Ποιο είναι το τελικό παιχνίδι του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία; Πολλοί αναλυτές αναρωτιούνται πόσο μεγάλο μέρος της ουκρανικής επικράτειας θα ικανοποιήσει τη Μόσχα; Σχετικές αναλύσεις είχαμε παρουσιάσει εδώ και εδώ.
Εν μέσω αυτής της αβεβαιότητας, ανώτεροι Ουκρανοί αξιωματούχοι προειδοποιούν ότι η Μόσχα δεν έχει καμία πρόθεση να σταματήσει σύντομα και ο πόλεμος μπορεί να συνεχιστεί για τουλάχιστον άλλα δύο χρόνια.
Ο Πούτιν αποσκοπεί στη κατάληψη της μισής Ουκρανίας μέχρι τον π. Δνείπερο (Βορυσθένης κατά τον Ηρόδοτο) και θέλει να την καταστήσει μια περίκλειστη χώρα κόβοντας την πρόσβασή της στη Μαύρη Θάλασσα, καθιστώντας το Κίεβο εξαρτημένο από τη Μόσχα για την πρόσβασή του στη θάλασσα.
Οι κυβερνητικές εκτιμήσεις του Κιέβου είναι ότι η Ρωσία πιθανότατα επιδιώκει να καταλάβει την πλήρη έκταση των περιφερειών του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ έως την 1η Σεπτεμβρίου 2025, και να δημιουργήσει μια ουδέτερη ζώνη κατά μήκος των βόρειων ουκρανό-ρωσικών συνόρων μέχρι το τέλος του 2025. Στη συνέχεια μέχρι το 2026 θα επιδιώξει την κατάληψη της περιοχής μέχρι τον Ντνίπρο.
Σε πρόσφατη ανάλυσή μας παρουσιάσαμε τη υψηλή στρατηγική της Ρωσίας (εδώ)
Ένα από τα μόνιμα αισθήματα ανασφάλειας της Ρωσίας πηγάζει από το γεγονός ότι έχει πολλές χιλιάδες μίλια χερσαίων συνόρων. Ωστόσο, δεν υπάρχουν γεωγραφικά χαρακτηριστικά που να λειτουργούν ως φυσική άμυνα. Δεν υπάρχουν ποτάμια, βουνά, δάση ή έρημοι στα σύνορά της με τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Από την άλλη, το μεγαλύτερο μέρος των ρωσικών συνόρων στην Ανατολή είναι ένα τεράστιο τμήμα πεδιάδων, το οποίο είναι εύκολα προσβάσιμο για εισβολή.
Καταλαμβάνοντας λοιπόν τις εκτάσεις μέχρι τις ανατολικές όχθες του ποταμού, η Ρωσία εξασφαλίζει ένα ισχυρό φυσικό αμυντικό φράγμα. Ο ποταμός είναι πλωτός, διασχίζει τη Ρωσία, Λευκορωσία και στο μεγαλύτερο μήκος του, την Ουκρανία. Εκβάλλει στη Χερσώνα.
Ο έλεγχος εδαφών ανατολικά του Ντνίπρο, ειδικά οι περιοχές όπως η Ζαπορίζια και η Χερσώνα, εξασφαλίζουν τον χερσαίο διάδρομο της Ρωσίας προς την Κριμαία. Αυτός ο διάδρομος είναι ζωτικής σημασίας για την προμήθεια της Κριμαίας με νερό και τη διατήρηση του οικονομικού και στρατιωτικού ελέγχου στη χερσόνησο.
Ο ποταμός παίζει καθοριστικό ρόλο στην οικονομία της Ουκρανίας, υποστηρίζοντας τις μεταφορές, τη γεωργία και την ενέργεια (π.χ. υδροηλεκτρικά φράγματα). Ο έλεγχος της ανατολικής όχθης διαταράσσει την ικανότητα της Ουκρανίας να πλοηγηθεί στον ποταμό, επηρεάζοντας το εμπόριο και την ασφάλεια , αποδυναμώνοντας έτσι την οικονομία της.
Η Ανατολική Ουκρανία, ιδιαίτερα το Ντονμπάς, αποτελεί τη βιομηχανική και γεωργική καρδιά της. Είναι πλούσια σε άνθρακα, χάλυβα, ορυκτά σπάνιων γαιών και άλλες βιομηχανίες κρίσιμες τόσο για την Ουκρανία όσο και για τις οικονομίες της Ρωσίας. Ο έλεγχος αυτών των πόρων ενισχύει την οικονομική μόχλευση της Ρωσίας.
Ο ποταμός Ντνίπρο, είναι ιστορικό σύμβολο για το κρατίδιο των Ρως του Κιέβου (9ος-13ος Αιώνες), ένα μεσαιωνικό κράτος που θεωρείται πολιτιστικό και πολιτικό πρόγονο τόσο της Ουκρανίας όσο και της Ρωσίας. Ο έλεγχος του ποταμού θα αποδυναμώσει τις αξιώσεις της Ουκρανίας, στο κράτος Ρως του Κιέβου. Στο μυαλό του Πούτιν, αυτό είναι κρίσιμο για να αποδυναμωθεί ο ουκρανικός εθνικισμός και να του στερηθεί η ιδεολογική βάση.
Επιπλέον, ο ποταμός διχοτομεί την Ουκρανία στη μέση, με το ανατολικό μισό να βρίσκεται παραδοσιακά υπό μεγαλύτερη ρωσική επιρροή και το δυτικό μισό υπό μεγαλύτερη ευρωπαϊκή επιρροή. Στο μυαλό του Πούτιν, οι εκτάσεις μέχρι τον ποταμό Ντνίπρο είναι ιστορικά ρωσικά εδάφη, μέρος του ρωσικού κόσμου.
Ωστόσο, το ερώτημα είναι, μπορεί η Ρωσία να ελπίζει ρεαλιστικά ότι θα φτάσει στον ποταμό Ντνίπρο μέχρι το 2026;
Σύμφωνα με μια λεπτομερή ανάλυση του Ινστιτούτου για τη Μελέτη του Πολέμου (ISW), δεδομένου του σημερινού αργού ρυθμού της ρωσικής προόδου στα ανατολικά, αυτό είναι εξαιρετικά απίθανο, να συμβεί σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Για να φτάσει στον ποταμό Ντνίπρο, η Ρωσία θα πρέπει επίσης να πολεμήσει μέσα από τις βαριά οχυρωμένες πόλεις Κωνσταντίνιφσκα, Κραματόρσκ και Σλοβιάνσκ.
Μια σειρά από εντεινόμενες, ταυτόχρονες ρωσικές επιθέσεις στο βόρειο Τσερνίχιβ, το Σούμι και το Χάρκοβο θα εξαπλώσουν το ανθρώπινο δυναμικό και το υλικό της Ρωσίας κατά μήκος ολόκληρης της πρώτης γραμμής μήκους χιλίων χιλιομέτρων και πιθανότατα θα επιδείνωνε τους υπάρχοντες περιορισμούς.
Όπως αναφέρεται στην αξιολόγηση του ISW : «Οι υποτιθέμενοι στόχοι της ρωσικής στρατιωτικής διοίκησης για το 2026 στοχεύουν στην κατάληψη ενός σημαντικού τμήματος της κεντρικής Ουκρανίας και του μεγαλύτερου μέρους της νότιας και ανατολικής.
«Οι ρωσικές δυνάμεις θα πρέπει να καταλάβουν επτά μη κατειλημμένες, έως σήμερα, μεγαλουπόλεις (Ζαπορίζια, Μικολάιβ, Οδησσός, Ντνίπρο, Χάρκοβο, Σούμι, Τσερνίχιβ) με εκτιμώμενο προπολεμικό πληθυσμό πάνω από 5,6 εκατομμύρια κατοίκους».
Ο στόχος του Πούτιν για την κατάληψη του ποταμού Ντνίπρο εξαρτάται από την υπόθεση ότι σε κάποιο στάδιο, η δυτική υποστήριξη στο Κίεβο θα καταρρεύσει, γι’ αυτό επιδιώκει να αποτρέψει τη μελλοντική προμήθεια δυτικής στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία.
Εκτιμάται ότι οι πρόσφατες προκλήσεις, σε Πολωνία και Εσθονία, σε συνδυασμό με λοιπές υβριδικού τύπου επιθέσεις (χάος σε κύρια ευρωπαϊκά αεροδρόμια, λόγω κυβερνοεπίθεσης), έχουν σκοπό:
Τη πρόκληση τρόμου/πανικού στους πολίτες των «απροετοίμαστων» χωρών και κυρίως των χωρών «στόχων».
Τον αποσυντονισμό των κυβερνήσεων που ήδη αντιμετωπίζουν κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα.
Την κατάρρευση των ήδη ασταθών κυβερνήσεων και τη πρόκληση πολιτικού χάους.
Την ανάδειξη ανταγωνιστικών τάσεων και διαφορετικών συμφερόντων μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών.
Τη σύγχυση και αδυναμία συντονισμού του NATO, λαμβάνοντας υπόψη και την διστακτική διάθεση του Τράμπ, να εμπλακεί ενεργά.
Έχουμε μπει πλέον σε φαύλο κύκλο !
Απόστολος Τσιμογιάννης
Ο Απόστολος Τσιμογιάννης είναι Υποστράτηγος (ε.α), με μεγάλη επιτελική και διοικητική εμπειρία στον τομέα των Millitary Logistics. Έχει υπηρετήσει σε ανάλογη επιτελική θέση του NATO/NSPA. Είναι τακτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Logistics.
