Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος Διεθνολόγος -Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Σημαντικές και πολυδιάστατες εξελίξεις με ουσιαστικές και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες επιπτώσεις λαμβάνουν χώρα στον ευρύτερο γεωπολιτικό και γεωστρατηγικό χώρο της ανατολικής Μεσογείου και όχι μόνο,που απαιτούν από την Αθήνα να διατηρήσει διπλωματική ετοιμότητα, να αναβαθμίσει τα δίκτυα πληροφοριών ως και να προωθήσει πρακτικά και δυναμικά μία πιο εξειδικευμένη ατζέντα δράσης προς όλα τα αζιμούθια. Γιατί συμβαίνουν και προωθούνται τάσεις τις οποίες η Ελλάδα καλείται να ασχοληθεί και να τις αντιμετωπίσει ανάλογα.
Τις ανερμάτιστες ως και ανεδαφικές θέσεις που κάποιοι εκφράζουν ότι τάχα η Τουρκία αύριο καταρρέει ή διαλύεται ή αποσυντίθεται ή είναι απομονωμένη,καλό θα ήταν να τις παρακάμψουμε,αγνοήσουμε, περιθωριοποιήσουμε και κλείσουμε στα ‘δωμάτια της ασχετολογίας,της απύθμενης συνωμοσιολογίας ως και της προβληματικής εμπάθειας, αφού -παρά τα μείζονα,πολύπλευρα και συναφή προβλήματα που ασφαλώς αντιμετωπίζει η Άγκυρα-είναι δεδομένο ότι κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ δεν διαλύεται ,ούτε μέσα στα γεωγραφικά του όρια δημιουργούνται άλλα σχήματα. Ακόμα και ένα επιτυχές αποσχιστικό δημοψήφισμα στην Σκωτία δεν σημαίνει διάλυση πολλών ισχυουσών ενδο-Βρετανικών καταστάσεων και ιδιαιτεροτήτων .Συνεπώς μία ανεξάρτητη Σκωτία θα παραμείνει στους κόλπους του ΝΑΤΟ,θα ενταχθεί στην ΕΕ και θα επιτρέψει στην όποια εναπομείνασα μορφή Μ. Βρετανίας για κάποια χρόνια να χρησιμοποιεί το Λονδίνο τις βάσεις των πυρηνικών υποβρυχίων της στο Φασλέιν και στο Κούλιτζ των Σκωτσέζικων φιόρδ.Το ίδιο αφορά-σε άλλη μορφή-την περίπτωση των Σκοπίων που κάποιοι θεωρούν ότι αύριο διαλύονται και καντονοποιούνται/διαχωρίζονται σε Αλβανικά, Σερβικά και Βουλγαρικά καντόνια..Πάντοτε σε τέτοια θέματα οι κεντρομόλες δυνάμεις αντέχουν απέναντι σε φυγόκεντρες.Πρώτο: Στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής της Ατλαντικής Συμμαχίας ,τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ μέσα από τις 79 παραγράφους της Τελικής Διακήρυξης των Βρυξελλών των δέκα παραγράφων περί ανθεκτικότητας και ευελιξίας της Συμμαχίας ως και άλλων εγγράφων ανανεώσαν τον κατάλογο των διεθνών προκλήσεων και τρεχουσών απειλών ,(Ρωσικές-Κινεζικές κλπ) ,ενώ από τις επιμέρους 14 επαφές του Ερντογάν με ηγέτες συμμάχων χωρών διεφάνη ξεκάθαρα ότι δεν επιθυμούν να απολεστεί η Τουρκία για την Συμμαχία και τη Δύση ,παρά την εξωστρεφή, προβληματική, αλλοπρόσαλλη και διφορούμενη στάση της.Η Άγκυρα δεν αμφισβητεί την ύπαρξη του ΝΑΤΟ αλλά με εθνικιστικές, αναθεωρητικές κορόνες και απειλητική συμπεριφορά επιδιώκει να εμφανίζεται ότι θα πρέπει να την υπολογίζουν στον μετα-μετασύγχρονο κόσμο ως ανερχόμενη οντότητα.(συμμετοχή σε G20, λίαν υπολογίσιμη θέση στον Οργανισμό Ισλαμικής Διάσκεψης,Συμβούλιο Τουρκικών και Τουρκόφωνων κρατών κα).Αν παρατηρήσουμε η Άγκυρα για πολλούς και διαφόρους λόγους συμπεριφέρεται με διασυμμαχικότητα,κάτι που είναι εμφανές στην προθυμία να αναλάβει τον έλεγχο και τη διοίκηση του διεθνούς αερολιμένα της Καμπούλ, στο Αφγανιστάν , στην υποστήριξη σε όλα τα θέματα της Ουκρανίας απέναντι στην προκλητική στάση της Ρωσίας, στην παρουσία της στην υψηλόβαθμη τριμερή Πολωνίας-Τουρκίας-Ρουμανίας , στην προσεχή αποστολή 4 αεροσκαφών F-16 στις εναέριες περιπολίες του ΝΑΤΟ στην Βαλτική , στο ότι για το 2021 έχει στοΤεκιρντάκ της ανατολικής Θράκης την διοίκηση της πιο σύγχρονης ,πολυεθνικής , διακλαδικής ευέλικτης ,ταχύτατης ανάπτυξης δύναμης του ΝΑΤΟ/VJTF κα.
Δεύτερο: Η Ελλάδα σε μία ιδιαίτερα ρευστή κατάσταση -ειδικά στην ανατολική Μεσόγειο-αναγνωρίζεται ως σημαντικός παράγοντας με υπολογίσιμη στρατηγική αξία,δεδομένης της Ρωσικής προκλητικής,συμβατικής, ασύμμετρης και υβριδικής παρουσίας και απειλής,καθώς και της αλλοπρόσαλλης συμπεριφοράς της Άγκυρας.Οι Αμερικανοί ‘τεστάρουν” την κατάσταση ,ενώ παρακολουθούν τις υπολογίσιμες και υπερκινητικές δραστηριότητες της Άγκυρας στην βορειοαφρικανική ακτή , στην Υπερκαυκασία,στη Μεσοποταμία κα.Σε αυτές τις εξελίξεις η χώρα μας παραμένει προσηλωμένη στις δυτικές αξίες και στις διαχρονικές αρχές του Ευρωατλαντισμού,τις οποίες ο πρόεδρος Μπάιντεν και ο υπεξ Άντονι Μπλίνκεν ενσαρκώνουν και βαθύτατα υποστηρίζουν. Οι Τούρκοι είναι επιτήδειοι ,και επιδιώκουν σε πολλά περιφερειακά μέτωπα να φανούν συνεργασιακοί με τους Αμερικανούς..
Όσο ποτέ άλλοτε η πολυδιάστατη ως και πολύπλευρη παρακολούθηση των Τουρκικών δραστηριοτήτων είναι πολύ σημαντικός παράγοντας.Η Άγκυρα με την ενεργό παρουσία της σε στρατιωτικές επιχειρήσεις προς όλα τα αζιμούθια ενδυναμώνει τον ρόλο της και την επεκτατική επιρροή της σε όλες τις ηπείρους.Αυτή είναι η αλήθεια και η πραγματικότητα. Απέναντι στην προσπάθεια περιφερειακής “υπερδυναμοποίησης” θα πρέπει να είμαστε σε συνεχή ετοιμότητα. Η Άγκυρα έχει πολλαπλασιαζόμενο και εξελισσόμενο στρατηγικό σχεδιασμό και πολυαξονική στρατιωτική διπλωματία.Ως εκ τούτου από πλευράς μας απαιτείται ετοιμότητα, έξυπνες επιλογές,ψύχραιμη ανάλυση και πάρα πολύ καλές- διασταυρωμένες πληροφορίες.Και το νομοσχέδιο Μενέντες-Ρούμπιο που ομόφωνα ψηφίστηκε από τους 22 γερουσιαστές των δύο κομμάτων στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Αμερικανικής Γερουσίας προσφέρει ευκαιρίες στην Αθήνα , και μπορεί να είναι μία νέα δυναμική αρχή από την πλευρά μας σε πολλούς τομείς ,μεταξύ των οποίων σε κυβερνοχώρο-intelligence, διαστημικά μελλοντικά προγράμματα,εξοπλισμούς κλπ.
Τρίτο: Η Τουρκία είναι σε μία φάση εκθετικά εμπλεκόμενης συμμετοχικής τάσης στις παγκοσμιοποιημένες λεωφόρους των διεθνών σχέσεων και της σύγχρονης γεωπολιτικής.Ενεργεί και δίνει το παρόν σε όλες τις ηπείρους(Αφρική-Ασία-Νότια Αμερική), ενώ εκφράζει το ενδιαφέρον με την συμμετοχή της σε προγράμματα κυβερνοσασφάλειας, αποστολές στην Ανταρκτική ,διαστημικά προγράμματα, διαχείριση υδάτινων πόρων εκτεταμένη χρήση των διαύλων τεχνητής νοημοσύνης , εντυπωσιακή πρόοδο στον τομέα των Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών/drones , σε ενδο-συμμαχικά προγράμματα παραγωγής νέων τεχνολογιών,σε διμερείς πυρηνικές και “επικίνδυνες” συνεργασίες(πχ με το Πακιστάν) κλπ.Σε αυτά η χώρα μας καλείται μέσα στα επόμενα χρόνια να επιδείξει αυξημένο και επικαιροποιημένο ενδιαφέρον γιατί έχουμε δυστυχώς μείνει αρκετά πίσω.
Στην κορυφαία και πρόσφατη Σύνοδο για την Διπλωματία που φιλοξένησε στην Αττάλεια παρέστησαν 10 νυν και πρώην αρχηγοί κρατών,46 υπουργοί εξωτερικών κρατών από όλες τις ηπείρους (με εξαίρεση την Ελλάδα από όλα τα κράτη νότια του Δούναβη, από κράτη της Κεντρικής Ασίας,καθώς και από 9 κράτη-κλειδιά της Αφρικανικής ηπείρου. Συζητήθηκαν πάρα πολλά περιφερειακά και άλλα θέματα, ενώ η Τουρκία έχει πρεσβείες σε 38 από τα 54 κράτη της Αφρικής ,και από την πλευρά τους 31 Αφρικανικά κράτη διατηρούν πρεσβείες στην Άγκυρα(με τελευταία την Ζιμπάμπουε). Σε 32 κράτη της Αφρικής η Τουρκία έχει Ακολούθους Άμυνας ,ενώ 16 κράτη διατηρούν μικτές στρατιωτικές επιτροπές με την Τουρκία(ο υπογράφων έχει στη διάθεσή του όλους τους επιμέρους καταλόγους,πχ με Αλγερία,Νιγηρία,Γκάνα-Τανζανία-Καμερούν κλπ ).
Σε εκτεταμένη βάση εκπαιδεύει δεκάδες στρατιωτικά στελέχη από Αλβανία-Σομαλία-Λιβύη-Αφγανιστάν-Πακιστάν-Κόσοβο-Βοσνία Ερζεγοβίνη και Αζερμπαϊτζάν.Προκαλώντας την Μόσχα προ ημερών αποφασίστηκε η σύσταση κοινής στρατιωτικής βάσης με τους Αζέρους βάσει της Διακήρυξης της Σούσα των Ερντογάν-Αλίεφ στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.Επιπρόσθετα με την εν εξελίξει αεροπορική άσκηση “Anatolian Εagle 2021” στο Ικόνιο
πραγματοποιεί ασκήσεις με τις σύμμαχες προς αυτή δυνάμεις του Κατάρ,του Πακιστάν και του Αζερμπαϊτζάν.
Τέταρτο: Επιπλέον στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου είναι σημαντικό να παρακολουθησούμε και αναλύσουμε τις ενδοκυβερνητικές αλλαγές στο Ισραήλ,τις προεκτάσεις-διαθέσεις του νέου προέδρου στο Ιράν , τις εσωτερικές εξελίξεις στη Λιβύη, την σταδιακή -κάθετη μείωση της Γαλλικής στρατιωτικής παρουσίας στην υποσαχάριο Αφρική, την έντονη αντιπαράθέση Αιγύπτου-Αιθιοπίας για τα νερά του Νείλου, την επικρατούσα κατάσταση στη Μαύρη Θάλασσα και την Αζοφική (λόγω της Ρωσικής επιθετικής στάσης στα θέματα Κριμαίας και Ντονμπάς στην ανατολική Ουκρανία),της αναδιάταξης των δυνάμεων των ΗΠΑ από τον κόλπο των πετρελαίων μέχρι τη Λιβύη ,καθώς και τα όποια προσεχή βήματα της Τουρκίας στο Κυπριακό. Τέλος -αν δεχθούμε τα όσα έχει επισημάνει ο Τούρκος πρόεδρος-η μετάβαση του στα κατεχόμενια για τα 47 χρόνια από την εισβολή του του Αττίλα στην Κύπρο, είναι πάρα πολύ πιθανό να ανακοινώσει περαιτέρω στρατιωτικοποίηση στα κατεχόμενα(με αεροναυτική έμφαση) και στην υπηρεσία του δόγματος της Γαλάζιας Πατρίδας.
