.
Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος
Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Σε μια τολμηρή και άνευ προηγουμένου ενέργεια , ο Ουκρανικός στρατός διείσδυσε βαθιά στο Ρωσικό έδαφος, επιτιθέμενος στην” καρδιά’ της μεθοριακής περιφέρειας Κουρσκ. Αυτή η κίνηση η οποία θα ήταν αδιανόητη πριν από τον Φεβρουάριο του 2022,(εισβολή στο Ντονμπάς) αποτελεί μια κομβική στιγμή στη συνεχιζόμενη επί 30 και πλέον μήνες σύγκρουση μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Στέλνει ένα σαφέστατο μήνυμα στη Μόσχα και στον κόσμο. Η Ουκρανία δεν φοβάται τη Ρωσική επιθετικότητα και η στρατιωτική ισχύς του Κρεμλίνου δεν είναι όπως την εμφανίζουν οι διάφοροι…. Αντίθετα, αυτή η τολμηρή και άνευ προηγουμένου διείσδυση αποκαλύπτει την τρωτότητα του καθεστώτος Πούτιν και καταρρίπτει τον μύθο του Ρωσικού ‘αήττητου’. Η απόφαση της Ουκρανίας να επιτεθεί από το Σούμι εντός των Ρωσικών συνόρων δεν είναι απλώς μια πράξη περιφρόνησης της Μόσχας αλλά μια υπολογισμένη στρατηγική που μπορεί να αλλάξει τη δυναμική του πολέμου.
Η Ρωσία βομβαρδίζει πόλεις της Ουκρανίας εδώ και μήνες, καταστρέφοντας αστικές υποδομές χωρίς συνέπειες. Η Δύση έχει καταδικάσει σε μεγάλο βαθμό αυτές τις ενέργειες, αλλά προέτρεψε επίσης την Ουκρανία να επιδείξει αυτοσυγκράτηση(ειδικά όταν πρόκειται για αντίποινα χρησιμοποιώντας τα ίδια μέτρα σε Ρωσικό έδαφος.). Ωστόσο, αυτός ο περιορισμός δεν απέκρουσε τη Ρωσική επιθετικότητα αλλά μάλλον την ενθάρρυνε. Με τη μεταφορά του αγώνα σε Ρωσικό έδαφος, η Ουκρανία εισάγει και επιφέρει γεωγραφικές και ψυχολογικές αλλαγές στο πεδίο της μάχης. Αυτό αναγκάζει το Κρεμλίνο να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα και να αναγνωρίσει ότι δεν έχει ανοσία στις συνέπειες των πράξεών του. Το πιο σημαντικό είναι ότι ανοίγει τα μάτια του Ρωσικού λαού, που βομβαρδίζεται εδώ και καιρό με ατέρμονη και θρασύτατη προπαγάνδα(δείχνοντας ότι η κυβέρνησή του δεν είναι τόσο άτρωτη όσο ισχυρίζεται ότι είναι).
Η διείσδυση στην περιοχή του Κουρσκ αμφισβητεί το αφήγημα της Ρωσικής “ανωτερότητας’ και καταδεικνύει ότι η Ουκρανία είναι κάτι περισσότερο από απλή επιβίωση. αφού είναι ικανή να αντεπιτεθεί αποτελεσματικά. Η σιωπή από τη Μόσχα δεν είναι σημάδι στρατηγικής υπομονής ή υπολογισμένης αυτοσυγκράτησης. αλλά είναι μια παραδοχή ευπάθειας. Τα προηγούμενα χρόνια, οποιαδήποτε εισβολή στο Ρωσικό έδαφος θα είχε αντιμετωπιστεί με ταχεία και αποφασιστική δράση, υποστηριζόμενη από ένα μπαράζ απειλών και μια στρατιωτική απάντηση. Ωστόσο, η απάντηση του Πούτιν –ή η έλλειψή της– δείχνει έναν ηγέτη που αποσυνδέεται όλο και περισσότερο από την πραγματικότητα επί τόπου και απλώς προσπαθεί να κρατηθεί στην εξουσία
Ιστορικά, η μεταφορά της ‘χάρτινης τίγρης’ έχει χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει μια δύναμη που φαίνεται ισχυρή αλλά στην πραγματικότητα είναι αδύναμη και αναποτελεσματική. Αυτή η μεταφορά, που εφαρμόστηκε από τον Μάο Τσε Τουνγκ για να περιγράψει τον “δυτικό ιμπεριαλισμό’, είναι πλέον εφαρμόσιμη στη Ρωσία υπό τον Πούτιν. Η Ουκρανική εισβολή στο Κουρσκ αποκάλυψε την πρόσοψη του Ρωσικού στρατιωτικού θάρρους. Η Ρωσική αρκούδα μοιάζει περισσότερο με χαρτί παρά με ατσάλι όταν αντιμετωπίζει έναν αποφασιστικό και ικανό αντίπαλο. . Για περισσότερο από ένα χρόνο, η Ουκρανία βρίσκεται σε άμυνα, απορροφώντας το βάρος των αδιάκριτων επιθέσεων της Ρωσίας στις πόλεις και στους αμάχους της.
Αυτή η στρατηγική δεν αφορά μόνο το να βλάψει τον Ρωσικό στρατό αλλά και να εξασφαλίσει μια ισχυρότερη διαπραγματευτική θέση για την Ουκρανία. Οποιαδήποτε επιτυχημένη επιχείρηση εντός της Ρωσίας διαλύει την ψευδαίσθηση του αήττητου του Κρεμλίνου, φέρνοντας την Ουκρανία πιο κοντά στη διαπραγμάτευση από θέση ισχύος και όχι απόγνωσης. Η Δύση πρέπει να καταλάβει ότι με την επίθεση εντός της Ρωσίας, η Ουκρανία δεν θέτει σε κίνδυνο την ειρήνη, αλλά μάλλον θέτει τις βάσεις για μια δίκαιη και μακροχρόνια επίλυση της σύγκρουσης. Η Ουκρανική διείσδυση στο Κουρσκ θα έχει αναμφίβολα σημαντικές επιπτώσεις, τόσο στο πεδίο της μάχης όσο και στις αίθουσες εξουσίας στη Μόσχα.
Για τη Ρωσία, η εισβολή αντιπροσωπεύει μια μεγάλη πρόκληση. Το καθεστώς Πούτιν βασίζεται στον σκληροπυρηνικό ελέγχο. Η αδυναμία υπεράσπισης του Ρωσικού εδάφους από τις Ουκρανικές δυνάμεις υπονομεύει αυτή την υπόθεση και μπορεί να έχει αποσταθεροποιητικό αποτέλεσμα μέσα στη Ρωσία. Ο Ρωσικός λαός, ο οποίος ήταν και είναι σε μεγάλο βαθμό απομονωμένος από την πραγματικότητα του πολέμου, βρίσκεται τώρα αντιμέτωπος με την αναμφισβήτητη αλήθεια ότι η κυβέρνησή του δεν είναι τόσο ισχυρή όσο ισχυρίζεται.
Σε ένα ευρύτερο γεωπολιτικό πλαίσιο, οι ενέργειες της Ουκρανίας ενδέχεται να αναγκάσουν στην επανεκτίμηση της δυτικής πολιτικής απέναντι στη σύγκρουση. Οι δυτικές εκκλήσεις για αυτοσυγκράτηση βασίζονται σε ανησυχίες κλιμάκωσης, αλλά η εισβολή στο Κουρσκ υποδηλώνει ότι ο πόλεμος έχει ήδη κλιμακωθεί με τρόπους που δεν μπορούν να αγνοηθούν. Το ερώτημα τώρα είναι αν η Δύση θα συνεχίσει να ζητά αυτοσυγκράτηση ή αν θα αναγνωρίσει ότι η επιβίωση της Ουκρανίας εξαρτάται από την ικανότητά της να αντεπιτεθεί .. Η ενθάρρυνση της αυτοσυγκράτησης απέναντι στη Ρωσική επιθετικότητα δεν είναι έκκληση για ειρήνη, αλλά μάλλον έγκριση υποταγής.
Η έννοια της επιθετικής άμυνας δεν είναι νέα. Στην ιστορία του πολέμου, πολλές επιτυχημένες εκστρατείες περιελάμβαναν την καταπολέμηση του εχθρού, ακόμη και όταν φαινόταν αδύνατο. Ένα από τα πιο σημαντικά παραδείγματα είναι η συμμαχική εισβολή στη Νορμανδία το 1944 στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η απόφαση για εισβολή στη Γαλλία που κατείχε η Γερμανία ήταν επικίνδυνη, αλλά ήταν ένα απαραίτητο βήμα για να σπάσει το αδιέξοδο και να τερματιστεί ο πόλεμος. Ομοίως, η εισβολή της Ουκρανίας στη Ρωσία, αν και είναι επικίνδυνη, είναι μια τολμηρή κίνηση που στοχεύει στην έξοδο από το αδιέξοδο και στην επιβολή λύσης. Ένας άλλος ιστορικός παραλληλισμός μπορεί να γίνει από τον Αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο, όπου η “Πορεία προς τη Θάλασσα’ του στρατηγού Γουίλιαμ Σέρμαν ήταν μια στρατηγική επίθεση με στόχο την καταστροφή της συνομοσπονδιακής (των Νοτίων) βούλησης για μάχη.
Συμπερασματικά οι ενέργειες της Ουκρανίας στο Κουρσκ εξυπηρετούν έναν παρόμοιο σκοπό ( έχουν σχεδιαστεί για να αποδυναμώσουν την ικανότητα της Ρωσίας να διεξάγει πόλεμο και να υπονομεύσουν την αποφασιστικότητα της Ρωσικής κυβέρνησης και του λαού.) Η Δύση πρέπει να υποστηρίξει το δικαίωμα της Ουκρανίας να υπερασπιστεί τον εαυτό της, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να πολεμήσει σε Ρωσικό έδαφος. Καθώς εξετάζουμε τις πιθανές συνέπειες των ενεργειών της Ουκρανίας, αξίζει να θυμηθούμε τα λόγια του φιλοσόφου Τζων Στιούαρτ Μιλ : «Ο πόλεμος είναι άσχημο πράγμα, αλλά όχι το πιο άσχημο Η φθαρμένη και υποβαθμισμένη κατάσταση του ηθικού και πατριωτικού συναισθήματος που πιστεύει ότι τίποτα δεν αξίζει έναν πόλεμο, είναι πολύ χειρότερη».
Η τολμηρή και ριψοκίνδυνη διείσδυση της Ουκρανίας στη Ρωσία ήταν και είναι μια απαραίτητη κίνηση κατά της ‘χάρτινης τίγρης’ του Κρεμλίνου.
