Δρ Αθανάσιος Ε, Δρούγος
Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Κλιμακώνεται ακόμα πιο πολύ η πολεμική ένταση στη Μέση Ανατολή , με την δολοφονία χθες τα χαράματα στη Τεχεράνη, του επικεφαλής του Πολιτικού Γραφείου της Χαμάς,και επί πολλά χρόνια ηγετικού στελέχους της Ισλαμικής ριζοσπαστικής οργάνωσης Ισμαήλ Χανίγιε. Ο Παλαιστίνιος πολιτικός βρισκόταν στην Ιρανική πρωτεύουσα για τις σχετικές εκδηλώσεις ανάληψης καθηκόντων ως νέου προέδρου του Ιράν .Πεσκεσιάν,( με τον οποίο συναντήθηκε χθες καθώς και με τον θρησκευτικό ηγέτη της χώρας Αλί Χαμενεί). Αν και το Iσραήλ δεν έχει αναλάβει ως συνήθως κάνει σε τέτοιες περιπτώσεις την ευθύνη για το δολοφονικό χτύπημα, όλοι συγκλίνουν ότι το”μακρύ χέρι του ” έδρασε για άλλη μία φορά. Σε πολλούς πολιτικούς και διπλωματικούς κύκλους στην Αραβικό κόσμο και στη Δύση επικρατεί μεγάλο κλίμα ανησυχιάς για πιθανή μετάπτωση σε ολοκληρωτικό πόλεμο.
Ορισμένα Αραβικά κράτη, η Τουρκία, οι Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν ως και οι ριζοσπαστικές οργανώσεις που υποστηρίζονται από τη Τεχεράνη δείχνουν και κατηγορούν το Εβραϊκό κράτος,ότι έπληξε την κατοικία του Χανίγιε (πιθανότατα με drone/καμικάζι ή πύραυλο ). Πάντως είναι το τέταρτο χτύπημα των Ισραηλινών μέσα σε δυο εβδομάδες,μετά από εκείνα εναντίον του υπαρχηγού της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς Μωχάμετ Ντέιφ στη Γάζα,την μακράς εμβέλειας αεροπορική επίθεση στους αντάρτες Χούτι στην Χοντέιντα της Υεμένης ,και την επίσης προχθεσινή επίθεση στην Βηρυτό (σε βάρος του υψηλόβαθμου επιχειρησιακού στελέχους της Χεζμπολάχ Φουαντ Σουκρ). Μέσα σε λιγότερο από 24 ώρες οι Ισραηλινοί έπληξαν δυο κράτη,και μάλιστα μέσα στις πρωτεύουσες τους.Αναλυτές επισημαίνουν ότι τους τελευταίους 10μήνες η Τεχεράνη εμφανίζει “κενά ασφαλείας’, που προκαλούν ερωτηματικά.
Η Χαμάς ανέφερε τη δολοφονία του πολιτικού της αρχηγού, Ισμαήλ Χανίγιε, ως μια σοβαρή κλιμάκωση που δεν θα μείνει αναπάντητη. Η δολοφονία του στο Ιράν θα εκληφθεί ως σοβαρό πλήγμα στις προσπάθειες για την εξασφάλιση κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα, καθώς οι συνομιλίες με τη διαμεσολάβηση των ΗΠΑ, του Κατάρ και της Αιγύπτου για τους Ισραηλινούς ομήρους προχωρούν σχετικά αργά(μετά από μήνες διαπραγματεύσεων). Ο Χανίγιε είχε διατελέσει επί μακρόν επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Χαμάς και θεωρείτο ως μετριοπαθής προσωπικότητα εντός του κινήματος, του οποίου ο ρόλος ήταν ζωτικός στις συνεχείς διπλωματικές προσπάθειες για την εξασφάλιση κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα
Εξελέγη επικεφαλής της πολιτικής πτέρυγας το 2017, πριν αναχωρήσει από τη Γάζα για αυτοεξορία στο Κατάρ (δύο χρόνια αργότερα.) Από την εξορία έγινε το πρόσωπο της διεθνούς διπλωματίας της Παλαιστινιακής οργάνωσης κινούμενος μεταξύ της Τουρκίας, του Ιράν και του Κατάρ, ενώ εντάχθηκε σε μια ομάδα ηγετών της Χαμάς που στεγάζονται στη Ντόχα και δεν μπορούν να επιστρέψουν στη Γάζα. Ακόμα κι έτσι, ο Χανίγιε θεωρήθηκε ως βασικό πρόσωπο επικοινωνίας με σκληροπυρηνικές προσωπικότητες όπως ο Γιάχια Σινουάρ στη Γάζα. .Ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς από τη Ραμάλα χαρακτήρισε τη δολοφονία ως μια “άνανδρη πράξη και μια σοβαρή κλιμάκωση”. Ο Ερντογάν και το Τουρκικό υπουργείο εξωτερικών χαρακτήρισαν τη δολοφονία ως “ειδεχθή” με τον Τούρκο πρόεδρο να τον αποκαλεί ως “αδελφό του”,επικρίνοντας δριμύτατα την Ισραηλινή ενέργεια.
Αντιδράσεις
Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών του Ιράν δήλωσε ότι το αίμα του δολοφονηθέντος ηγέτη της Χαμάς “δεν θα πάει ποτέ χαμένο’, ενώ σύμφωνα με διπλωματικούς αναλυτές οι φονικές επιθέσεις στην Τεχεράνη, τη Βηρυτό θα θέσουν σε κίνδυνο τις ζωές των Εβραίων.( Ανέφεραν ως παράδειγμα τη δολοφονία δεκάδων Εβραίων σε βομβιστική επίθεση στην πρωτεύουσα της Αργεντινής, Μπουένος Άιρες το 1994).Το Κατάρ καταδίκασε απερίφραστα τη δολοφονία του Χανίγιε με τον πιο έντονο τρόπο υποστηρίζοντας ότι υποθηκεύονται οι όποιες πιθανότητες για ειρήνη.
Η Χεζμπολάχ υποστήριξε ότι η δολοφονία του Χανίγιε θα ενισχύσει την αποφασιστικότητα της ομάδας των αντιστασιακών κατά του Ισραήλ ενώ στο ίδιο μήκος κύματος ήταν ο πρώην αρχηγός της Ιρανικής Επαναστατικής Φρουράς Μοχσέν Ρεζάι ‘Αυτό το μαρτύριο είναι περισσότερο απόδειξη της απέχθειας της εγκληματικής συμμορίας του Τελ Αβίβ, από τη δολοφονία Παλαιστινίων γυναικών, παιδιών και ηλικιωμένων και την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως την παραβίαση των νομικών συνόρων των χωρών και των διεθνών νόμων στη δολοφονία των λαϊκών ηγετών των εθνών. Το Ισραήλ θα πληρώσει μεγάλο τίμημα’, είπε. Οι Χούθι της Υεμένης τόνισαν ότι η δολοφονία του Χανίγιε είναι ‘τρομοκρατικό έγκλημα”Στο πλευρό του Χανίγιε στη Τεχεράνη ήταν ο αρχηγός της Παλαιστίνιας Ισλαμικής Τζιχάντ Ζιγιάντ Ναχαλέ.(που είχε φτάσει από τη Δαμασκό) .Οι δυο τους να ένιωθαν πάντοτε άνετα και ασφαλείς στην Τεχεράνη.(μαζί τους ήταν και ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας του κινήματος της Χεζμπολάχ του Λιβάνου, Σεΐχης Ναΐμ Κασέμ.
Επί Χανίγιε η Χαμάς έστειλε πρόσφατα αντιπροσωπεία στην Κίνα για να συζητήσει την ενότητα με άλλες Παλαιστινιακές φατρίες. Η Χαμάς συνεργάζεται με τη Μόσχα για την επίτευξη άλλων στόχων στη Δυτική Όχθη, όπου θέλει να έρθει στην εξουσία και να αποδυναμώσει την Παλαιστινιακή Αρχή. Ο Χανίγιε γνώριζε ότι υπήρχαν κάποιοι κίνδυνοι που ενέχονταν και σε αυτό το ταξίδι αλλά το είχε πραγματοποιήσει αρκετές φορές.