Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος
Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Η κατάσταση στην Ουκρανία είναι ιδιαίτερα κρίσιμη , ενώ το 2024 με τις πολλαπλές εκλογικές αναμετρήσεις στο πλανήτη και το άνοιγμα επιπρόσθετων μετώπων δημιουργεί νέες δραματικές εξελίξεις , ενώ οι διεθνείς αναλυτές σταχυολογούν την κατάσταση εξετάζοντας διάφορα ενδεχόμενα σενάρια. Ο υπογράφων συμμετέχει σε 4 ειδικές ομάδες αναλυτών (Ολλανδία,Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβακία) και συγκεντρώνει (από τα όσα έχουν καταγραφεί ) τα παρακάτω 5 επικρατέστερα σενάρια για το χρονικό διάστημα 2024-2025
Πρώτο Σενάριο.«Υβριδικού τύπου ΙΙΙ Παγκόσμιος Πόλεμος: Οξείες Περιφερειακές Συγκρούσεις και Πόλεμοι σε όλο τον κόσμο με «Θόλωμα» του πολέμου στην Ουκρανία από πολέμους στη Μέση Ανατολή, τον Καύκασο, τα Βαλκάνια, την Ασία-Ειρηνικό κ.λπ.
Αυτό το σενάριο προβλέπει πολλές περιφερειακές συγκρούσεις που θα αναδυθούν παγκοσμίως μέσα στη διετία 2024-2025 λόγω των αντιλήψεων ότι οι διεθνείς θεσμοί δεν είναι σε θέση να καταγράψουν τη Ρωσία υπεύθυνη για την επιθετικότητα στην Ουκρανία. Χώρες με παρόμοιες ιμπεριαλιστικές φιλοδοξίες μπορεί να προσπαθήσουν να απορροφήσουν μικρότερα ανεξάρτητα κράτη, αναζωογονώντας εδαφικές διαφορές. Οι ζώνες υψηλότερου κινδύνου περιλαμβάνουν τη Μέση Ανατολή, την Ασία-Ειρηνικό και τα Βαλκάνια. Σύρεται σε ένα τέλμα στην Ουκρανία, και η Ρωσία μπορεί να ενορχηστρώσει κάποιες νέες συγκρούσεις για να πιέσει πολύ τους δυτικούς συμμάχους. Για να αποσταθεροποιήσει περαιτέρω τους αντιπάλους της η Ρωσία θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει οικολογικές καταστροφές ή να διακόψει τις εξαγωγές σιτηρών από την Ουκρανία..Στο
μεταξύ, το παρατεταμένο αδιέξοδο στην Ουκρανία θα μπορούσε να μειώσει τη διεθνή επικέντρωση και τη στρατιωτική βοήθεια, αλλά η Ουκρανική κοινωνία αναμένεται να παραμείνει ανθεκτική, ενοποιημένη και αφοσιωμένη . Η Ουκρανία θα συνεχίσει τη σταδιακή ενσωμάτωση στην ΕΕ, αλλά η ένταξη στο ΝΑΤΟ μέσα στο 2024 είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Η Ουκρανία θα βασιστεί περισσότερο στην κινητοποίηση εφεδρειών και στην εφαρμογή λύσεων τεχνολογικού ασύμμετρου πολέμου για να αντισταθμίσει τις ελλείψεις προσωπικού και εξοπλισμού.
Δεύτερο : Πόλεμος θέσεων: Ο Ρωσικός πόλεμος στην Ουκρανία. Παρατεταμένος πόλεμος φθοράς .
Αυτό το σενάριο προβλέπει ότι ο πόλεμος θα συνεχιστεί στα σημερινά επίπεδα έντασης καθ’ όλη τη διάρκεια του 2024-2025, με περιόδους αδιεξόδου που χαρακτηρίζονται από νέες επιθέσεις όταν η μία πλευρά θα αισθάνεται αρκετά δυνατή για να προχωρήσει. Μιλάμε για πόλεμο θέσεων: η επίτευξη αλλαγών στην πρώτη γραμμή θα είναι δυνατή μόνο με σημαντικές απώλειες. Θα είναι ένας μακρύς, εξουθενωτικός πόλεμος με υψηλές απώλειες και μειωμένη εξωτερική βοήθεια, καθώς οι χώρες εταίροι εξαντλούν τους πόρους νώ νέες συγκρούσεις εμφανίζονται παγκοσμίως. Η Ουκρανία θα προσπαθήσει να απελευθερώσει τα κατεχόμενα εδάφη στο νότο και στα ανατολικά, προετοιμάζοντας νέες επιχειρήσεις για την ανακατάληψη της Κριμαίας και του Ντονμπάς, πιθανότατα την άνοιξη/καλοκαίρι του 2024.
Όμως η Ρωσία θα προσπαθήσει να εφαρμόσει παρόμοιες ενέργειες, επιχειρώντας να χρησιμοποιήσει τις επιθέσεις της ως πολιτικό μέσο κατά τις εκλογές στις ΗΠΑ και να παρουσιάσει την υποστήριξη από τη Δύση στην Ουκρανία ως μάταιη και να προσπαθήσει να επιβάλει μια άλλη «συμφωνία του Μινσκ». Με τον κόσμο αποσπασμένο, η Ρωσία μπορεί επίσης να εξαπολύσει υβριδικές επιθέσεις σε προμήθειες ενέργειας και τροφίμων και να επηρεάσει τις υπερπόντιες εκλογές, αλλά με μικρότερη επιτυχία από ό,τι στην προηγούμενη επιλογή. Η Ουκρανία θα παραμείνει ανθεκτική αλλά ολοένα και πιο κουρασμένη από τον πόλεμο, με ελαφρές πτώσεις στα ποσοστά αποδοχής της κυβέρνησης. Παρά την παγκόσμια διάσπαση της προσοχής, η διεθνής υποστήριξη για την Ουκρανία θα παραμείνει αρκετά σταθερή, ειδικά από τις χώρες της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.
Τρίτο :Παγωμένος Πόλεμος: Αδιέξοδο/Πάγωμα. Πολιτικό και διπλωματικό τέλος του πολέμου υπό τον εξαναγκασμό τρίτων χωρών.
Αυτό το σενάριο περιλαμβάνει διαπραγματεύσεις για μια ειρηνική διευθέτηση λόγω της έλλειψης στρατιωτικής “επανάστασης”(προωθημένες επιλογές) και πίεσης από τη Δύση. Εκτιμάται ότι κάποιοι δυτικοί εταίροι θα πιέσουν την Ουκρανία προς μια διευθέτηση μέσω διαπραγματεύσεων με τη Ρωσία το φθινόπωρο του 2024 λόγω της κούρασης του πολέμου και της έλλειψης ορατής προόδου. Με την επανεκλογή του Πούτιν και την εντατικοποίηση της προεδρικής κούρσας των ΗΠΑ, το συναίσθημα θα αυξηθεί για επανεξέταση της στρατιωτικοκεντρικής στρατηγικής και διερεύνηση διπλωματικών λύσεων, όπως η διχοτόμηση του εδάφους της Ουκρανίας. Οι ΗΠΑ θα οδηγήσουν σε προσπάθειες επιβολής «ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων».
Θα προταθεί ένας ολόκληρος κατάλογος επιλογών, συμπεριλαμβανομένης της «Κορεατικής» ή της διχοτόμησης της Γερμανίας μετά τον Β παγκόσμιο πόλεμο. με την υπόσχεση να ενταχθεί το μη κατεχόμενο μέρος της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.Ως αποζημίωση για την αδυναμία διασφάλισης της στρατιωτικής νίκης της Ουκρανίας, οι δυτικοί σύμμαχοι μπορεί να προσφέρουν διευρυμένες εγγυήσεις ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένης ευρύτερης οικονομικής, χρηματοοικονομικής και αμυντικής βοήθειας ή και παρουσίας χερσαίων δυνάμεων του ΝΑΤΟ σε Ουκρανικό έδαφος.
Τέταρτο :Αυξανόμενο πλεονέκτημα της Ουκρανίας: Η απελευθέρωση των Ουκρανικών εδαφών/Αποχώρηση των στρατευμάτων της Ρωσίας χωρίς πλήρη πολιτική και διπλωματική διευθέτηση..
Αυτό το σενάριο οραματίζεται η Ουκρανία στο να απελευθερώσει σταδιακά τα κατεχόμενα εδάφη μέχρι το τέλος του 2025 χάρη στην αυξημένη στρατιωτική βοήθεια της Δύσης και την ανάπτυξη της αμυντικής βιομηχανίας της Ουκρανίας. Το πυροβολικό και οι πύραυλοι ακριβείας μεγάλου βεληνεκούς θα διευκολύνουν τα χτυπήματα σε Ρωσικές υποδομές και κέντρα διοίκησης στην Κριμαία, ανοίγοντας το δρόμο για μια χερσαία επίθεση που θα αντιμετωπίσει μικρή αντίσταση. Αν και αποσύρεται, η Ρωσία θα εξακολουθεί να είναι σε θέση να πραγματοποιήσει ορισμένες επιθέσεις με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη στην Ουκρανία, οι οποίες θα αποτραπούν σε ποσοστό πάνω από το 80% από την ενισχυμένη Ουκρανική αεράμυνα.
Υπό την πίεση της Δύσης, η Ρωσία θα αποφύγει την πυρηνική κλιμάκωση, αλλά ο Πούτιν θα διατηρεί τον εσωτερικό έλεγχο και την κοινωνική σταθερότητα. Οι ΗΠΑ θα εμβαθύνουν τη στρατιωτική βοήθεια παρά τους εκλογικούς κύκλους, αλλά βλέπουν την ένταξη του Κιέβου στο ΝΑΤΟ ως κόκκινη γραμμή για τη Ρωσία. Εν τω μεταξύ, η Κίνα υποστηρίζει οικονομικά τη Ρωσία.
Πέμπτο :Νίκη για την Ουκρανία:Η στρατιωτική ήττα της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ανακατάληψη όλων των εδαφών. Αποκατάσταση του ελέγχου στα διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορα της Ουκρανίας.
Προβλέπεται η πληρωμή αποζημίωσης από τη Ρωσία για τη ζημία που προκλήθηκε από την εισβολή Προσαγωγή Ρώσων εγκληματιών πολέμου στη διεθνή δικαιοσύνη. Η αρχή του μετασχηματισμού της Ρωσίας. Η κοινωνική ανθεκτικότητα παραμένει ισχυρή στην Ουκρανία παράλληλα με τη σταθερή οικονομική ανάκαμψη . Αλλά στη Ρωσία, οι δραστικές μειώσεις στην έγκριση της λεγόμενης/προπαγανδιστικής “ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης” λόγω των αυξανόμενων απωλειών προκαλούν ελλείψεις ανθρώπινου δυναμικού,και πυροδοτούν διαμαρτυρίες και αναταραχές, δυνητικά κατακερματίζοντας τη Ρωσία. Οι εξελίξεις θα ειναι δραματικές.
Η νέα ηγεσία της ΕΕ επιλέγει τη κατάσχεση των παγωμένων περιουσιακών της στοιχείων της Μόσχας για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας. Με τη Ρωσία στρατιωτικά ηττημένη, η Ουκρανία επιδιώκει ενεργά την ενσωμάτωση στην ΕΕ, ενώ βλέπει και κάποια πρόοδο στο ΝΑΤΟ καθώς υποχωρεί η Ρωσική απειλή. Η ‘Φόρμουλα Ειρήνης” της Ουκρανίας κερδίζει επίσης κάποια υποστήριξη στον Παγκόσμιο Νότο. Εν τω μεταξύ, η Ρωσία χάνει γεωπολιτική επιρροή, με βασικούς συμμάχους να παραμένουν μόνο η Λευκορωσία, το Ιράν και η Βόρεια Κορέα. Στο στρατιωτικό μέτωπο, η Ουκρανία αξιοποιεί πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς και μη επανδρωμένα αεροσκάφη για να συντρίψει την απαρχαιωμένη Ρωσική αεράμυνα. Τακτικά χτυπήματα στην Κριμαία και τη γέφυρα του Κερτς προκαλούν επίσης ψυχολογικά πλήγματα στη Μόσχα ενώ η δυτική βοήθεια επιτρέπει την τεχνολογική υπέρβαση του Κιέβου..