Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος
Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Οι αεροπορικές επιδρομές, τα στρατιωτικά γυμνάσια και ο κλιμακούμενος υβριδικός πόλεμος υπαινίσσονται ένα νέο και ανησυχητικό επίπεδο ρωσικής επιθετικότητας. Είναι μόνο για το σόου;
Η Ρωσία και η Λευκορωσία πραγματοποίησαν κοινά στρατιωτικά γυμνάσια στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Σεπτέμβριου. Αλλά οι διετείς ασκήσεις επισκιάστηκαν από κάτι που μπορεί να είναι πιο δυσοίωνο – ένα ξέσπασμα μη επανδρωμένων αεροσκαφών και εναέριων εισβολών σε όλη την Πολωνία και τα Σκανδιναβικά- Βαλτικά κράτη που απεικονίζουν την ευπάθεια των μελών του ΝΑΤΟ σε επιθέσεις απενεργοποίησης σε εύθραυστα συστήματα όπως είναι τα πολιτικά αεροδρόμια.
Η ανά δυο χρόνια άσκηση Zapad-2025 είναι μια καθιερωμένη μέθοδος του Κρεμλίνου να δείχνει τα στρατιωτικά του δόντια στους γείτονες του. Ο επίσημος λόγος για τις μεγάλης κλίμακας ασκήσεις του Σεπτεμβρίου ήταν να δοκιμάσουν την ικανότητα των δύο χωρών να απωθήσουν μια εχθρική επίθεση, να ανακαταλάβουν ένα χαμένο έδαφος και να ασφαλίσουν τα σύνορα αυτού που αναφέρουν ως «εν ενεργεία Ένωσης των δυο κρατών ».
Έχουν συχνά προκαλέσει συναγερμό σε όλη τη συμμαχία του ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα στις χώρες της Βαλτικής και την Πολωνία, οι οποίες έχουν βαθιά ιστορική και πρόσφατη ευαισθησία από την επιθετικότητα του Κρεμλίνου.
Ενώ το Zapad-2025 προορίζεται ως μια επίδειξη Ρωσικής-Λευκορωσικής επιχειρησιακής ικανότητας για να εισβάλουν στους γείτονές τους, χρησιμοποιώντας συμβατικές και πυρηνοκίνητες δυνάμεις, η πρόθεση πίσω από τις εισβολές του εναέριου χώρου ήταν λιγότερο σαφής.
Αυτά έχουν γίνει καθημερινό φαινόμενο (τη νύχτα της 30ής Σεπτεμβρίου, για παράδειγμα, αγνώστων στοιχείων μη επανδρωμένα αεροσκάφη αναφέρθηκαν σε νορβηγικό αεροδρόμιο και σε σουηδικό αεροδρόμιο.)
Υπήρξε μια μεγάλης κλίμακας στρατιωτική εισβολή μη επανδρωμένων αεροσκαφών στην Πολωνία στις 10 Σεπτεμβρίου και στη συνέχεια στη Ρουμανία, ακολουθούμενη γρήγορα από την είσοδο τριών ρωσικών μαχητικών αεροσκαφών MiG-31 στον εναέριο χώρο της Εσθονίας.
Πολυάριθμες πτήσεις drones καταγραφεί στις σκανδιναβικές χώρες από τότε, με κύρια την «επίθεση» της 22ας Σεπτεμβρίου που έκλεισε το αεροδρόμιο της Κοπεγχάγης, την πιο πολυσύχναστη περιοχή των Δανο-σουηδικώνπεριχών.
Η Ρωσία δεν έχει κατηγορηθεί για όλες τις εισβολές, αλλά αυτό είναι το σημείο του σκιώδους πολέμου. Οι στόχοι κατανοούν ποιος είναι πίσω από αυτό (η Δανία έχει δείξει την πεποίθησή της ότι η Ρωσία φταίει, αποδίδοντάς την σε έναν «επαγγελματικό παράγοντα»), αλλά δεν μπορεί να δείξει αμέσως τα στοιχεία. Εν τω μεταξύ, η αναστάτωση είναι τεράστια, το θύμα φαίνεται ανίκανο και η εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση μπορεί να καταστραφεί.
Η ενσωμάτωση των μη επανδρωμένων εναέριων οχημάτων (UAV) από τη Ρωσία στη στρατηγική υβριδικού πολέμου υπογραμμίζει τη βελτιωμένη τεχνολογία μη επανδρωμένων αεροσκαφών, η οποία έχει επίσης αντίκτυπο στα πεδία των μαχών της Ουκρανίας.
Παρά τις πολλαπλές οικονομικές κυρώσεις, η Ρωσία μπόρεσε να αναβαθμίσει τα συστήματα πλοήγησης και ελέγχου, συχνά με τη βοήθεια της Κίνας, καθιστώντας τη σημερινή γενιά πιο θανατηφόρα και πιο ικανή από τους προκατόχους της.
Οι συζητήσεις μεταξύ των πρωτευουσών του ΝΑΤΟ για τον καλύτερο τρόπο αντιμετώπισης του νέου κύματος της ρωσικής επιθετικότητας είχαν ως αποτέλεσμα την απόφαση να ενισχυθεί η ανατολική πλευρά της συμμαχίας με μονάδες αντι-drone και μαχητικά αεροσκάφη.
Το Κρεμλίνο χρησιμοποίησε τα τρυπάνια Zapad-2025 για να δείξει τις δυνατότητες υψηλών προδιαγραφών του. Περιελάμβαναν στρατηγικές δυνάμεις με τη μορφή βομβαρδιστικών Tu-22M3. Το Κρεμλίνο ήθελε να στείλει ένα μήνυμα ότι η αεροπορία μεγάλου βεληνεκούς εξακολουθεί να είναι έτοιμη για μάχη παρά την καταστροφική επιχείρηση του Κιέβου τον Ιούνιο, η οποία κατέστρεψε ένα σημαντικό κομμάτι των στρατηγικών αεροσκαφών της Μόσχας.
Αν και ήταν πολύ μικρότερες από τις κοινές ασκήσεις του 2021, λίγο πριν από την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία,η άσκηση Ζapad ταιριάζει στο μοτίβο της Ρωσίας αυξάνοντας τις εντάσεις κατά μήκος της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ
Τα γυμνάσια ήρθαν ένα χρόνο αφότου η Λευκορωσία ανέστειλε τη συμμετοχή της στη Συνθήκη Συμβατικών Ενόπλων Δυνάμεων του 1990, η οποία είχε ως στόχο να περιορίσει το μέγεθος των στρατιωτικών δυνάμεων της ηπείρου, και ανέπτυξε ρωσικά τακτικά πυρηνικά όπλα και υπερηχητικά συστήματα στο έδαφός της. Η Ρωσία εν τω μεταξύ χτίζει στρατιωτικές βάσεις κοντά στη Φινλανδία και τις χώρες της Βαλτικής,ενώ ο πόλεμος της Ουκρανίας συνεχίζεται.
Συνολικά, αυτές οι εξελίξεις δείχνουν ότι η Ρωσία ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στην εκστρατεία εκφοβισμού και πίεσης που στοχεύει στους πιο σταθερούς και επιφυλακτικούς συμμάχους του Ευρωπαϊκού ΝΑΤΟ (οι Σκανδιναβικοί-Βαλτικοί Οκτώ που είναι επίσης οι μεγαλύτεροι κατά κεφαλήν συνεισφέροντες στην άμυνα της Ουκρανίας).
Σε απάντηση στους ελιγμούς της Ρωσίας, οι εταίροι του ΝΑΤΟ πραγματοποίησαν στρατιωτικά γυμνάσια κοντά στο Suwałki Gap , τον στενό διάδρομο στα σύνορα μεταξύ Πολωνίας και Λιθουανίας που συνδέει τη Λευκορωσία με τον θύλακα Καλίνινγκραντ της Ρωσίας. Η περιοχή είναι ζωτικής σημασίας για τις χώρες της Βαλτικής, καθώς είναι η μόνη χερσαία σύνδεση με το υπόλοιπο ΝΑΤΟ, και θεωρείται εδώ και καιρό ως πρωταρχικός στόχος για τη Μόσχα.
Αν και ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η στάσιμη ρωσική οικονομία περιορίζει τις μαχητικές της δυνατότητες, δεν υπάρχει κανένα σημάδι άμεσης μείωσης της δύναμης μάχης του Κρεμλίνου.
Η Ρωσία έχει επανειλημμένα απορρίψει την επίδραση των οικονομικών κυρώσεων. Και ενώ η εκστρατεία της Ουκρανίας για μτα πλήγματα κατά των διυλιστηρίων και των ενεργειακών αγωγών έχει αντίκτυπο, ο Πούτιν και οι βοηθοί του φαίνονται αρκετά σίγουροι για να επεκτείνουν την εκστρατεία τους.
Το Κρεμλίνο είναι βέβαιο ότι αυτός ο συνδυασμός εκφοβισμού και υβριδικών λειτουργιών θα κατασκευάσει μια ασφαλή ουδέτερη ζώνη κοντά στα σύνορά του και θα διατηρήσει την τεράστια επιρροή του στη μετασοβιετική περιοχή. Δεν είναι ακόμη σαφές ότι το ΝΑΤΟ είναι ικανό να επικαλεστεί μια αποφασιστική απάντηση.
