.Δρ Αθανάσιος.Ε.Δρούγος
Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Οι εισβολές ρωσικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών και μαχητικών αεροσκαφών δεν είναι σύμπτωση. Ούτε βέβαια και οι ταυτόχρονες πτήσεις μη αναγνωρισμένων μη επανδρωμένων αεροσκαφών στον ανατολικό εναέριο χώρο του ΝΑΤΟ. Στέλνουν ξεκάθαρα μια προειδοποίηση που απαιτεί απάντηση από την Ατλαντική Συμμαχία και την ΕΕ.
Η ήπειρος χρειάζεται τώρα ένα σύστημα που να επιτρέπει στους συμμάχους να υπερασπίζονται διαστρωματικά τους εναέριους χώρους τους κάτι πιο περίπλοκο και ευέλικτο από μια εναέρια γραμμή Mαζινό
Δεν υπάρχει αμφιβολία για την ανάγκη, διότι οι στρατιωτικές και πολιτικές υποδομές της ηπείρου είναι εμφανέστατα εξαιρετικά ευάλωτες.
Τη νύχτα της 9ης-10 Σεπτεμβρίου, περίπου δύο δωδεκάδες ρωσικά στρατιωτικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη διέσχισαν τα πολωνικά σύνορα από τη Λευκορωσία. Και ενώ τα drones καταρρίφθηκαν ή συνετρίβησαν χωρίς να κάνουν ζημιά, το σοκ ήταν δυνατό . Εάν μια τόσο μικρή, φθηνή συσκευή μπορεί να διεισδύσει βαθιά στην Πολωνία, τι άλλο είναι δυνατό;
Τις επόμενες εβδομάδες, οι πολιτικές πτήσεις καθηλώθηκαν στο αεροδρόμιο της Κοπεγχάγης, αφού τα μη αναγνωρισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη αιωρούνταν πάνω από τους διαδρόμους. Στη Γερμανία, παρόμοιες εισβολές ανάγκασαν σε προσωρινές διακοπές λειτουργίας σε μεγάλα αεροδρόμια, συμπεριλαμβανομένου του Μονάχου στη Βαυαρία. Ένας σχηματισμός μη επανδρωμένων εναέριων οχημάτων (UAV) εθεάθη πάνω από μια βελγική βάση F-35 ενώ άλλα χαρτογράφησαν βάσεις και ευαίσθητες τοποθεσίες στη βόρεια Γερμανία.
Αυτές δεν ήταν πράξεις μαζικής καταστροφής, αλλά ήταν σοβαρές πράξεις αναστάτωσης ,και υπενθυμίζουν ότι ο ουρανός της Ευρώπης είναι πορώδης και ότι η γραμμή μεταξύ του πεδίου της μάχης και της χώρας έχει σχεδόν εξαφανιστεί.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες ανησυχούν σοβαρά, με τον καγκελάριο της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς να λέει ότι η Ευρώπη «δεν είναι πλέον σε ειρήνη με τη Ρωσία».
Λοιπόν, τι να γίνει ; Η πολυσυζητημένη πρωτοβουλία «τετράγωνο», που ξεκίνησε από τις χώρες της Βαλτικής και τώρα αντηχεί στις Βρυξέλλες, είναι μια αρχή. Αλλά η μεταφορά παραπλανά. Η Ευρώπη δεν χρειάζεται στατικές άμυνες. Χρειάζεται ένα ευέλικτο, πολυεπίπεδο και αρθρωτό αμυντικό δίκτυο – ένα που μπορεί να ανιχνεύσει, να παρακολουθεί και να εξουδετερώνει απειλές σε πραγματικό χρόνο, και να συνδέεται πολυεπίπεδα σε συστήματα του ΝΑΤΟ.
Πώς θα λειτουργούσε πραγματικά ένα τέτοιο «τείχος»; Ποια είναι τα βασικά της στρώματα;
Το πρώτο στρώμα πρέπει να στοχεύει στην ανίχνευση και την ταξινόμηση. Τα σύγχρονα drones είναι άπιαστα, συχνά καλύπτονται από δολώματα ή πλαστογράφηση. Ως εκ τούτου, η Ευρώπη πρέπει να συνδυάσει την παθητική παρακολούθηση ραδιοσυχνοτήτων, τις ακουστικές συστοιχίες και τους ηλεκτρο-οπτικούς και θερμικούς αισθητήρες. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί στη συνέχεια να συγχωνεύσει αυτές τις εισροές για να προβλέψει τις τροχιές και την πρόθεση, διασφαλίζοντας ότι οι υπερασπιστές βλέπουν καθαρά πριν ενεργήσουν.
Το δεύτερο στρώμα είναι οικονομικά αποδοτική δέσμευση. Η αναμέτρηση μαχητικών αεροσκαφών ή η εκτόξευση πυραύλων εκατομμυρίων ευρώ σε μη επανδρωμένα αεροσκάφη δεν είναι βιώσιμη. Αντ ‘αυτού, ο ηλεκτρονικός πόλεμος – μπλοκάρισμα, πλαστογράφηση και διαταράσσοντας σήματα καθοδήγησης – προσφέρει μια φθηνότερη γραμμή άμυνας. Όπου αυτό αποτυγχάνει, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη αναχαίτισης ικανά για την καταδίωξη υψηλής ταχύτητας και τον κατακλυσμό μπορούν να εξουδετερώσουν φυσικά τους στόχους. Η αρχή είναι απλή: άμυνα χαμηλού κόστους ενάντια στην επίθεση χαμηλού κόστους.Το τρίτο στρώμα είναι η ανθεκτικότητα/RESILIENCE και η σκλήρυνση. Κανένα σύστημα δεν θα σταματήσει κάθε μη επανδρωμένο αεροσκάφος, επομένως η Ευρώπη πρέπει να εντοπίσει κρίσιμες τοποθεσίες – ενεργειακές αποθήκες, κέντρα διοίκησης, αεροδρόμια – και να τα ενισχύσει με συστήματα πόντων και φυσική προστασία. Η επιλεκτική θωράκιση είναι καλύτερη από πολλά άλλα…
Καμία χώρα δεν έχει περισσότερη εμπειρία στο πεδίο της μάχης με μη επανδρωμένα αεροσκάφη από την Ουκρανία. Οι μηχανικοί και οι στρατιώτες του Κιέβου έχουν μάθει, κάτω από τα πυρά, πώς να προσαρμόζουν, να αυτοσχεδιάζουν και να κλιμακώνουν τα συστήματα αντιδρώντων με ταχύτητα. Οι εκθέσεις μετά τη δράση, τα δεδομένα και οι καινοτομίες τους είναι ένας θησαυρός για την Ευρώπη. Η ενσωμάτωση των διδαγμάτων της Ουκρανίας στις ευρωπαϊκές προμήθειες, την κατάρτιση και το δόγμα θα επιταχύνει την προσαρμογή και θα διασφάλιζει ότι οι άμυνές μας δοκιμάζονται ενάντια στον πιο επικίνδυνο αντίπαλο όλων: την πραγματικότητα.
Αυτό δεν είναι φιλανθρωπία. Είναι αμοιβαιότητα. Η Ουκρανία μας βοηθά πολεμώντας, καινοτομώντας και μοιράζοντας τις σκληρά κερδισμένες γνώσεις της. Βοηθάμε την Ουκρανία ενσωματώνοντας αυτά τα διδάγματα σε μια ηπειρωτική ασπίδα που προστατεύει και τις δύο πλευρές.
Το εμπόδιο δεν είναι η τεχνολογία αλλά η πολιτική. Οι κυβερνήσεις διαφωνούν για το αν αυτό θα πρέπει να είναι ένα πρόγραμμα της ΕΕ, μια αποστολή του ΝΑΤΟ ή ένα συνονθύλευμα εθνικών προσπαθειών. Αντιτίθενται στην ορολογία – «τοίχος», «ασπίδα» – ενώ οι ουρανοί παραμένουν εκτεθειμένοι. Η Ευρώπη δεν έχει την πολυτέλεια να περιμένει τρία ή τέσσερα χρόνια για ένα τέλειο σύστημα. Κάθε μήνα καθυστέρησης αποτελεί πρόσκληση για περαιτέρω επιδρομές.
Η απάντηση είναι μια διαμορφωμένη από τη βιομηχανία, αρθρωτή προσέγγιση: να χαρτογραφήσουμε τις δυνατότητες που είναι ήδη διαθέσιμες από νεοσύστατες επιχειρήσεις και να κλιμακωθούν, να τις ενώνουν και να τις επιβάλετε γρήγορα. Η ανάπτυξη των σπειροειδών – αυξητικές αναβαθμίσεις με βάση την ανατροφοδότηση της μάχης – είναι πολύ πιο αποτελεσματική από την αναμονή για μια άψογη, ολοκληρωμένη λύση.
Μια ενιαία επίθεση σε διυλιστήριο ή σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορούσε να πλήξει τις αγορές ενέργειας και την πολιτική σταθερότητα. Μια διαρκής εκστρατεία επιδρομών με drones θα διαβρώσει την εμπιστοσύνη του κοινού στην ικανότητα των κυβερνήσεων να προστατεύουν τους πολίτες τους. Η απειλή δεν είναι υποθετική, είναι ήδη εδώ.
. Η Ευρώπη πρέπει να δράσει τώρα για να μετατρέψει τη ρητορική ενός «τείχους» σε μια ικανή ασπίδα όχι τέλεια, αλλά αρκετά καλή για να αρνηθεί στη Μόσχα ένα εύκολο πλεονέκτημα.
Η Ουκρανία μας έχει δείξει πώς μοιάζει η ανθεκτικότητα. Το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να μάθουμε γρήγορα, να δράσουμε αποφασιστικά, και να οικοδομήσουμε μια άμυνα που προστατεύει τόσο αυτούς όσο και εμάς.Και πρέπει ΝΑΤΟ και ΕΕ να συνεργαστούν σε όλα τα επιμέρους.
