Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος
Διεθνολόγος- Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Το Ισραήλ εξαπέλυσε χθες τα χαράματα αυτό που περιέγραψε ως “περιορισμένη χερσαία επιχείρηση’ εναντίον στόχων της Χεζμπολάχ στο νότιο Λίβανο “. Οι IDF ανακοίνωσαν μια “στοχευμένη και οριοθετημένη χερσαία επιχείρηση κατά θέσεων και υποδομών της εξτρεμιστικής οργάνωσης Χεζμπολάχ”. Οι IDF διευκρίνισαν ότι η επιχείρηση επικεντρώνεται σε χωριά κοντά στα σύνορα, τα οποία θεωρούνται ότι αποτελούν άμεση απειλή για τις βόρειες Ισραηλινές κοινότητες της Μετούλα,της Ναχαρίγια,της Σάφεντ, της Κιριάτ Σεμόνα κα. Το Ισραήλ έχει καταστήσει την επιστροφή των περίπου 70.000 πολιτών του στα βόρεια της χώρας ως μέρος των ευρύτερων πολεμικών στόχων του. Αυτή η δήλωση ακολουθεί παρόμοια εκτίμηση από τις ΗΠΑ όπου αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου ανέφεραν χθες ότι οι Ισραηλινές δυνάμεις δείχνουν να επικεντρώνονται σε “περιορισμένες χερσαίες επιχειρήσεις” εναντίον στόχων της Χεζμπολάχ.
Ο Ισραηλινός στρατός δοκίμασε αρκετά προπαρασκευαστικά μέτρα για την προετοιμασία της χερσαίας εισβολής του στον Λίβανο τις τελευταίες ημέρες. Η Βόρεια Διοίκηση των IDF ανακοίνωσε μια κλειστή στρατιωτική ζώνη πάνω από τις βόρειες Ισραηλινές πόλεις Mετούλα, Mισγκάβ Αμ και Kφαρ Τζιλάντι , κατά μήκος των συνόρων Ισραήλ-Λιβάνου. Επίσης οι IDF απαγόρευσαν την είσοδο αμάχων στην περιοχή και κάλεσαν μονάδες εφέδρων , ενώ παράλληλα ανέπτυξε την 98η Μεραρχία στα σύνορα Ισραήλ-Λιβάνου τις 4 τελευταίες εβδομάδες(η οποία έχει εμπειρίες από τη Γάζα). Οι διοικητές των IDF στη Βόρεια Διοίκηση ως και τις μεραρχίες 36ης, 98ης και 91ης ενέκριναν πρόσφατα σχέδια για τις «επόμενες ημέρες» κατά μήκος του βόρειου μετώπου. Αυτοί οι σχηματισμοί έχουν πραγματοποιήσει αρκετές ασκήσεις εκπαίδευσης τις τελευταίες ημέρες για να προετοιμαστούν για την επιχείρηση, συμπεριλαμβανομένων ασκήσεων που προσομοίωσαν μια χερσαία εισβολή στον Λίβανο.
Δυτικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν εδώ και μία εβδομάδα ότι οι Ισραηλινές δυνάμεις ειδικών επιχειρήσεων πραγματοποιούσαν διασυνοριακές επιδρομές για να συγκεντρώσουν πληροφορίες ενόψει της χερσαίας επιχείρησης Σύμφωνα με πληροφορίες, οι επιδρομές περιελάμβαναν την είσοδο σε σήραγγες της Χεζμπολάχ κατά μήκος των συνόρων. Η χερσαία επιχείρηση του Ισραηλινού στρατού πραγματοποιείται από κοινού με την πολεμική αεροπορία για την υποβάθμιση των στρατιωτικών δυνατοτήτων της Χεζμπολάχ .
Δύσκολο περιβάλλον και με αρκετές παγίδες…
Ωστόσο, δεδομένων ιστορικών προηγούμενων, είναι δύσκολο να προσδιοριστούν οι πραγματικοί περιορισμοί αυτής της επιχείρησης. Στις στρατιωτικές τους επιχειρήσεις τόσο το 1978 όσο και το 1982, οι αρχικές περιορισμένες εισβολές του Ισραήλ κλιμακώθηκαν σημαντικά, με την εισβολή του 1982 να φτάσει τελικά στην πρωτεύουσα του Λιβάνου, τη Βηρυτό, και να οδηγήσει σε μια 18χρονη κατοχή που είχε εκτεταμένες επιπτώσεις στον Λίβανο, το Ισραήλ και την ευρύτερη περιοχή. Μόλις ξεκινήσει μια στρατιωτική επιχείρηση, ο έλεγχος όλων των μεταβλητών που συμβάλλουν στην “ομίχλη του πολέμου “γίνεται πρόκληση, ειδικά όταν η επέκταση φαίνεται εφικτή. Αυτή η τρέχουσα δράση σηματοδοτεί την τέταρτη εισβολή του Ισραήλ στον Λίβανο, μετά από παρόμοιες επιχειρήσεις το 1978, το 1982 και τον πόλεμο του 2006, ο οποίος διήρκεσε 34 ημέρες, αλλά έχει ακόμα τεράστιες επιπτώσεις στη Μέση Ανατολή ενώ κρίθηκε ως ανεπιτυχής για το Ισραήλ.Η Χεζμπολάχ, ως οργανωμένη δύναμη, εμφανίστηκε σε μεγάλο βαθμό ως αποτέλεσμα της εισβολής του Ισραήλ το 1982 και της επακόλουθης κατοχής.Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι οι ΗΠΑ έχουν προειδοποιήσει το Ισραήλ ότι μια τέτοια επίθεση θα μπορούσε να συγκεντρώσει αυξημένη συμπάθεια και υποστήριξη για τη Χεζμπολάχ, η οποία παρουσιάζεται ως κίνημα αντίστασης εντός του Λιβάνου
Οι πρόσφατες επιχειρήσεις του Ισραήλ σημείωσαν σημαντική επιτυχία στη στόχευση της υποδομής διοίκησης, ελέγχου και επικοινωνιών της Χεζμπολάχ, διαταράσσοντας σοβαρά τις οργανωτικές και επιχειρησιακές της ικανότητες και εξαλείφοντας(σε συντριπτικό ποσοστό) την ανώτατη ηγεσία της οργάνωσης συμπεριλαμβανομένου του Χασάν Νασράλα(Γενικού Γραμματέα της Χεζμπολάχ, τα τελευταία 32 χρόνια.) Ωστόσο, ο ακριβής αντίκτυπος αυτών των επιτυχιών στην ικανότητα της Χεζμπολάχ να προκαλέσει σοβαρή ζημιά στο Ισραήλ παραμένει ασαφής.
Ενώ το Ισραήλ έχει επιδείξει σημαντική τεχνολογική και στρατιωτική υπεροχή, συμβάλλοντας στις επιχειρησιακές του επιτυχίες μέχρι στιγμής, αυτό το πλεονέκτημα μπορεί να αμφισβητηθεί σε περίπτωση χερσαίας εισβολής και ειδικά μιας παρατεταμένης κατοχής. Οι ιστορικές εμπλοκές του Ισραήλ στον Λίβανο, καθώς και οι εμπειρίες των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν και το Ιράκ, δείχνουν ότι η αρχική στρατιωτική και τεχνολογική κυριαρχία μπορεί να δοκιμαστεί σημαντικά από τον ασύμμετρο πόλεμο και την πολυπλοκότητα μιας παρατεταμένης επίγειας παρουσίας. Τέτοια σενάρια μπορεί να διαβρώσουν την αρχική εμπλοκή του Ισραήλ, παίζοντας άμεσα στους υπολογισμούς της Χεζμπολάχ καθιστώντας τις προσπάθειες κατοχής και κατά της εξέγερσης πολύ πιο περίπλοκες και δαπανηρές για το Ισραήλ.
Μερικοί αναλυτές έχουν προτείνει ότι μια Ισραηλινή χερσαία εισβολή παίζει απευθείας στα χέρια της Χεζμπολάχ, καθώς η ριζοσπαστική οργάνωση θα παίξει ένα “παιχνίδι στο σπίτι της” και πιθανότατα θα επιδίωκει να επιτεθεί σε στρατιώτες του IDF με κατευθυνόμενους αντιαρματικούς πυραύλους, αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς και άλλες τακτικές ανταρτών. που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές στο παρελθόν.
Στην πρώτη του δημόσια δήλωση μετά τη δολοφονία του Νασράλα, ο αναπληρωτής ΓΓ της Ναΐμ Κασέμ δήλωσε ότι οι δομές διοίκησης και ελέγχου της Χεζμπολάχ παραμένουν λειτουργικές, επικαλούμενος ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης που έθεσε σε εφαρμογή ο ίδιος ο Νασράλα. Μέχρι στιγμής, η Χεζμπολάχ φαίνεται να διατηρεί ακόμα την ικανότητα να εκτοξεύει πυραύλους στο Ισραήλ.(Τελ Αβίβ)
Οι πρόσφατες περιφερειακές κλιμακώσεις κινδυνεύουν να επεκτείνουν την ήδη τεταμένη σύγκρουση και να ωθήσουν τη Μέση Ανατολή προς μεγαλύτερη αβεβαιότητα. Η απάντηση από το Ιράν στη στόχευση του Ισραήλ στον λεγόμενο «Άξονα της Αντίστασης» μένει να φανεί. Ωστόσο, οι ενδείξεις δείχνουν ότι η Τεχεράνη είναι αρκετά απρόθυμη να εμπλακεί άμεσα (πέρα από την έκδοση προειδοποιήσεων) για πιθανά μελλοντικά αντίποινα. Ωστόσο, το Ιράν μπορεί να επιτρέψει στη Χεζμπολάχ και σε άλλους πληρεξούσιους να δράσουν πέρα από τις προηγουμένως καθορισμένες «κόκκινες γραμμές», επιτρέποντας στους μαχητές να στοχοποιήσουν το Ισραήλ με προηγμένα αποθέματα πυραύλων.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει αναπτύξει άμεσα μερικές χιλιάδες στρατιώτες στην περιοχή, με στόχο να αποτρέψει το Ιράν από την απ ευθείας επέμβαση και να μειώσει τον κίνδυνο περαιτέρω κλιμάκωσης.Υπό το πρίσμα των συνεχιζόμενων εξελίξεων, η κατάσταση στην περιοχή παραμένει εξαιρετικά ασταθής, με την πιθανότητα περαιτέρω κλιμάκωσης να διαφαίνεται μεγάλη. Λανθασμένα βήματα θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια ευρύτερη περιφερειακή αντιπαράθεση που περιλαμβάνει όχι μόνο το Ισραήλ, τη Χεζμπολάχ και άλλες ριζοσπαστικές ομάδες, αλλά και ενδεχομένως να προσελκύσει κρατικούς παράγοντες όπως το Ιράνή και μεγάλες δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ.Το πιθανό κόστος μιας τέτοιας διευρυμένης σύγκρουσης θα ήταν μεγάλο, επηρεάζοντας όχι μόνο τα άμεσα εμπλεκόμενα έθνη, αλλά και απειλώντας την παγκόσμια σταθερότητα και διακινδυνεύοντας περαιτέρω ανθρωπιστική καταστροφή.