούζα Λαμπίονε και Λινόζα , καθώς και για τη τότε Δυτική . Γερμανία από τη μια πλευρά, και τη Βουλγαρία, Ρουμανία,τότε Ανατ . Γερμανία, Ουγγαρία και Φινλανδία από την άλλη πλευρά.Συμπερασματικά οι θέσεις και τα επιχειρήματά μας είναι πολύ ισχυρά από νομικής και διεθνολογικής διάστασης , αλλά η Τουρκία εκτιμάται ότι θα συνεχίσει την προκλητική συμπεριφορά της,όπως κάνει με τις συνεχείς παραβιάσεις επί 40 χρόνια του εθνικού εναερίου χώρου μας, των θαλάσσιων ζωνών και τις παραβάσεις του FIR Αθηνών.
