ΔΡ Αθανάσιος Ε. Δρούγος

Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός

Η  απαράδεκτα  ανταγωνιστική,ανεδαφική και αμελέτητη  προσέγγιση της κυβέρνησης Τραμπ προς την Ευρώπη έχει διαβρώσει την εμπιστοσύνη μεταξύ των ιστορικών συμμάχων. Με την προώθηση της κυριαρχίας της, η Ευρώπη μπορεί να αποκαταστήσει την ισορροπία της διατλαντικής εταιρικής σχέσης και να εξασφαλίσει το μέλλον της.Ακριβώς όπως και με το τάνγκο, χρειάζονται δύο πλευρές για να διατηρηθεί η διατλαντική εταιρική σχέση: η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Μετά την επανεκλογή του Τραμπ, οι Ευρωπαίοι ηγέτες  προσπαθούν  να εμπλέξουν τον ίδιο και την κυβέρνησή του σε συζητήσεις τόσο για τις κοινές προτεραιότητες όσο και για τις διαφορές. Πέρασαν τρεις όλο και πιο άβολες φάσεις σε αυτή την προσπάθεια.

Τον Νοέμβριο του 2024, ξεκίνησαν σε μια ρεαλιστική κατάσταση πρόληψης κρίσεων, επιδιώκοντας να ταιριάξουν τις υποτιθέμενες προσδοκίες του Τραμπ με τις συμφωνίες συναλλαγών, από το εμπόριο έως την άμυνα.Από τα τέλη Ιανουαρίου ως  τον Φεβρουάριο του 2025, μεταπήδησαν σε περιορισμό της ζημιάς. Αντιμέτωπη με το μείγμα ανταγωνισμού και παραμέλησης της Ουάσιγκτον, η προτεραιότητα ήταν να αποφευχθεί η ταχεία υποβάθμιση της εταιρικής σχέσης.

Τον Μάρτιο του 2025, πολλοί στην Ευρώπη μετατοπίστηκαν σε μια ατζέντα διαφορετική. Παράλληλα με την ετοιμότητα να εμπλακεί, η Ευρώπη  ειδικά στην Ουκρανία έπρεπε να προετοιμαστεί για την απτή προοπτική της οικονομικής, ασφάλειας και πολιτικών διαταραχών.

Μέσα σε λιγότερο από τρεις μήνες, η κυβέρνηση Τραμπ έχει εξαντλήσει σοβαρά τη στρατηγική εμπιστοσύνη πέρα από τον Ατλαντικό. Έχει επιδιώξει την απαράδεκτη  δέσμευση και την εξομάλυνση με τη Ρωσία, ενώ παραγκωνίζει την Ουκρανία και την Ευρώπη, απειλεί να καταλάβει τη Γριλανδία ένα αυτοδιοικούμενο τμήμα του Βασιλείου της Δανίας, επιβάλει μαζικούς δασμούς στα ευρωπαϊκά αγαθά και υποτιμά τους δημοκρατικούς θεσμούς της γηραιάς ηπείρου.

Κατά συνέπεια, οι Ευρωπαίοι δεν μπορούν πλέον να βασίζονται σε μια εταιρική σχέση με την Ουάσιγκτον με βάση την ελπίδα ή τον σεβασμό. Αντ ‘αυτού, θα πρέπει να εφαρμόσουν ένα ευέλικτο μείγμα στρατηγικής υπομονής και σταθερότητας, επιδιώκοντας τη συνεργασία μέσω της  εσωτερικής της δύναμης. Αυτό απαιτεί τον επαναπροσδιορισμό των όρων εμπλοκής με τις ΗΠΑ. Ο κύριος φορέας για να γίνει αυτό – αν και όχι ο μόνος – είναι η ΕΕ, η οποία δίνει στις ευρωπαϊκές χώρες κρίσιμη μάζα και ενσαρκώνει τις κοινές επιλογές και τις αξίες τους.

Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της προσπαθούν τώρα να χαράξουν μια ατζέντα που θα τους καταστήσει τόσο λιγότερο εξαρτημένους από τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και πιο ανθεκτικούς στις εξωτερικές πιέσεις – από την Ουάσιγκτον και οποιαδήποτε άλλη δύναμη. Εν ολίγοις, όχι ξένη κυριαρχία.

Η οικοδόμηση της ευρωπαϊκής κυριαρχίας είναι επίσης ο καλύτερος τρόπος για να ανανεωθεί η διατλαντική εταιρική σχέση, εάν και όταν η Ουάσιγκτον παραιτηθεί από την αναθεωρητική πορεία που θέτει η  εκκεντρική Αμερικανική κυβέρνηση.

Ο Τραμπ σίγουρα δεν είναι απλώς ένα σκούντημα  Η ατζέντα του αντικατοπτρίζει τα βαθιά ρεύματα στην πολιτική των ΗΠΑ. Ωστόσο, δεν είναι δεδομένο ότι οι ριζοσπαστικές πολιτικές του θα καθορίσουν μια διαρκή τάση στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική. Λιγότερο από τρεις μήνες μετά την ορκωμοσία του, τα ποσοστά αποδοχής του ήδη γλιστρούν… Παρ ‘όλα αυτά, αυτό που έχει γίνει σαφές την τελευταία δεκαετία είναι ότι η πολιτική-στρατηγική πυξίδα των ΗΠΑ υπόκειται σε άγριες διακυμάνσεις σε κάθε προεδρική εκλογή.

Η οργανωτική αρχή της εταιρικής σχέσης μέσω της δύναμης είναι η συνεργασία, η διασφάλιση θεμιτού ανταγωνισμού και η απώθηση όταν είναι απαραίτητο. Η εταιρική σχέση μέσω της δύναμης συνεπάγεται τη μετακίνηση της μορφής από μια αντιδραστική σε μια προληπτική στάση. Οι Ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες για να βοηθήσουν στη διαμόρφωση των όρων μιας διαρκούς ειρηνευτικής συμφωνίας και να αναλάβουν την ευθύνη  για την υποστήριξη της Ουκρανίας μπορεί να επιτύχουν ή να μην επιτύχουν, αλλά αποτελούν μέτρα προς τη σωστή κατεύθυνση. Εκτός αυτού, οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να  γρήγορα να προωθήσουν τη συνεργασία τους  και να αναλάβουν σταδιακά την ασφάλειά τους μέσω ενός πλήρους Ευρωπαϊκού πόλου του ΝΑΤΟ.

Η Ευρώπη θα πρέπει να συνεχίσει να εμπλέκει την κυβέρνηση Τραμπ όπου υπάρχουν περιθώρια για συμφωνίες ή για την αντιστροφή των αμοιβαία επιζήμιων αποφάσεων, όπως οι λανθασμένοι αμοιβαίοι δασμοί. Αλλά πρέπει να γίνουν πολλά περισσότερα για να χτιστεί μια θέση δύναμης από την οποία θα διαπραγματευτούμε, κυρίως για να αντιμετωπίσουμε καλύτερα περαιτέρω κρίσεις. Αυτό σημαίνει επιτάχυνση των επενδύσεων σε κρίσιμες τεχνολογικές και βιομηχανικές ικανότητες και ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς.

Η Ευρώπη θα πρέπει επίσης να υιοθετήσει μια ασύμμετρη προσέγγιση στην Αμερική του Τραμπ. Αυτό συνίσταται στην προώθηση εταιρικών σχέσεων με μια σειρά άλλων κομβικών χωρών, υποστηρίζοντας την πολυμέρεια, καθώς και την εμβάθυνση του διαλόγου και της συνεργασίας με όλους τους παράγοντες των ΗΠΑ που θέλουν να συνεργαστούν με την Ευρώπη – κράτη, ιδρύματα, επιχειρήσεις και κοινωνία των πολιτών. Οι πρωτοβουλίες αυτές αποσκοπούν όχι μόνο στην προώθηση των συμφερόντων και των αξιών της Ευρώπης, αλλά και στη διατήρηση του πλαισίου της διατλαντικής εταιρικής σχέσης και της αποδυναμωμένης διεθνούς τάξης που βασίζεται σε κανόνες.

Ενώ η ατζέντα Τραμπ «Πρώτα για την Αμερική» καταναλώνει αναπόφευκτα μεγάλο μέρος του στρατηγικού εύρους ζώνης της Ευρώπης, οι Ευρωπαίοι δεν μπορούν να παραμελήσουν άλλους κρίσιμους παράγοντες που διαμορφώνουν το στρατηγικό τους τοπίο. Αυτές περιλαμβάνουν τις συστημικές επιπτώσεις της ανόδου της Κίνας, καθώς και τη διεκδικητική στάση του Πεκίνου στη γειτονιά του και στη διευκόλυνση του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες μοιράζονται κρίσιμα συμφέροντα για τη διασφάλιση της σταθερότητας στον Ινδο-Ειρηνικό και την αντιμετώπιση της παγκόσμιας προβολής της Κίνας, αλλά οι προσεγγίσεις τους δεν συμπίπτουν απαραίτητα. Εκτός από την αποστροφή της κυβέρνησης Trump προς την ΕΕ, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη αποκλίνουν τώρα σε αρκετές παγκόσμιες ατζέντες  από το εμπόριο έως το κλίμα και την ανάπτυξη. Ως εκ τούτου, η Ευρώπη θα πρέπει να παραμείνει ανοικτή σε διάλογο με τις Ηνωμένες Πολιτείες για την Κίνα, συνεργαζόμενη όπου τα συμφέροντα συγκλίνουν, ενώ θα βαθμονομούν, με τη δική της στρατηγική προσέγγιση  με  το Πεκίνο σε τομείς ανταγωνισμού, αντιπαλότητας και συνεργασίας.

Η συνεργασία μέσω της δύναμης ξεκινά από το σπίτι. Η ενότητα είναι απαραίτητη για τους Ευρωπαίους να σταθούν στο έδαφός τους. Ωστόσο, παραμένει ασαφές εάν το φαινόμενο Τραμπ θα σκληρύνει ή θα διασπάσει την Ευρώπη.Οι ακροδεξιές πολιτικές δυνάμεις σε όλη την ήπειρο μοιράζονται την ανελεύθερη εθνικιστική κοσμοθεωρία του Τραμπ και η κυβέρνηση Τραμπ πιθανότατα θα επιδιώξει να εκμεταλλευτεί τις διαιρέσεις για να αποδυναμώσει την ΕΕ. Ως εκ τούτου, η εμβάθυνση της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης θα μπορούσε να απαιτήσει τη διαφοροποιημένη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, η οποία κινδυνεύει να τονίσει τον ενδοευρωπαϊκό κατακερματισμό. Αλλά αν το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης σφυρηλατήσει μπροστά και συγκεντρώσει μεγάλους πόρους για την επίτευξη κοινών στόχων, ακόμη και οι απρόθυμες χώρες θα μπορούσαν να επιλέξουν να συμμετάσχουν, δεδομένου του απότομου κόστους ευκαιρίας για την εξαίρεση. Επιπλέον, η εξαπόλυση των εμπορικών πολέμων βλάπτει και τα συμφέροντα των Ευρωπαίων υποστηρικτών του Τραμπ.

Η Ευρώπη πρέπει να έχει τη μακρινή θέα. Ανεξάρτητα από το τι έρχεται μετά την κυβέρνηση Τραμπ στην Ουάσιγκτον, η διατλαντική συμμαχία δεν θα επανέλθει ποτέ στην τπολεμική τάξη. Προωθώντας την κυριαρχία της, η Ευρώπη μπορεί να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την αναβίωση της διατλαντικής εταιρικής σχέσης με πιο ισορροπημένους όρους, ενώ θα ενδυναμώσει τον εαυτό της να καθορίσει το δικό της μέλλον.

Ο Λευκός Οίκος προτίθεται  να αποσύρει 10.000 στρατιώτες από την Ανατολική Ευρώπη, ανοίγοντας την πόρτα για τον Πούτιν….Έντονος προβληματισμός…σε δυτικούς αλλά και Αμερικανούς γερουσιαστές…

Το NBC αναφέρει ότι το Πεντάγωνο του Τραμπ εξετάζει το ενδεχόμενο να κόψει έως και 10.000 στρατιώτες από την Ανατολική Ευρώπη – μια κίνηση που οι επικριτές λένε ότι θα μπορούσε να ενθαρρύνει τη Ρωσία και να αφήσει τους συμμάχους του ΝΑΤΟ εκτεθειμένους.

Το  Πεντάγωνο  του Τραμπ εξετάζει μια πρόταση για την απόσυρση ως και 10.000 Αμερικανών στρατιωτών από ανατολική Ευρώπη , η οποία θα αφαιρούσε σχεδόν τους μισούς από τους 20.000 στρατιώτες που έστειλε η κυβέρνηση Μπάιντεν το 2022 για να ενισχύσει την ανατολική πλευρά του  της Ατλαντικής Συμμαχίας μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Σύμφωνα με πληροφορίες του υπογράφοντα ( επικαλούμαι) έξι Αμερικανούς και Ευρωπαίους  υψηλόβαθμους αξιωματούχους που  έχουν ενημερωθεί για τις συζητήσεις, η πρόταση βρίσκεται ακόμη υπό εσωτερική συζήτηση.

Πηγές ανέφεραν ότι οι πιθανές περικοπές θα στοχεύσουν τις Αμερικανικές δυνάμεις σε χώρες όπως η Πολωνία και η Ρουμανία – μια κίνηση που έχει προκαλέσει ανησυχία τόσο μεταξύ των Αμερικανών βουλευτών  και γερουσιαστών  όσο και των Ευρωπαίων συμμάχων που ανησυχούν ότι θα θεωρηθεί ως ένδειξη αδυναμίας από τον Πούτιν.και ότι  η Ρωσία πιθανότατα θα θεωρήσει την υποβάθμιση των αμερικανικών δυνάμεων ως αποδυνάμωση της αποτροπής.Προφανώς θα αυξήσει την προθυμία της Μόσχας να αναμειχθεί μ διαφόρους τρόπους σε όλο το φάσμα της Ευρώπης από την Αρκτική ως τη Μαύρη Θάλασσα.

Ο  παλαίμαχος γερουσιαστής Ρότζερ Γουίκερ, ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος της Επιτροπής Ενόπλων Υπηρεσιών, από τη πολιτεία Μισισίπι καταδίκασε την ιδέα της μείωσης των Αμερικανικών στρατευμάτων στην Ευρώπη.«Είμαι προβληματισμένος με εκείνες τις βαθιά άστοχες και επικίνδυνες απόψεις που έχουν ορισμένοι γραφειοκρατικοί του μεσαίου επιπέδου μέσα στο υπουργείο Άμυνας», δήλωσε σε ακρόαση την περασμένη εβδομάδα.Εργάζονται για να επιδιώξουν μια υποχώρηση των ΗΠΑ από την Ευρώπη και συχνά το κάνουν χωρίς να συντονίζονται με τους στρατιωτικούς ηγέτες  πρόσθεσε ο Γουίκερ.Αναλυτές προειδοποίησαν ότι οποιαδήποτε αποχώρηση των στρατευμάτων θα αφήσει ένα κενό στην ανατολική άμυνα του ΝΑΤΟ σε μια εποχή που η Μόσχα ανοικοδομεί τον στρατό της και αυξάνει την παραγωγή όπλων.

«Θα έχετε πολύ λιγότερο αποτρεπτική ικανότητα» είπε ο έμπειρος στρατηγός εα  Μπεν Χότζες .Σύμφωνα με έκθεση των Δανικών μυστικών υπηρεσιών/Απρίλιος 2025 η Ρωσία θα μπορούσε να είναι έτοιμη να ξεκινήσει έναν πόλεμο μεγάλης κλίμακας στην Ανατολική Ευρώπη μέσα σε 4-5  χρόνια, αν το ΝΑΤΟ αποτύχει να ενισχύσει την άμυνά του – ειδικά σε περίπτωση παγωμένης σύγκρουσης ή κατάπαυσης του πυρός στην Ουκρανία

Σύμφωνα με αξιωματούχους, οι επιχειρήσεις στο αεροδρόμιο Τζείσονκαο κοντά στο Ρετζόβ (Πολωνο -Ουκρανικά σύνορα)  – ένα κρίσιμο σημείο διέλευσης για τη δυτική στρατιωτική βοήθεια προς το Κίεβο – θα συνεχιστούν υπό τη διαχείριση της Πολωνίας και άλλων συμμάχων του ΝΑΤΟ, με μια μικρότερη, πιο εξορθολογισμένη  παρουσία των ΗΠΑ που να παρέχει υποστήριξη.Σε δήλωσή του  το Πεντάγωνο ανέφερε ότι  η μετακίνηση, που συντονίζεται με τη Βαρσοβία και το ΝΑΤΟ, αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής με στόχο τη βελτιστοποίηση των στρατιωτικών επιχειρήσεων, την ενίσχυση της υποστήριξης προς τους συμμάχους και τη βελτίωση της συνολικής αποτελεσματικότητας.