Πολλές προκλήσεις για την κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν σε παγκόσμιο και περιφερειακό επίπεδο….μετά το τέλος Τραμπ
Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος
Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Εκτός πολύ “εξωτικών” εξελίξεων ο πρώην αντιπρόεδρος και υποψήφιος των Δημοκρατικών για το προεδρικό αξίωμα στις ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν είναι ο επόμενος ένοικος του Λευκού Οίκου. Ο Μπάιντεν θα διαδεχθεί στις 20 Ιανουαρίου τον Τραμπ και την πιο ιδιόρρυθμη τετραετή προεδρία στις ΗΠΑ που προκάλεσε βαθύτατους προβληματισμούς και σοβαρές ανησυχίες για την παρουσία και το μέλλον της υπερδύναμης στον παγκόσμιο χάρτη , αλλά και σε διάφορες “καυτές” περιφερειακές γωνιές του πλανήτη. Η συμπεριφορά του Τραμπ απώθησε συμμάχους και φίλους των ΗΠΑ, προκάλεσε ρήγματα στο ΝΑΤΟ και στις πάγιες και στενά “συνδεδεμένες” αρχές και δομές του διαχρονικού Ευρωατλαντισμού, ενώ σε όλες τις ηπείρους η στάση Τραμπ ήταν αρνητική για τα συμφέροντα των Αμερικανών.
Η σχέση του με απαράδεκτα καθεστώτα μεταξύ των οπαίων το νεποτιστικό-σταλινικό δικτατορικό ως και καθεστώς της Βόρειας Κορέας δεν ταίριαζε για την εικόνα της υπερδύναμης. Δεν είχε σταθερή γραμμή απέναντι σε αντιδυτικά καθεστώτα όπως του Μαδούρου στην Βενεζούελα, του Αγιατολλαχικού καθεστώτος του Ιράν , ενώ ήταν ο πρόεδρος που επί των ημερών του απέφευγε επισκέψεις σε κράτη της Αφρικής, της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας, πλην των περιπτώσεων της Ιαπωνίας, της Νότιας Κορέας , και ορισμένων διεθνών συνάδων κορυφής των κρατών Ασίας-Ειρηνικού(ΑPEC -ΕΑC κα ),που τυπικά έπρεπε να παραστεί. Ήταν ο πρόεδρος που στις συνόδους κορυφής του ΝΑΤΟ στο Λονδίνο, στις Βρυξέλλες κα, έβλεπε την παρουσία του ως αγγαρεία και με την αποστροφή του προς την Ατλαντική Συμμαχία προσέφερε “τροφή” στον Μακρόν ,να ισχυρίζεται ότι το ΝΑΤΟ δεν έχει μέλλον!! Ήταν ο πρόεδρος που αδιαφορούσε για τους ιστορικούς και διαχρονικούς διασυμμαχικούς δεσμούς και αναφερόταν στο ΝΑΤΟ ,μόνο υπό το πρίσμα των αμυντικών προϋπολογισμών.
Αν δεν ήταν στην κυβέρνησή του κατά καιρούς υπολογίσιμα και συμβατικά πρόσωπα όπως ο πρώην υπεξ Ρεξ Τίλερσον , ο πρώην υπουργός άμυνας στρατηγός εα Τζειμς Ματίς, ο απερχόμενος υπουργός άμυνας Μάρκ Έσπερ, ο απερχόμενος υπεξ Μάικ Πομπέο, , ο απόστρατος στρατηγός Χέρμπερτ Μακμάστερ(πρώην σύμβουλος εθνικής ασφαλείας), ακόμα και ο διάδοχος του τελευταίου σκληροπυρηνικός Τζων Μπόλτον η διατελέσασα μόνιμος αντιπρόσωπος των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη Νίκι Χάλει κα ,η κατάσταση για το κύρος των ΗΠΑ θα είχε προσεγγίσει το ναδίρ .Η στενή σχέση του με τα αντιδημοκρατικά καθεστώτα της Σαουδικής Αραβίας, της Αιγύπτου και των Εμιράτων (αποκλειστικά για οικονομικά και εξοπλιστικά συμφέροντα ) προκάλεσε την έντονη κριτική πολλών και γνωστών κύκλων από τον χώρο των αναλυτών , στρατιωτικών ,διεθνολόγων, γερουσιαστών, πολιτικών διαφόρων κρατών κα. Ποτέ στην ιστορία των ΗΠΑ μέσα σε μία τετραετία δεν υπήρξαν τέσσερεις σύμβουλοι εθνικής ασφαλείας του προέδρου (Μαικ Φλιν-Τζων Μπόλτον , Χέρμπερτ Μακμάστερ και Ρόμπερτ Ομπράιεν).Την ίδια στιγμή ο Ομπάμα σε μία οκταετία είχε τρείς αντίστοιχους. Ο Τραμπ μέσα σε μία τετραετία είχε τρεις υπουργούς άμυνας (Ματίς-Σάλιβαν και Έσπερ).Μέσα σε μία τετραετία επί των ημερών του είχαμε τρεις μόνιμους αντιπροσώπους των ΗΠΑ στο ΣΑ/ΟΗΕ ήτοι τη Νίκι Χάλει, τον Τζόναθαν Κοέν και την Κέλι Κράφτ.
Χωρίς λόγο απέσυρε τις Αμερικανικές δυνάμεις από τις προωθημένες βάσεις τους στην βόρεια Συρία , αδειάζοντας τους Κούρδους και Άραβες μαχητές από τις επιχειρήσεις κατά του ISIS κα αφήνοντας ανοικτό τον δρόμο για την τρίτη εισβολή μονάδων της 2ης Τουρκικής στρατιάς ικανοποιώντας τις ορέξεις του Ερντογάν. Χωρίς λόγο απέσυρε κλιμάκια της Αμερικανικής Διοίκησης Αφρικής /AFRICOM από την Λιβύη ,μεταφέροντας τις δραστηριότητες στην γειτονική Τυνησία με αποτέλεσμα να επεκταθεί ο εμφύλιος εκεί. Οι ενέργειές του (τις οποίες έχω πλήρως καταγράψει και συγκεντρώσει αυτή την τετραετία) έχουν προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στο εσωτερικό των Αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων. Για πάρα πολλά ζητήματα στρατιωτικοί και διπλωματικοί κύκλοι δεν τον ενημέρωναν , γιατί οι απόψεις του ήταν προβληματικές και αλλοπρόσαλλές ενώ οδηγούσαν σε υποβάθμιση του ρόλου των ΗΠΑ.. Πέραν του ότι είχε αναφερθεί υποτιμητικά για πολλά συμμαχικά κράτη για τον ρόλο τους στην Ευρωπαϊκή ασφάλεια, όπως πχ το Μαυροβούνιο στην Αδριατική ή τις Βαλτικές Δημοκρατίες κα)
Ως εκ των πραγμάτων η ηγεσία Μπάιντεν βρίσκεται μπροστά σε σοβαρές αποφάσεις για το μέλλον του πλανήτη, για την επιστροφή των ΗΠΑ σε διεθνείς-πολυμερείς συνθήκες, για την επικρατούσα κατάσταση στις σχέσεις της υπερδύναμης με την αναθεωρητική Ρωσία και την επεκτατική Κίνα. Οι ΗΠΑ καλούνται να προωθήσουν μία στρατηγική εν μέσω οξείας πανδημίας που σαρώνει τον πλανήτη. Είναι απαραίτητο να διαμορφώσουν μία υπολογίσιμη και σύγχρονη στρατηγική για το δυτικό ημισφαίριο (από τον Ρίο Γκράντε μέχρι την Χιλή), καθώς και μία αντίστοιχη στρατηγική για τις σχέσεις με την Αφρική και την Ασία. Είναι πολλή σημαντική η προώθηση της τετραμερούς συνεργασίας ανάμεσα στις ΗΠΑ την Ινδία, την Ιαπωνία και την Αυστραλία. Είναι καθοριστικής σημασίας να διαμορφωθεί μία πολιτική για το θέμα του εκθετικά αυξανόμενου πυραυλικού και πυρηνικού οπλοστασίου της Βόρειας Κορέας που απειλεί την σταθερότητά και ασφάλεια στον βόρειο Ειρηνικό και όχι μόνο.
Επιπρόσθετα είναι οριακή η σχέση των Αμερικανών με το ριζοσπαστικό Ιράν , οι σχέσεις των ΗΠΑ με την Ρωσία σε ότι αφορά την Ουκρανία, την Γεωργία, τις εξελίξεις στην Βαλτική, τις Ρωσικές υβριδικές ενέργειες και την συνεχή παραπληροφόρηση από πλευράς Μόσχας, ως και θέματα που αφορούν την Αρκτική ζώνη , τον κυβερνοχώρο, την κλιματική ασφάλεια, και προφανώς την κατάσταση στη Μέση Ανατολή στο φως των πρόσφατων πολιτικών-διπλωματικών και τοπικό-στρατιωτικών εξελίξεων.
Τέλος αναφορικά με την περιοχή μας είναι ουσιώδες και επιτακτικό να εξεταστεί που βαίνουν οι σχέσεις των ΗΠΑ με τον προβληματικό Τούρκο πρόεδρο και με τις προκλήσεις του σε ανατολική Μεσόγειο και Αιγαίο. Επιπλέον το θέμα του Ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S400 είναι ένα πολύ καυτό ζήτημα για την ομπρέλα προστασίας του ΝΑΤΟ.
Συμπερασματικά η κυβέρνηση Μπαίνετν έχει πολλή δουλεία μπροστά της , για να αποτρέψει τα χειρότερα, ως και στα πλαίσια του εφικτού να σταθεροποιήσει την παγκόσμια ασφάλεια, αλλά και να απενεργοποιήσει τις διάφορες εγκυμονούσες προβληματικές καταστάσεις σε κρίσιμες γεωγραφικές περιοχές του πλανήτη.
