Συγκριτικά με άλλες χώρες της ΕΕ ή του ΝΑΤΟ ή του ΟΟΣΑ η χώρα μας βρίσκεται πάρα πολύ πίσω σε ζητήματα που αφορούν την κυβερνοσφάλεια, την προστασία των υποδομών από διάφορες κυβερνοεπιθέσεις, ενώ σε επίπεδο μελετών και εκδόσεων πάνω σε θέματα κυβερνοαπειλών, αναλύσεων εξτρεμιστικού περιεχομένου ιστοσελίδων κα, βρισκόμαστε σε μία από τις τελευταίες θέσεις μεταξύ των Δυτικών και αναπτυγμένων χωρών. Παράλληλα μέσα στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ δεν ανήκουμε στην κατηγορία εκείνη των κρατών που πρωτοστατούν στην ασφάλεια του διαδικτυακού χώρου. Επιπρόσθετα η σφοδρή οικονομική κρίση που πλήττει επί χρόνια την χώρα μας έχει περιορίσει κατά πολύ τα διαθέσιμα κεφάλαια για να ενισχύσουμε την κυβερνοάμυνα μας σε πολλούς επιμέρους τομείς. Ασφαλώς στον ιδιωτικό τομέα οι διάφορες εταιρείες έχουνε αναλάβει πρωτοβουλίες για ενίσχυση των αμυντικών και αποτρεπτικών δυνατοτήτων στον κυβερνοχώρο, ενώ όπως συμβαίνει σε πολλές χώρες η συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στην κυβερνοάμυνα δεν βρίσκεται σε εντυπωσιακό βαθμό, παρά τα κατά καιρούς λεγόμενα.
Επειδή πλέον ζούμε στον διαρκώς μετεξελισσόμενο διαδικτυακό χώρο, η προστασία των στρατηγικής σημασίας υποδομών είναι όσο ποτέ άλλοτε άκρως απαραίτητη. Είναι σημαντικό στον 21Ο αιώνα να αναγνωρίσουμε τις όποιες κυβερνοαπειλές στα πλαίσια του ευρύτερου φάσματος των ασύμμετρων απειλών , ενώ παράλληλα θα πρέπει πάντοτε να συνδράμουμε σε ένα ανοικτό και ελεύθερο διαδίκτυο σε συνδυασμό με τον σεβασμό των ιδιωτικών και προσωπικών ελευθεριών και δεδομένων. Την ίδια στιγμή στους κρίσιμους τομείς της άμυνας και της εθνικής ασφάλειας θα πρέπει να ενδυναμώσουμε τα συστήματα κυβερνοάμυνας, γιατί οι εχθροί φανεροί και μη πολλαπλασιάζονται κατά γεωμετρική πρόοδο και έχουν πλέον τις δυνατότητες να προκαλέσουν σοβαρότατα προβλήματα και ρήγματα στα συστήματα που καθορίζουν την εθνική μας ασφάλεια. Αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι από τις ελάχιστες χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ που δεν έχει επίσημα ανανεώσει τα εγχειρίδια της που αφορούν την κυβερνοάμυνα. Ο οποιοσδήποτε μπορεί να παρατηρήσει ότι μικρότερες της Ελλάδος χώρες έχουνε παρουσιάσει σημαντικά κείμενα και έγραφα για μια Εθνική Πολιτική στα μείζονα θέματα της Ασφάλειας στον Κυβερνοχώρο.
Επίσης η ευρύτερη έρευνα και συνεργασία με Πανεπιστημιακές σχολές δεν βρίσκεται στο επίπεδο που θα έπρεπε να ήταν. Η χώρα μας δεν έχει αναλάβει πρωτοβουλίες σε πολλά επιμέρους ζητήματα όπως στην υποστήριξη των ιδεών για έλεγχο των κυβερνο-όπλων, σε νομικά ζητήματα προστασίας του διαδικτύου, στην εμβάθυνση διμερών και πολυμερών συνεργασιών με άλλα κράτη, στην διαλειτουργικότητα του κυβερνοχώρου, στην αντιμετώπιση των διαφόρων παραχαρακτικών ενεργειών, καθώς και στο να επιδιωχθεί η υποστήριξη της Κοινωνίας των Πολιτών στην ασφάλεια του κυβερνοχώρου. Η στενή σχέση που έχει πλέον οικοδομηθεί μεταξύ των τομέων της άμυνας – ασφάλειας και του διαδικτύου έχει σαν αποτέλεσμα να απαιτούνται νέες και καινοτόμες ιδέες οι όποιες θα μπορούσαν περεταίρω να συνδράμουν ανάλογα στην ενίσχυση των κυβερνοαμυντικών συστημάτων.
Το Ισλαμικό Κράτος όπως εκτενώς αναφέρθηκε μέχρι τώρα και ο online τζιχαντισμός αποτελούν πολύ σημαντικές απειλές για όλες τις χώρες, ακόμα και για εκείνες που έχουνε αναπτύξει υπερσύγχρονα συστήματα κυβερνοάμυνας και κυβερνοαποτροπής. Καθημερινά οι τζιχαντιστές του διαδικτύου στέλνουν χιλιάδες μηνύματα, βίντεο, ηχητικά ντοκουμέντα μέσω των ΜΚΔ. Προσπαθούν με όλα τα μέσα να περάσουν τις θέσεις τους και το εξτρεμιστικό προπαγανδιστικό τους υλικό. Μπορεί η χώρα μας να μην ανήκει στις πρώτες χώρες στόχους των Ισλαμοεξτρεμιστών, αλλά αυτό δεν αποκλείει την εκδήλωση κυβερνοεπίθεσης με απρόβλεπτες επιπτώσεις. Η Ελλάδα συνορεύει με τις στρατηγικής σημασίας γεωγραφικές περιοχές της Β.Αφρικής και της Μ Ανατολής , ενώ λόγω του μείζονος προσφυγικού ζητήματος είναι πάνω στον δρόμο των τζιχαντιστών προς Βαλκάνια και Ευρώπη. Συνεπώς πολλά από τα τζιχαντιστικά και ακραία μηνύματα θα πρέπει να αναλύονται σε βάθος. Σε εποχή ενισχυμένης παγκοσμιοποίησης οι σύγχρονες επικοινωνίες και μεταφορές έχουνε αλλάξει και αλλάζουν καθημερινά πολλά δεδομένα.
Πέραν της τζιχαντικής κυβερνοαπειλής, ας μην λησμονούμε ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει με ορισμένες γειτονικές χώρες σοβαρά προβλήματα. Ορισμένες από αυτές όπως η Τουρκία έχουνε επενδύσει τεράστια κεφάλαια στην κυβερνοάμυνα αλλά και σε επιθετικού χαρακτήρα προπαγανδιστικές ενέργειες στο διαδίκτυο στοχεύοντας στην υποβάθμιση του ρόλου μας καθώς και σε μείωση της εθνικής μας κυριαρχίας και των πάγιων και αναφαίρετων δικαιωμάτων του Ελληνισμού. Συνεπώς είναι λογικό να επαυξήσουμε τα αμυντικό-αποτρεπτικά μας μέτρα στον διαδικτυακά χώρο. Το ίδιο σε μικρότερο βαθμό αφορά την περίπτωση του ριζοσπαστικού Παναλβανισμού και των ύπουλων Τσάμηδων που είναι πολύ προκλητικοί στο διαδίκτυο, καθώς και την ασύστολη μέσα από το διαδίκτυο προπαγάνδα των Σκοπίων που απτόητα συνεχίζουν την ανθελληνική συμπεριφορά και τακτική τους σχετικά με το θέμα της Μακεδονίας, παραποιώντας την ιστορία και τον πολιτισμό μας.
Καθώς οι τρομοκράτες και οι κυβερνοτρομοκράτες είναι πάντα μερικά βήματα μπροστά από τις διωκτικές αρχές, η Ελλάδα και λόγω της πολυετούς δεινής οικονομικής κρίσης χρειάζεται να επαυξήσει τα μέτρα και να ενισχυθεί όσο το δυνατό περισσότερο το πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Φυσικά μια σύγχρονη εξελιγμένη, κατανοητή, εμπεριστατωμένη και εθνικά ωφέλιμη εθνική κυβερνοστρατηγική αποτελεί καθοριστικής σημασίας παράγοντα, γιατί η επιβίωση μίας χώρας σήμερα δεν κρίνεται σε συμβατικά πεδία μάχης. Κρίνεται σε άλλες διαστάσεις και χώρους όπου οι εχθροί είναι αθέατοι και τα μηνύματα τους πολύ πιο σκοτεινού περιεχομένου και αναμφίβολα μπορούν να προκαλέσουν ανεπανόρθωτη ζημιά. Για αυτό και επειδή η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι η κατάσταση θα χειροτερεύσει στον παγκόσμιο χάρτη όλοι οι αρμόδιοι και συναρμόδιοι φορείς καλούνται να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις των καιρών.
Συμπερασματικά είναι απαραίτητο να ενισχύσουμε το σύνολο των μέτρων μας στον κυβερνοχώρο απέναντι σε δολιότητες γειτονικών χωρών που προσθέτουν το διαδίκτυο ως επιπλέον όχημα προπαγάνδας και ψυχολογικών επιχειρήσεων. Επίσης, η online απειλή των Ισλαμικών φονταμενταλιστικών κύκλων δεν αναγνωρίζει σύνορα και καλούμαστε να παρακολουθούμε μονομερώς αλλά και μέσω διμερών και πολυμερών συνεργασιών τι συμβαίνει στην κυβερνόσφαιρα. Οι απειλές είναι πλέον πολυδιάστατες, μη-γραμμικές, ασύμμετρες, υβριδικές κρυφές και αφορούν σχεδόν όλους τους χώρους όπως της οικονομίας, του περιβάλλοντος, των μεταφορών, της δημόσιας υγείας, της θαλάσσιας ασφάλειας, του εμπορίου και του πολιτισμού.
Η μαζική είσοδος εκατοντάδων χιλιάδων ατόμων στην χώρα μας ως αποτέλεσμα των δραματικών εξελίξεων στην Μεσοποταμία και στο Μάγκρεμπ μπορούν να προκαλέσουν καταλυτικές επιπτώσεις στην συνοχή της χώρας. Οι δουλέμποροι και οι άλλοι παράνομοι χρησιμοποιούν το διαδίκτυο, όπως και άλλες εξτρεμιστικές οργανώσεις που δίνουν κατευθυντήριες οδηγίες για ανθελληνικές ενέργειες έχουνε πολλαπλασιαστεί και η παρακολούθηση τους απαιτεί την διάθεση ανθρώπινων και οικονομικών πόρων. Ύπουλα μηνύματα κάνουνε την εμφάνιση τους στοχεύοντας να πλήξουν τον τουρισμό μας, ενώ άλλοι προσπαθούν μέσω διαδικτύου (πέραν των άλλων μεθόδων) να προκαλέσουν εντάσεις στους Έλληνες πολίτες Μουσουλμανικής προέλευσης στην Θράκη, κάτι που απαιτεί ακόμα μεγαλύτερη εγρήγορση. Όπως και να έχουνε τα πράγματα, λόγω θέσης και στρατηγικής παρουσίας, η χώρα μας είναι στο στόχαστρο των κυβερνοαπειλών. Μπορεί όχι τόσο όσο οι μεγάλες χώρες της Δύσης ή η Ρωσία αλλά ας μην λησμονούμε ότι στο περιοδικό του Ισλαμικού Κράτους το γνωστόDABIQ οι ινστρούχτορες του Σαλαφισμού γεωγραφικά μας έχουν συμπεριλάβει στο χαλιφάτο!
Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε.Δρούγος
