Ήταν Νοέμβριος του 2015, όταν οι Τούρκοι κατέρριψαν ένα ρωσικό Su-24M. Εκεί που είχαν αρχίσει να αποκαθίστανται οι σχέσεις Μόσχας και Άγκυρας, μετά τη συγνώμη Ερντογάν, έρχεται στις 19 -12-2016 η δολοφονία του Ρώσου πρέσβη στη Τουρκία Αντρέι Καρλόφ. Την επόμενη χρονιά έρχεται η συμφωνία αγοράς του αντιπυραυλικού συστήματος, κόστους περίπου 2,5 δις. δολαρίων. Ήταν το τίμημα για τα δύο τραγικά περιστατικά.
O Ρούσλαν Πουκχόφ, πρόεδρος του Κέντρου Αναλύσεων Στρατηγικής και Τεχνολογίας σε συνέντευξή του, είπε: «…Είναι ξεκάθαρο το πλεονέκτημα για την Ρωσία: Θα αυξήσει την επιρροή της στην Τουρκία, θα κερδίσει χρήματα και θα υπάρχουν ευκαιρίες για πώληση ακόμα περισσότερων προϊόντων στην Τουρκία. Εμείς με τους Τούρκους γινόμαστε όλο και πιο εξαρτημένοι».
Είναι προφανές, πως η πώληση των S-400 δεν έχει μόνον την στρατιωτική ή οικονομική της πλευρά, αλλά και την διπλωματική, με την Ρωσία να εμφανίζει υπεροχή έναντι των ΗΠΑ, εισβάλλοντας στα οικόπεδα της, δημιουργώντας πρόβλημα στο ΝΑΤΟ, που μελλοντικά ίσως καταλήξει σε ρήξη, και ουδετεροποιώντας τον δεύτερο νατοϊκό στρατό, που θα μπορούσε να σταθεί εναντίον της. Ο Λένιν έλεγε, ότι τον αντίπαλο πρώτα τον καθιστάς ουδέτερο, και ύστερα τον προσεγγίζεις.
Οι S-400 είναι ένα αντιαεροπορικό πυραυλικό συγκρότημα εδάφους – αέρος και θεωρείται ένα από τα πιο ανεπτυγμένα ρωσικά όπλα. Χρειάστηκαν περίπου 30 χρόνια ανάπτυξης και δοκιμών για να ενταχθεί στο Ρωσικό δίκτυο αεράμυνας.
Όπως εξηγεί ο Siemon Wezeman από το Ίδρυμα SIPRI, έχουν και ένα σημαντικό μειονέκτημα. «Δεν έχουν δοκιμαστεί σε εμπόλεμη ζώνη. Υπήρχε η δυνατότητα να δείξουν τις δυνατότητές τους κατά τον βομβαρδισμό των ΗΠΑ στη Συρία αλλά το Κρεμλίνο έξυπνα δεν το επιχείρησε». Προτιμά, όπως πάντα να τροφοδοτεί το μύθο του υπερόπλου.
Σύμφωνα με τον ειδικό σε θέματα Ρωσίας Alexander Gots, “Η Τουρκία δεν έχει κανέναν εχθρό, από τον οποίο θα πρέπει να προστατευθεί με S-400. Πρόκειται απλά για ένα μήνυμα προς τις ΗΠΑ και άλλους ότι η Άγκυρα διαθέτει δικό της, αυτόνομο αμυντικό σύστημα”. Επιδιώκει επίσης μέσω αυτής της αγοράς και την ανταλλαγή τεχνογνωσίας με τη Ρωσία, αφού τμήμα των S-400 ενδέχεται να κατασκευάζεται στην Τουρκία. “Και εδώ υπάρχει έντονος συμβολισμός”
Μια πρόσφατη έκθεση του Σουηδικού Οργανισμού Έρευνας για την Άμυνα (FOI), αμφισβητεί την ικανότητα του σύγχρονου ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος S-400, κυρίως όσον αφορά στο μέγιστο βεληνεκές 400 χιλιομέτρων, δεν έχει ακόμη καταστεί επιχειρησιακός, ενώ ταλαιπωρείται από προβλήματα ανάπτυξης και δοκιμών. Είναι ευάλωτο σε στρατηγικά όπλα, όπως οι scalp naval, σε κορεσμό από πλήθος drones και πυραύλων, όπως συνέβη στην επίθεση στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Σαουδικής Αραβίας , ενώ απαιτεί και σύστημα εγγύς αμύνης για τη προστασία του.
Οι ΗΠΑ αντιτίθενται σθεναρά στην αγορά S-400 από τους συμμάχους της, λόγω φόβου υποκλοπής μυστικών F-35, αλλά επίσης επειδή τέτοιες αγορές συμβάλλουν στα ρωσικά αναπτυξιακά προγράμματα. Σύμφωνα με στρατιωτικούς εμπειρογνώμονες, το μέλλον των συστημάτων αντιπυραυλικής άμυνας A-235 και S-500 εκτιμάται ότι θα αποτελέσουν τη βάση για ένα ολοκληρωμένο αεροδιαστημικό αμυντικό σύστημα της Ρωσίας.
Επειδή η Ουάσιγκτον δεν θέλει να προσφέρει την Άγκυρα στη Μόσχα, είναι βέβαιο ότι οι όποιες δημόσιες κυρώσεις θα είναι συμβολικού χαρακτήρα. Η νομοθεσία CAATSA του 2017, δίνει στον Αμερικανό πρόεδρο τη δυνατότητα να επιλέξει πέντε από μια λίστα δώδεκα πιθανών κυρώσεων. Επίσης έχει τη δυνατότητα να κρατήσει τον νόμο επιβολής κυρώσεων στην Τουρκία “στο ψυγείο” και να μην επιβληθούν τα μέτρα επί 180 ημέρες. Μετά την παρέλευση του εξαμήνου, ο πρόεδρος έχει τη δυνατότητα εντός 15 ημερών να παρατείνει την μη επιβολή μέτρων για άλλο ένα εξάμηνο, υπό την προϋπόθεση ότι θα αναφέρει στο Κογκρέσο τους σοβαρούς λόγους που άπτονται της εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, για να μη εφαρμοστούν τα μέτρα.
Βέβαια, μέχρι σήμερα δεν έχει επιβληθεί στη Τουρκία καμία από τις προβλεπόμενες κυρώσεις ,καθώς ο Λευκός Οίκος αποφάσισε να ασκήσει το δικαίωμα του για την εξάμηνη αναστολή των κυρώσεων. Η ισχύς της αναστολής λήγει την 31η Δεκεμβρίου. Όλοι παίζουν παιχνίδι καθυστερήσεων, με διάφορα επικοινωνιακά τερτίπια. Η εξουσία τους πάνω απ’ όλα και… μεταξύ κατεργαρέων ειλικρίνεια.
Οι S-400, δεν είναι τελικά κάποιο «υπερόπλο» που θα είναι σε θέση να απειλεί σοβαρά τα ελληνικά μαχητικά, με το που απογειώνονται από τις βάσεις τους στην ενδοχώρα, αλλά σίγουρα αποτελούν σημαντική αναβάθμιση για το τουρκικό πλέγμα αεράμυνας, που αποκτά ένα μέσο μεγάλης εμβέλειας και υψηλών δυνατοτήτων.
Είναι αποδεδειγμένο διαχρονικά ότι οι Ρώσσοι επενδύουν στη ποσότητα και όχι στη ποιότητα, καλύπτοντας το κενό με μύθους και έντονη προπαγάνδα, αφήνοντας να εννοηθεί ότι πρόκειται για υπερόπλα, που όμως δεν έχουν πρακτικά χρησιμοποιηθεί , ούτε έχουν αντιμετωπίσει αντίστοιχα του αντιπάλου.
Του Απόστολου Τσιμογιάννη
Ο Απόστολος Τσιμογιάννης είναι ανώτατος αξκός (ε.α), με μεγάλη επιτελική και διοικητική εμπειρία στον τομέα των Millitary Logistics. Έχει υπηρετήσει σε ανάλογη επιτελική θέση του NATO/NSPA. Είναι τακτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Logistics.
