Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος
Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Δεκάδες ουκρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη επιτέθηκαν σε τρεις ρωσικές περιοχές κατά τη διάρκεια της νύχτας, σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο άμυνας, ενέργεια την οποία περιέγραψε ως “τρομοκρατική επίθεση”(!). Το υπουργείο έγραψε στο Telegram: “Το βράδυ της 4ης Οκτωβρίου, το καθεστώς του Κιέβου πραγματοποίησε τρομοκρατικές επιθέσεις στο έδαφος της Ρωσικής Ομοσπονδίας με μη επανδρωμένα αεροσκάφη τα οποία αναχαιτίστηκαν από μονάδες αεράμυνας που βρίσκονταν σε ετοιμότητα πάνω από το έδαφος των περιοχών Μπελγκορόντ , Μπριάνσκ και Kουρσκ”. Οι ουκρανικές δυνάμεις εκτόξευσαν επίσης πυρομαχικά διασποράς σε πολλά χωριά στη νότια περιοχή του Μπριάνσκ της Ρωσίας, δήλωσε ο κυβερνήτης της, Aλεξάντερ Μπογκομάζ.Δεν υπήρξαν θύματα από τις επιθέσεις, αν και πολλά σπίτια υπέστησαν ζημιές, πρόσθεσε.
Στο επισιτιστικό τομέα το ναυτικό της Ουκρανίας δήλωσε χθες ότι 12 ακόμη πλοία είναι έτοιμα να εισέλθουν στο ναυτιλιακό διάδρομο της Μαύρης Θάλασσας καθ’ οδόν προς τα νοτιοδυτικά ουκρανικά λιμάνια και ότι άλλα 10 πλοία είναι έτοιμα να αποπλεύσουν από τα λιμάνια της χώρας(Οδησσό και Τσερνομόρσκ). Ο εκπρόσωπος του πολεμικού ναυτικού πλοίαρχος Ντιμίτρο Πλετέντσιουκ έκανε αυτές τις δηλώσεις καθώς η Ουκρανία προσπαθεί να αψηφήσει τον de facto ρωσικό αποκλεισμό στις ουκρανικές εξαγωγές μέσω της Μαύρης Θάλασσας μετά την αποχώρηση της Μόσχας από μια συμφωνία τον περασμένο Ιούλιο που επέτρεπε στο Κίεβο να εξάγει με ασφάλεια σιτηρά. και άλλα γεωργικά προϊόντα.
Η Ουκρανία αύξησε και τις οδικές αποστολές γεωργικών προϊόντων τον Σεπτέμβριο Σεπτέμβριο, σύμφωνα με την Spike Brokers, έναν εμπορικό αντιπρόσωπο στην αγορά σιτηρών και λαδιού της Ουκρανίας. Τον Σεπτέμβριο εξήχθησαν με φορτηγά 514.000 μετρικοί τόνοι αγροτικών προϊόντων, ενώ τον Αύγουστο εξήχθησαν 506.000 τόνοι. Η αύξηση εξακολουθεί να είναι μειωμένη σε σχέση με το προηγούμενο έτος, που σημείωσε 639.000 τόνους τον Σεπτέμβριο του 2022. Η ελαιοκράμβη, το ηλιέλαιο και το σιτάρι κυριάρχησαν στις εξαγωγικές αποστολές, ανέφερε η Spike Brokers. Περίπου το 35% των εξαγωγών αυτοκινήτων διήλθε μέσω σημείων ελέγχου στα σύνορα με την Πολωνία(από Κόβελ,προς Τσελμ και Λιούμπλιν και από Λβιβ προς Ρζετζόβ) και περίπου το 29% μέσω των συνόρων με τη Ρουμανία (Παραδουνάβιες περιοχές και Καρπάθια).
Η Spike Brokers σημείωσε ότι η άρση των φραγμών στις εισαγωγές από τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση των εξαγωγών μέσω βαρέων οχημάτων σε “σχεδόν 1 εκατομμύριο τόνους το μήνα ή 12 εκατομμύρια τόνους ετησίως” Η Βαρσοβία απαγόρευσε πρόσφατα τις εισαγωγές ουκρανικών τροφίμων, επικαλούμενη την ανάγκη προστασίας των δικών της αγροτών, αν και εξακολουθεί να επιτρέπει τη διέλευση ουκρανικών αγαθών μέσω της Πολωνίας σε άλλες χώρες.Η Ουκρανία εξακολουθεί να προσπαθεί να εξασφαλίσει μια συμφωνία με τη Βαρσοβία σχετικά με τους περιορισμούς στις εισαγωγές.
Στη Μαύρη Θάλασσα στραμμένα τα μάτια πολλών δυτικών αναλυτών.
Παρόλο που τα μάτια πολλών χωρών και αναλυτών εστιάζονται στη συνεχιζόμενη χερσαία αντεπίθεση της Ουκρανίας, η Ουκρανία διεξάγει μια εξαιρετικά επιτυχημένη εκστρατεία κατά της ρωσικής ναυτικής κυριαρχίας στη Μαύρη Θάλασσα. Η σύνδεση μεταξύ των Αγγλο-γαλλικών πυραύλων κρουζ/ Storm Shadow που έπληξαν το αρχηγείο του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας στις 22 Σεπτεμβρίου ως και μιας ουκρανικής επιχείρησης ειδικών δυνάμεων για την κατάληψη βάσεων γεωτρήσεων φυσικού αερίου δυτικά της Κριμαίας(περίπου 12 ημέρες νωρίτερα) δεν έτυχε ευρύτατης κάλυψης .Τις τελευταίες εβδομάδες, η Ουκρανία διεξήγαγε μια τολμηρή εκστρατεία επιθέσεων με στόχο να προκαλέσει τη ρωσική άμυνα ως και να αυξήσει την ελευθερία ελιγμών της στο βόρειο τμήμα της Μαύρης Θάλασσας και της χερσονήσου της Κριμαίας. Ως αποτέλεσμα, ο έλεγχος της Ρωσίας στα ύδατα κοντά στην Ουκρανία είναι τώρα πιο αδύναμος από ό,τι σε οποιοδήποτε άλλο χρονικό σημείο του ολοκληρωτικού πολέμου που διαρκεί 19-20 μήνες.Είναι
ξεκάθαρο ότι ο σχεδιασμός για τέτοιες επιχειρήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη ξεκίνησε στις αρχές του 2023 όταν περίπου 1.000 Ουκρανοί πεζοναύτες έφτασαν στο Ηνωμένο Βασίλειο για εκπαίδευση από τους Βρετανούς ,Καναδούς και Ολλανδούς ομολόγους τους. Επέστρεψαν στην Ουκρανία μετά από σκληρή εκπαίδευση τον Αύγουστο. (Το Σεπτέμβριο οι Ουκρανοί πεζοναύτες χρησιμοποιώντας μικρά σκάφη, επιτέθηκαν στις εξέδρες άντλησης πετρελαίου Boyko. Η Ειδική Μοίρα Σκαφών των Βρετανών SBS ειδικεύεται σε τέτοιες επιχειρήσεις.) Η Ρωσία είχε τοποθετήσει εξοπλισμό ραντάρ και αισθητήρων στις εξέδρες, που σύμφωνα με την Ουκρανία, τους επέτρεψε να παρακολουθούν μεγάλα τμήματα της βόρειας Μαύρης Θάλασσας. Με τα στρατιωτικά μάτια της Ρωσίας πλέον τυφλωμένα, η Ουκρανία εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία. Αμέσως μετά, ξεκίνησε μια θύελλα επιθέσεων εναντίον ρωσικών στρατιωτικών εγκαταστάσεων — συμπεριλαμβανομένων πολεμικών πλοίων, ραντάρ, συστημάτων αεράμυνας, αεροδρόμια και κέντρων διοίκησης και επικοινωνιών. Συμμετείχαν μονάδες ειδικών δυνάμεων και αεροσκάφη οπλισμένα με πυραύλους κρουζ,ενώ η Ουκρανία χρησιμοποίησε επίσης ( με εκρηκτικά )θαλάσσια και εναέρια μη επανδρωμένα αεροσκάφη για να χτυπήσει περιπολικά πλοία.
Πολλές από τις πρώτες επεμβάσεις δεν αναφέρθηκαν δημόσια σε μεγάλο βαθμό, αλλά η σημασία τους έγινε εμφανής αυτόν τον μήνα. Παραβιάζοντας το δίκτυο του εξοπλισμού επιτήρησης και αεράμυνας στη Μαύρη Θάλασσα και την Κριμαία, ο ουκρανικός στρατός έχει επεκτείνει την περιοχή των επιχειρήσεων του. Ως αποτέλεσμα, τα ουκρανικά αεροσκάφη μεταξύ άλλων, μπορούν να επιχειρούν με ασφάλεια σε μια ευρύτερη περιοχή. Το αποτέλεσμα ήταν σημαντικό. Οι Ουκρανικοί Storm Shadows έπληξαν δύο πλοία που υποβάλλονταν σε επισκευή στις αποβάθρες της Σεβαστούπολης. Παρά τους ρωσικούς ισχυρισμούς ότι το αποβατικό πλοίο Μινσκ (κλάσης Ropucha )και το υποβρύχιο κλάσης Kilo, Rostov-on-Don, μπορούν να επισκευαστούν, οι εικόνες από τα επακόλουθα δείχνουν ότι είναι απίθανο. Το ίδιο το ναυπηγείο μπορεί να είναι άχρηστο μεσοπρόθεσμα, ένα άλλο σημαντικό επίτευγμα αν ληφθεί υπόψη η έλλειψη χώρου αποβάθρας στη Ρωσία.
Ουκρανικές πηγές αναφέρουν ότι όλα τα ρωσικά υποβρύχια έχουν πλέον εγκαταλείψει την Κριμαία για ασφαλέστερα λιμάνια πιο ανατολικά. Ενώ η Κριμαία είναι εξαιρετικά σημαντική για τον Πούτιν, είναι κάτι περισσότερο από ένα “τρόπαιο” Το λιμάνι βαθέων υδάτων είναι κρίσιμο για τον έλεγχο της Μαύρης Θάλασσας και η γέφυρα Κερτς προς τη Ρωσία είναι ζωτικής σημασίας για τον ανεφοδιασμό των ρωσικών δυνάμεων που μάχονται τους Ουκρανούς σε Ζαπορίζια και Ντόνετσκ . Οι ουκρανικές επιχειρήσεις επιδιώκουν να προκαλέσουν ρήγμα στη Ρωσία, με το να αποκόψουν τη χερσαία γέφυρα της στη Νότια Ουκρανία μεταξύ του Ντονμπάς και της Κριμαίας. Πρόσφατα υπήρξε σκεπτικισμός ως προς το αν οι ουκρανικές δυνάμεις μπορούν να το κάνουν, και ίσως εστιάσουν σε έναν λιγότερο φιλόδοξο στόχο, συμπεριλαμβανομένης της κατάληψης του Tokmak, το οποίο βρίσκεται τώρα 16 χιλιόμετρα (10 μίλια) νότια της γραμμής του μετώπου.
Αλλά ακόμα κι αν οι ουκρανικές δυνάμεις κατορθώσουν να εξασφαλίσουν μόνο αυτόν τον στόχο, μια τέτοια επιτυχία σε συνδυασμό με τακτικές επιθέσεις εναντίον “σημείων” στην Κριμαία θα έκανε τη στρατιωτική εκστρατεία της Ρωσίας εξαιρετικά δύσκολη. Αν ο πρωταρχικός στόχος της αντεπίθεσης είναι να διασφαλίσει ότι η ρωσική παρουσία στη νότια Ουκρανία καταστεί προβληματική , τότε η προσπάθεια που καταβάλλουν οι ουκρανικές δυνάμεις με δύο άξονες – η μία στην ξηρά και η άλλη στη θάλασσα και στον αέρα – θα είναι πολύ πιο κοντά σε αυτόν τον στόχο και συνεπώς ένα άλλο σημείο καμπής στον πόλεμο.
