Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος
Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Το στοχευμένο χτύπημα της περασμένης εβδομάδας στον επιχειρησιακό διοικητή Φουάντ Σουκούρ της Χεζμπολάχ στη Βηρυτό ήταν ένα μεγάλο πλήγμα για την Σιιτική οργάνωση και το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν (IRGC). Όχι μόνο έχασαν τον πιο πολύτιμο διοικητή της ισχυρής πολιτοφυλακής τους κατά τη διάρκεια της τρέχουσας φάσης/ κλιμάκωσης με το Ισραήλ, αλλά επιβεβαιώθηκε επίσης πόσο εκτεθειμένη είναι η οργάνωση στα συστήματα συλλογής πληροφοριών των μυστικών υπηρεσιών του Ισραήλ. Ακόμη και όταν η Χεζμπολάχ εξακολουθούσε να αναζητά τη σορό του Σουκρ ανάμεσα στα ερείπια, ο πολιτικός ηγέτης της Χαμάς Ισμαέλ Χανίγιε σκοτώθηκε από επίθεση των Ισραηλινών στην Τεχεράνη, αυξάνοντας περαιτέρω το διακύβευμα ως και την πίεση σε Τεχεράνη και Βηρυτό για σφοδρή και όχι συμβολική απάντηση
Ωστόσο, οι ευπάθειες και τα κενά των υπηρεσιών πληροφοριών της Χεζμπολάχ και του Ιράν ως και η αυξανόμενη τόλμη του Ισραήλ θα μπορούσαν επίσης να έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα, ωθώντας την οργάνωση και τους συμμάχους της να σκεφτούν δύο φορές για το αν και πώς θα κλιμακωθούν οι ενέργειες τους μέσα στο λίαν προσεχές χρονικό διάστημα.(Αυτό το δίλημμα έγινε αντιληπτό στην πολύ πρόσφατη ομιλία του ηγέτη της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα.) Τι είπε ο Νασράλα; Όταν μίλησε κατά τη διάρκεια της κηδείας του Σουκούρ στη Βηρυτό, υποσχέθηκε μια στρατιωτική απάντηση κάποιου είδους, αλλά δεν είπε ξεκάθαρα ότι θα συντονιστεί με άλλους παράγοντες όπως τη IRGC ή τους Χούτι της Υεμένης. Αν και μίλησε για μια “νέα φάση της σύγκρουσης, όπου όλα τα μέτωπα θα είναι ανοιχτά στον πόλεμο’, κατέστησε επίσης σαφές ότι δεν είχε ληφθεί ακόμη η απόφαση για το πώς να αντεπιτεθούν προσθέτοντας ότι “αναζητούμε μια απάντηση που να είναι τόσο ισχυρή όσο και υπολογισμένη”.
Πολλοί παράγοντες και υπολογισμοί θα καθορίσουν την επερχόμενη απάντηση. Τις ημέρες πριν από το χτύπημα του Ισραήλ στον Σουκούρ η αρχική θέση της Χεζμπολάχ ήταν να αρνηθεί ψευδώς την ευθύνη για την τραγική επίθεση με ρουκέτες της 27ης Ιουλίου στο Majdal Shams στο Γκολάν πιθανώς με την ελπίδα να γλιτώσει από μια σχεδόν βέβαιη και σκληρή Ισραηλινή στρατιωτική απάντηση για τη δολοφονία αμάχων. Όταν αυτό το παιχνίδι φαινόταν προορισμένο να αποτύχει, η Χεζμπολάχ ‘ώθησε ‘τον υπεξ του Λιβάνου Μπου Χαμπίμπ να πει σε συνεντεύξεις στις 28 Ιουλίου ότι η οργάνωση ήταν πρόθυμη να αποσύρει τους στρατιωτικούς της σχηματισμούς προς βόρεια του ποταμού Λιτάνι (βάσει της απόφασης 1701 του ΣΑ/ΟΗΕ το 2006 που δεν την έχει σεβαστεί)
Λίγο πριν δολοφονηθεί ο Σουκούρ, τα “μηνύματα” της οργάνωσης άλλαξαν για άλλη μια φορά, διατυπώνοντας μια φόρμουλα για το πώς θα απαντούσε η Χεζμπολάχ σε συγκεκριμένες επιθέσεις και χαράσσοντας μερικές “κόκκινες γραμμές’ για το Ισραήλ. Συγκεκριμένα, η οργάνωση προειδοποίησε ότι ένα χτύπημα που θα βλάψει Λιβανέζους αμάχους θα αντιμετωπιστεί με πλήγμα εναντίον Ισραηλινών αμάχων. Η οργάνωση πρόσθεσε ότι τυχόν επιθέσεις εναντίον στρατιωτικών στόχων θα ωθήσουν τη Χεζμπολάχ να επιτεθεί σε Ισραηλινούς στρατιωτικούς στόχους.Ο Σουκούρ επέβλεπε το πρόγραμμα πυραύλων ακριβείας και καθοδήγησης και του IRGC, οπότε με βάση τα τελευταία δεδομένα η Χεζμπολάχ και η Τεχεράνη εκτιμάται ότι συναποφασίζουν και θα δράσουν σύντομα από κοινού.
Οι επιπτώσεις των δολοφονιών.
Η δολοφονία του κορυφαίου ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγιε είναι πιθανότατα η ώθηση που αναζητούσε απεγνωσμένα ο Νετανιάχου σε αυτόν τον 10μηνο άνευ προηγουμένου πόλεμο κατά των Παλαιστινίων. Ή έτσι μπορεί να φαίνεται. Οι θυγατρικές οργανώσεις της Χαμάς, ως και πολλοί Παλαιστίνιοι θα συμφωνούσαν μαζί της, ότι το μαρτύριο δεν είναι απώλεια. Στο Ισλαμικό δόγμα, το μαρτύριο είναι ένα από τα δύο επιτυχημένα αποτελέσματα στον αγώνα για την αλήθεια και τη δικαιοσύνη. το άλλο είναι η νίκη. Όταν το Κίνημα Ισλαμικής Αντίστασης, (η Χαμάς) γεννήθηκε από τη μήτρα της οργάνωσης της Παλαιστινιακής Μουσουλμανικής Αδελφότητας τον Δεκέμβριο του 1987, ο Χανίγιε ήταν ένα νεαρό στέλεχος, που κόντευε να κλείσει τα 25 χρόνια .Κατά τη διάρκεια της φοίτησής του στο πανεπιστήμιο, όπου σπούδασε Αραβική Φιλολογία, εντάχθηκε στη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Η αποφοίτησή του από το πανεπιστήμιο το καλοκαίρι του 1987 επρόκειτο σύντομα να ακολουθηθεί από την έκρηξη της Παλαιστινιακής Ιντιφάντα και τη γέννηση της ΧαμάςΑπό νεαρή ηλικία, ήταν ρήτορας, ένα βασικό ηγετικό χαρακτηριστικό της Αραβικής ισλαμικής κουλτούρας. Στους κύκλους της Χαμάς, ο Χανίγιε θεωρούνταν εκπρόσωπος μιας σχετικά μετριοπαθούς, κυρίαρχης, μέσης τάσης στο κίνημα. Οι συνομήλικοι και οι σύντροφοι του Χανίγιε θα συμφωνούσαν ότι ήταν μια ενωτική φιγούρα. Αυτό που τον ανέβασε γρήγορα στις κορυφαίες τάξεις του κινήματος, ήταν μια σειρά από Ισραηλινές στοχευμένες δολοφονίες που εξάλειψαν μια ολόκληρη γενιά ιδρυτών και ηγετών, συμπεριλαμβανομένων των: Imad Aqil στις 24 Νοεμβρίου 1993. Yahya Ayyash στις 5 Ιανουαρίου 1996· Jamal Salim and Jamal Mansur στις 31 Ιουλίου 2001· Mahmud Abu Hannud στις 23 Νοεμβρίου 2001· Salah Shehadah στις 22 Ιουλίου 2002· Ibrahim al-Maqadma στις 8 Μαρτίου 2003· Isma’il Abu Shanab στις 21 Αυγούστου 2003· Sheikh Ahmad Yassin στις 21 Μαρτίου 2004· Abd Al-Aziz al-Rantisi στις 17 Απριλίου 2004· και, πιο πρόσφατα, του Saleh al-Arouri στις 2 Ιανουαρίου 2024 στη Βηρυτό..
Το ζήτημα, επίσης, είναι και η αποτελεσματικότητα της μακροπρόθεσμης στρατιωτικής στρατηγικής του Ισραήλ για την εξάρθρωση της Χαμάς, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης εξειδικευμένων δολοφονιών σε ξένο έδαφος. Ο Χανίγιε ήταν το τρίτο εξέχον μέλος στρατιωτικών ομάδων που υποστηρίζονται από το Ιράν που δολοφονείται τις τελευταίες εβδομάδες, μετά εκείνες του στρατιωτικού ηγέτη της Χαμάς και των ταξιαρχιών Κασέμ Μοχάμεντ Ντέιφ στη Γάζα (Χαν Γιουνίς) και το χτύπημα στον Φουάντ Σουκούρ στη Βηρυτό. Συνολικά, σύμφωνα με πηγές του υπογράφοντα το Ισραήλ έχει πραγματοποιήσει 34 επιθέσεις που έχουν οδηγήσει στο θάνατο τουλάχιστον 39 διοικητές και ανώτερα μέλη της Χαμάς, της Χεζμπολάχ και των Φρουρών της Επανάστασης στο Λίβανο, τη Συρία και το Ιράν στους τελευταίους 10 μήνες.) Οι δολοφονίες θεωρούνται ως νίκη τακτικής, αλλά στρατηγική ήττα.
Ο Χανίγιε ήταν υπέρμαχος της Παλαιστινιακής συμφιλίωσης και της κατάπαυσης του πυρός. Επομένως, η απομάκρυνσή του από την εξίσωση έχει αντίκτυπο στην εσωτερική δυναμική εξουσίας εντός της οργάνωσης ενισχύοντας τους σκληροπυρηνικούς,( τουλάχιστον στην τρέχουσα θητεία.) Ο νέος πρόεδρος του Ιράν ο σχετικά μετριοπαθής Πεζεσκιάν μπορεί τώρα να αναχαιτιστεί στην υλοποίηση της αναθεωρητικής του ατζέντας , και εκτιμώ ότι η δολοφονία Χανίγι περιπλέκει πολύ τα πράγματα. στο εσωτερικό του Ιράν. Έτσι, όταν ο ηγέτης της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, απείλησε με μια ανοιχτή μάχη σε όλα τα μέτωπα, πιθανότατα εννοεί επερχόμενα σκληρά πλήγματα στο Ισραήλ ,που όμως πιθανότατα δεν θα φθάσουν σ ένα ολοκληρωτικό πόλεμο.Μένει να δούμε γιατί η κατάσταση είναι εκρηκτική.
