Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος
Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Το Σάββατο, η Χεζμπολάχ επιβεβαίωσε ότι οι Ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές σε έξι πολυκατοικίες στη γειτονιά Dahiyeh της νότιας Βηρυτού είχαν σκοτώσει τον ΓΓ της Χασάν Νασράλα. Το Ισραήλ χρησιμοποίησε βόμβες «bunker buster» 2.000 λιβρών που προμήθευσαν οι ΗΠΑ στην επίθεση (βαθιάς διάτρησης). Η βομβιστική επιδρομή, την οποία το Ισραήλ ισχυρίστηκε ότι ήταν μια επίθεση αυτοάμυνας στο κέντρο διοίκησης της Χεζμπολάχ, σκότωσε επίσης τον Αλί Κάρακι, τον διοικητή του νότιου μετώπου της Χεζμπολάχ, και τουλάχιστον οκτώ άλλους διοικητές Επίσης, σύμφωνα με Αραβικά και Ιρανικά ΜΜΕ σκοτώθηκαν αρκετοί αξιωματικοί του Ιρανικού Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης /ταξιαρχία Qods Force (IRGC-QF), συμπεριλαμβανομένου του ταξίαρχου του IRGC Aμπάς Νιλφορουσάν.Στον Nιλφορουσάν είχαν επιβληθεί διεθνείς κυρώσεις για το ρόλο του στην καταστολή των πολύμηνων διαδηλώσεων στο Ιράν για τον θάνατο της Mάχσα Aμίνι μετά τη σύλληψή της(ενώ τελούσε υπό κράτηση πριν από δύο χρόνια.)
Οι Ισραηλινές υπηρεσίες πληροφοριών(επί πολλούς μήνες) επικεντρώνονταν στη διατάραξη της δομής διοίκησης και ελέγχου της Χεζμπολάχ ως και στο να επηρεάζουν την ικανότητα του προσωπικού της να επικοινωνούν μεταξύ τους. Βασιζόμενοι σε κατασκοπευτικούς δορυφόρους, μη επανδρωμένα εναέρια συστήματα, ανθρώπινη νοημοσύνη και παγκοσμίου φήμης δυνατότητες hacking, το τεράστιο δίκτυο πληροφοριών του Ισραήλ αποδείχθηκε κρίσιμο για την εκστρατεία του να εξαλείψει το ανώτατο κλιμάκιο της ηγεσίας της Χεζμπολάχ, αφήνοντας στην οργάνωση να κυριαρχεί αναστάτωση, (τουλάχιστον προς το παρόν).
Το χτύπημα που σκότωσε τον Νασράλα αντιπροσώπευε μια τεράστια Ισραηλινή κλιμάκωση εναντίον της δομής διοίκησης και της στρατιωτικής υποδομής της Χεζμπολάχ που ξεκίνησε με την επίθεση στα τέλη Ιουλίου που σκότωσε τον ανώτατο στρατιωτικό διοικητή της Χεζμπολάχ Φουάντ Σουκρ. Το Ισραήλ ενέτεινε την εκστρατεία του εναντίον βασικών ηγετών της Χεζμπολάχ μέσα και γύρω από τη Βηρυτό την περασμένη Δευτέρα, σκοτώνοντας περισσότερα από 700 άτομα, σύμφωνα με το υπουργείο υγείας του Λιβάνου. Ενώ ορισμένοι κάνουν λόγο για το τέλος(!) της Χεζμπολάχ, τουναντίον πρόκειται για την αρχή μιας άλλης θανάσιμης φάσης στη μακροχρόνια σύγκρουση μεταξύ της Σιιτικής οργάνωσης και του Ισραήλ. Και ενώ οι τακτικοί ελιγμοί του Ισραήλ ήταν αποτελεσματικοί, μένει να καθοριστεί αν αυτά τα χτυπήματα συνδέονται με μια ευρύτερη στρατηγική.
Η Χεζμπολάχ ήλπιζε να “δεσμεύσει” τις IDF στο βορρά για να εκτονώσει την πίεση στη Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας. Οι συγκρούσεις έχουν προκαλέσει 65.000 Ισραηλινούς και 90.000 Λιβανέζους να μετεγκατασταθούν από τις πόλεις τους (νότο Λίβανο και βόρειο Ισραήλ) . Η Χεζμπολάχ έχει αρνηθεί να αναδιατάξει ή να σταματήσει τις επιθέσεις της στο βόρειο Ισραήλ παρά μόνο όταν τελειώσει ο πόλεμος στη Γάζα. Οι διπλωμάτες προσπάθησαν να δημιουργήσουν έναν συμβιβασμό βάσει του οποίου η Χεζμπολάχ θα αναδιατάξει την ελίτ της δύναμη Ραντβάν τουλάχιστον 12-28χλμ βόρεια των επίσημων συνόρων. Αυτή η επανατοποθέτηση θα ικανοποιούσε ορισμένες από τις απαιτήσεις του ψηφίσματος 1701 του ΣΑ του ΟΗΕ, το οποίο τερμάτισε τον πόλεμο Ισραήλ- Χεζμπολάχ το 2006 και το οποίο ορίζει ότι η Χεζμπολάχ δεν θα αναπτύσσει δυνάμεις νότια του ποταμού Λιτάνι ( για περίπου 28 χλμ βόρεια των συνόρων).
Ωστόσο, με τη διπλωματία να έχει σταματήσει τις προσπάθειές της να αποκλιμακώσει είτε το βόρειο μέτωπο είτε τον πόλεμο της Γάζας,ο Νετανιάχου και οι βοηθοί του έχουν επικεντρωθεί στην ασφάλεια των βόρειων συνόρων για να μπορέσουν οι Ισραηλινοί να επιστρέψουν στο τα σπίτια τους.
Αμερικανοί, Γάλλοι και περιφερειακοί διπλωμάτες αναμένεται να αναζωογονήσουν τις προηγουμένως ανεπιτυχείς μεσολαβητικές προσπάθειές τους. Μια κοινή δήλωση των ΗΠΑ, της Δύσης και πολλών Αραβικών δυνάμεων την περασμένη Τετάρτη, καθώς κλιμακωνόταν η αεροπορική εκστρατεία του Ισραήλ, ζητώντας κατάπαυση του πυρός 21 ημερών. Σύμφωνα με τη δήλωση των ΗΠΑ, των Ευρωπαϊκών δυνάμεων, της Αυστραλίας, του Καναδά, της Ιαπωνίας, της Σαουδικής Αραβίας, των ΗΑΕ και του Κατάρ: “Καλούμε όλα τα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των κυβερνήσεων του Ισραήλ και του Λιβάνου, να εγκρίνουν την προσωρινή κατάπαυση του πυρός αμέσως σύμφωνα με το ψήφισμα ΣΑ/ΟΗΕ 1701 κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, και να δοθεί μια πραγματική ευκαιρία σε μια διπλωματική διευθέτηση”.
Αμερικανοί αξιωματούχοι εκτίμησαν λαθεμένα ότι το Ισραήλ είχε αποδεχθεί την πρόταση κατάπαυσης του πυρός, αλλά η ομιλία του Νετανιάχου στη 79η σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ την Παρασκευή, λίγες ώρες πριν το χτύπημα στον Νασράλα, έδειξε ξεκάθαρα ότι δεν θα σταματήσει τις επιθέσεις του μέχρι την εξάλειψη της απειλής της Χεζμπολάχ στις βόρειες κοινότητες. Ο Νετανιάχου έχει υπολογίσει ότι η κυβέρνησή του δεν θα αντιμετωπίσει σημαντικές συνέπειες για την κλιμάκωση της μάχης εναντίον της Χεζμπολάχ. Και, αντανακλώντας την απροθυμία ή την αδυναμία των ΗΠΑ να προσπαθήσουν να περιορίσουν τις Ισραηλινές ενέργειες, η δήλωση Μπάιντεν που αντιδρούσε στη δολοφονία του Νασράλα εξέφραζε απλά ότι “οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν πλήρως το δικαίωμα του Ισραήλ να αμυνθεί ενάντια στη Χεζμπολάχ, τη Χαμάς, τους Χούτι και οποιονδήποτε άλλο Ιρανό, υποστήριζε τρομοκρατικές ομάδες.”
.Η απάντηση των ΗΠΑ στη δολοφονία του Νασράλα, και στην κλιμάκωση του Ισραήλ κατά της Χεζμπολάχ γενικά, αντικατοπτρίζει ξεκάθαρα το γεγονός ότι οι ΗΠΑ συνεχίζουν να θεωρούν τη Χεζμπολάχ ως τρομοκρατική ομάδα σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνη για επιθέσεις κατά των Αμερικανικών δυνάμεων και διπλωματών στις αρχές της δεκαετίας του 1980, καθώς και για πράξεις τρομοκρατίας εναντίον Ισραηλινών διπλωματών και τουριστών τη δεκαετία του 1990 και μετά.
Η προφανής έλλειψη δυτικού και Αραβικού μοχλού πίεσης για τον περιορισμό του Ισραήλ έχει οδηγήσει ορισμένους ειδικούς να εκτιμήσουν ότι το Ισραήλ μπορεί τελικά να συνδυάσει τις αεροπορικές του επιχειρήσεις με μια χερσαία επιχείρηση εναντίον θέσεων της Χεζμπολάχ στο νότιο Λίβανο. Παρατηρήθηκε ότι το Ισραήλ μετακινούσε δυνάμεις στα βόρεια σύνορα τις τελευταίες εβδομάδες, αν και δεν είναι ακόμη σαφές εάν θα μπορούσε να εξαπολυθεί χερσαία επίθεση.(επισημαίνω μαζική) Κάτι τέτοιο θεωρείται επικίνδυνο και πιθανόν να προκαλέσει μεγάλο αριθμό απωλειών IDF, εν μέρει επειδή οι δυνάμεις της Χεζμπολάχ στο νότιο Λίβανο είναι σε καλύτερη θέση για να επιτεθούν στο πεζικό των IDF παρά για να αντιμετωπίσουν τις Ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές.
Ακόμα κι αν δεν μπόρεσαν να αποκλιμακώσουν τα μέτωπα της Γάζας και του Λιβάνου, οι Αμερικανοί και οι δυτικοί αξιωματούχοι προσπάθησαν με συνέπεια από τις 7 Οκτωβρίου να αποτρέψουν την επέκταση των εχθροπραξιών σε ολόκληρη την περιοχή. Αλλά αυτός ο στόχος είναι πιο αβέβαιος από τη δολοφονία του Νασράλα από ό,τι πριν.
Αναλυτές εκτιμούν ότι οι Ιρανοί ηγέτες υπολογίζουν ότι η οργάνωση ανεξάρτητα από τη ζημιά που της προκαλεί το Ισραήλ, μπορεί τελικά να ξαναχτίσει την ηγετική της δομή και τις δυνάμεις της και να αναδυθεί ως βασική απειλή για το Ισραήλ.
Περαιτέρω υποδηλώνοντας ότι το Ιράν(προς το παρόν) θέλει να μείνει στο περιθώριο στρατιωτικά, αμέσως μετά τη δολοφονία του Νασράλα, ο ανώτατος ηγέτης Αλί Χαμενεΐ σταμάτησε να ζητά άμεσα εκδίκηση και αντ’ αυτού δήλωσε ότι το Ισραήλ «θα μετανιώσει για τις ενέργειές του». Κάποιες αναφορές υποδεικνύουν ότι είχε μεταφερθεί σε ασφαλή τοποθεσία, προφανώς φοβούμενος το Ισραήλ, μήπως επεκτείνει την αεροπορική του εκστρατεία στην ίδια την Ισλαμική Δημοκρατία.
Η θέση του Ανώτατου Ηγέτη υποδηλώνει ότι θέλει να αποφύγει μια ανοιχτή διαφωνία με τους εκλεγμένους ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου Μασούντ Πεζεσκιάν, του οποίου η ομιλία την Τετάρτη στην ΟΗΕ ανέφερε ότι το Ιράν θέλει να παίξει “ένα εποικοδομητικό ρόλο στην περιοχή” και πρότεινε επανέναρξη των συνομιλιών για την αποκατάσταση των επαφών ΗΠΑ και του Ιράν. συμμόρφωση με την πολυμερή πυρηνική συμφωνία του Ιράν του 2015 (JCPOA),αλλά τώρα μετά τη δολοφονία Νασράλα , πολλά πράγματα δεν είναι σίγουρα..
Συμπερασματικά όλα τα ενδεχόμενα είναι πιθανά, με Ιρανική πηγή να επισημαίνει στον υπογράφοντα ,ότι θα ενεργήσουν πολυμετωπικά,αλλά απαιτείται λίγος χρόνος…