Όταν τη δεκαετία του ‘80, ο Εντουαρντ Νίξον, αδελφός του προέδρου των Η.Π.Α, πούλαγε στην Κίνα αμερικανική τεχνολογία επεξεργασίας σπάνιων γαιών, δεν υποψιαζόταν ότι έκανε το πρώτο βήμα για την απογύμνωση της υπερδύναμης από τα στρατηγικής σημασίας, 17 μέταλλα που είναι αναγκαία για την παραγωγή σχεδόν όλων των προϊόντων υψηλής τεχνολογίας. Και βέβαια το πρόβλημα είναι πως σήμερα ηΚίνα ελέγχει την παγκόσμια παραγωγή σε ποσοστό 95%, κατέχει εν ολίγοις σχεδόν παγκόσμιο μονοπώλιο.
«Συχνά δεν δίνουμε τόση σημασία σε αυτά τα κρίσιμης σημασίας μέταλλα, αλλά χωρίς αυτά θα ήταν αδύνατος ο σύγχρονος τρόπος ζωής» δήλωσε πρόσφατα, ο Αμερικανός υπουργός Εμπορίου, Γουίλμπουρ Ρος. Και η Αμερική είναι το πρότυπο αυτού του τρόπου στον οποίο, μεταξύ άλλων, στηρίζει την ήπια ισχύ της. Το 80% των σπανίων γαιών που εισήγαγαν οι ΗΠΑ το 2014- 2017, προερχόταν από την Κίνα .
Η Κίνα θα καλύψει τις «θεμιτές ανάγκες» άλλων χωρών εκτός ΗΠΑ, δήλωσε ο Γικάο Φενγκ, εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εμπορίου. Πρόσθεσε, ωστόσο, πως η ηγεσία της χώρας του δεν θα επιτρέψει να χρησιμοποιηθούν οι σπάνιες γαίες «για να υπονομευθεί η ανάπτυξη της Κίνας».
Ο ανταγωνισμός για τη τεχνολογία 5 G είναι στο κόκκινο. Οι ηγέτες της Κίνας έχουν συγκεντρώσει άνευ προηγουμένου εξουσία στα χέρια τους, χρησιμοποιώντας την αναγνώριση προσώπου και τεχνολογίες μεγάλων δεδομένων για την παρακολούθηση τεράστιων μαζών ανθρώπων. Για τον ίδιο λόγο, η κυβέρνησή τους επιδιώκει τώρα παγκόσμια ηγεσία στα δίκτυα 5G και την τεχνητή νοημοσύνη.
Ο αποκλεισμός της Huawei από την αμερικανική αγορά θα μπορούσε να την οδηγήσει σε χρεοκοπία, ταυτόχρονα όμως, οι αμερικανικές βιομηχανίες, θα δέχονταν καίριο πλήγμα καθώς θα έχαναν ίσως τον σημαντικότερο πελάτη τους.
Η Κίνα είναι έτοιμη να πληρώσει με το ίδιο νόμισμα τις ΗΠΑ, κάνοντας χρήση του δικού του μονοπωλιακού «όπλου». Το Πεκίνο φέρεται διατεθειμένο να κάνει ένα βήμα παραπέρα, αναβαθμίζοντας τον έως τώρα εμπορικό πόλεμο σε γεωπολιτική διαμάχη. Με ποιον τρόπο; Περιορίζοντας την εξαγωγή σπάνιων γαιών στις ΗΠΑ.
Οι εξαγωγές σπανίων γαιών από την Κίνα, η οποία κατέχει κυρίαρχη θέση μεταξύ των παραγωγών ανά τον πλανήτη έπεσαν κατά 16% τον Μάιο, σε σχέση με τον Απρίλιο. Οι τιμές τους πρόσφατα σημείωσαν άνοδο εν μέσω μιας σειράς αναφορών από κινεζικά κρατικά ΜΜΕ σε ενδεχόμενη αξιοποίηση της κυρίαρχης θέσης της Κίνας στις σπάνιες γαίες ως «όπλου» στον εμπορικό πόλεμο με την Ουάσινγκτον.
Ας μη ξεχνάμε, επίσης, ότι ο ασιατικός οικονομικός γίγαντας, διακρατεί το ιλιγγιώδες αμερικανικό χρέος του 1,12 τρισεκατομμυρίου δολαρίων σε αμερικανικά κρατικά ομόλογα. Αν προχωρήσει σε μαζικές πωλήσεις αμερικανικών ομολόγων, όπως έκανε το περασμένο Μάρτιο, προκαλεί αυτόματα αύξηση του κόστους δανεισμού της υπερδύναμης. Ταυτόχρονα, βέβαια, διατρέχει τον κίνδυνο να απαξιώσει ως ένα βαθμό τον πλούτο που βρίσκεται στα χέρια του, καθώς θα μειώνεται η αξία των αμερικανικών ομολόγων στο χαρτοφυλάκιό του.
Η γεωπολιτική προσέγγιση με γνώμονα την τεχνολογία και την οικονομία, ενισχύεται συνεχώς. Στον ανταγωνισμό εμπλέκονται πλέον υπερεθνικά δίκτυα, που απαρτίζονται από μη κρατικούς φορείς και πολυεθνικές εταιρείες, πλατφόρμες, κόμβοι, δίκτυα εκτεινόμενα πέραν των εδαφικά καθορισμένων εθνικών ορίων.
Τελικά οι πρόεδροι των ΗΠΑ και της Κίνας απέφυγαν το χειρότερο σενάριο, κηρύττοντας ανακωχή στον εμπορικό πόλεμο μεταξύ των χωρών τους κατά την σύνοδο της G20 στην Οσάκα της Ιαπωνίας, με την αναγγελία της επανέναρξης εμπορικών συνομιλιών.
Απόστολος Τσιμογιάννης
Ο Απόστολος Τσιμογιάννης είναι Υποστράτηγος (ε.α), με μεγάλη επιτελική και διοικητική εμπειρία στον τομέα των Millitary Logistics. Έχει υπηρετήσει σε ανάλογη επιτελική θέση του NATO/NSPA. Είναι τακτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Logistics.