Την ώρα που η «φιλεύσπλαχνη και δημοκρατική» Δύση, πασχίζει εδώ και δεκαετίες να σώσει το πλανήτη, αλλά κατά βάση τον εξουθενώνει, με την υπερβολική κατανάλωση πόρων ή τη μεταφορά των εργοστασίων σε χώρες που δεν γκρινιάζουν (βλέπε Κίνα), αυταρχικά καθεστώτα όπως η Ρωσία, εκμεταλλεύονται τη κατάσταση, όπως το λιώσιμο των πάγων στην Αρκτική.
Πρόσφατα, παραδόθηκε στην κρατική εταιρεία ατομικής ενέργειας Rosatom για εκμετάλλευση, το πρώτο πυρηνικό παγοθραυστικό της Ρωσίας, της σειράς 22220 γνωστό ως Sibir, ενώ στο στάδιο ναυπήγησης βρίσκονται τα, Ural, Yakutia και Chukotka.
Τα πυρηνικά παγοθραυστικά Project 22220, είναι μέχρι σήμερα τα πιο ισχυρά και τα μεγαλύτερα στον κόσμο. Τα πλοία επιβεβαιώνουν την ηγετική θέση της Ρωσίας στην Αρκτική.
Η χρήση πυρηνικής ενέργειας τους εξασφαλίζει τεράστιες δυνατότητες παγόθραυσης, για μεγάλο χρονικό διάστημα και χωρίς ανεφοδιασμό, μιας και χρειάζεται μόλις 1 λίβρα ουρανίου.
Εκτός των άλλων, αυτά μπορούν να ανοίξουν μια διαδρομή για πολεμικά πλοία, διευκολύνοντας το ρωσικό ναυτικό στόλο, η έξοδος όμως του οποίου ελέγχεται από τα στενά GIUK. (λινκ σε άρθρο μου)
Ενώ τα παγκόσμια πρωτοσέλιδα συνεχίζουν να επικεντρώνονται στις «επιθετικές στάσεις» της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας, η Μόσχα φαίνεται να παίζει αργά και σταθερά το γεωπολιτικό της παιχνίδι στην Αρκτική, τονίζοντας την περαιτέρω ανάπτυξη των ναυτιλιακών λωρίδων της Βόρειας Θάλασσας, Διαδρομή (NSR), που συνδέει τον Ειρηνικό και τον Ατλαντικό.
Με την ενεργή υποστήριξη της Κίνας σε αυτό το παιχνίδι, η Ρωσία προσελκύει πλέον την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα, με προφανή στόχο να αποδυναμώσει τα σχέδια των ΗΠΑ στον έλεγχο του Ινδο-Ειρηνικού, μέχρι σήμερα κυρίαρχου στη μεταφορά ενέργειας και προϊόντων, θαλάσσιου χώρου.
Η Ρωσία ορίζει τη Βόρεια Θαλάσσια Διαδρομή (NSR) ως μια ναυτιλιακή λωρίδα, που εκτείνεται κατά μήκος της ρωσικής αρκτικής ακτής από το στενό Kara Gates(Σιβηρία) μεταξύ της Θάλασσας του Μπάρεντς και της Θάλασσας Kara, κατά μήκος της Σιβηρίας, μέχρι το Στενό του Βερίγγειου πορθμού (Αλάσκα).
Το NSR αναμένεται να προσφέρει στη Ρωσία τεράστια στρατηγικά και εμπορικά οφέλη. Για παράδειγμα, η διαδρομή μέσω αυτής, θα μειώσει την απόσταση μεταξύ Σαγκάης και Ρότερνταμ κατά σχεδόν 2.800 ναυτικά μίλια ή κατά 22 %, σε σύγκριση με τη διαδρομή μέσω Σουέζ. Βεβαίως η πλευσιμότητα και η χωρητικότητα των πλοίων αποτελούν ακόμα περιοριστικούς παράγοντες.
Ρώσοι αναλυτές, υπενθυμίζουν με νόημα το κλείσιμο της διώρυγας του Σουέζ, το περασμένο Μάρτιο, όπου το Evergreen, προκάλεσε ασφυξία στο διεθνές εμπόριο και επισημαίνουν ότι πρέπει να υπάρχουν εναλλακτικοί δρόμοι.
Φυσικά, υπάρχει το σχέδιο εναλλακτικής διώρυγας Ισραήλ-ΗΑΕ για τη σύνδεση του λιμανιού Εϊλάτ της Ερυθράς Θάλασσας του Ισραήλ με τη Μεσόγειο, αλλά προς το παρόν παραμένει στα σχέδια, λόγω τεράστιου κόστους και τεχνικών δυσκολιών.
Σύμφωνα με μια ρωσική μελέτη, το έτος 2020, παρουσιάστηκε μείωση των κάλυψης με πάγο, κατά 5-7, φορές σε σύγκριση με τη δεκαετία του 1980.
Αυτό, με τη σειρά του, έκανε το Βόρειο Πέρασμα (NSR) όλο και πιο πλωτό, με λιγότερη ανάγκη από παγοθραυστικά, από τα οποία η Ρωσία, παρεμπιπτόντως, έχει τον μεγαλύτερο στόλο στον κόσμο.
Επισημαίνουν πώς ένα ρωσικό πλοίο που μετέφερε LNG από το Yamal, έκανε το ταξίδι της επιστροφής, στη μέση του χειμώνα και χωρίς την ανάγκη για βοήθεια σε παγοθραυστικό.
Λένε επίσης ότι παρά το γεγονός ότι οι δυτικές ναυτιλιακές εταιρείες έδειξαν τον δισταγμό τους, η μεγαλύτερη εταιρεία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στον κόσμο, η Maersk της Δανίας, άρχισε να χρησιμοποιεί αυτή τη διαδρομή πριν από τρία χρόνια.
Ομοίως, η Κίνα, μια από τις πρώτες χώρες που δοκίμασε αυτή τη διαδρομή για εμπορικούς σκοπούς, στέλνει έναν αυξανόμενο αριθμό πλοίων στην Ευρώπη μέσω της διαδρομής της Βόρειας Θάλασσας από το 2013. Η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, δύο από τις κορυφαίες βιομηχανικές χώρες στην περιοχή, έχουν αρχίσει επίσης να χρησιμοποιούν τη βόρεια διαδρομή.
Προφανώς, η Ρωσία θα κερδίσει τα περισσότερα όταν το NSR γίνει πλήρως λειτουργικό (εκτιμάται το 2030) καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, όχι μόνο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, όπως συμβαίνει κυρίως αυτή τη στιγμή.
Θα προσελκύσει ξένες επενδύσεις στην περιοχή της Αρκτικής που πιστεύεται ότι έχει το 13% του παγκόσμιου ανεκμετάλλευτου πετρελαίου, το 30% του φυσικού αερίου και το 20% του υγρού αερίου, για να μην μιλήσουμε για άλλα ορυκτά και πλούσιους βιολογικούς πόρους.
Η Κίνα στοχεύει στη διαφοροποίηση των εμπορικών της οδών, μέσω του NSR. Αυτό θα τη φέρει πιο κοντά στις ευρωπαϊκές καθώς και στις αμερικανικές αγορές, μειώνοντας τα τρωτά σημεία του Ινδικού Ωκεανού, με συνέπεια τα στενά της Μάλακα, να χάσουν μεγάλο μέρος της ζωτικής σημασίας τους.
Με άλλα λόγια, ένα πλήρως λειτουργικό NSR μπορεί να αλλάξει τη στρατηγική ισορροπία μεταξύ του Ινδικού και του Αρκτικού Ωκεανού, καθιστώντας τη διαθεσιμότητα πετρελαίου και φυσικού αερίου φθηνότερη για τους κύριους καταναλωτές στην Ευρώπη και την Ανατολική Ασία (Κίνα, Ιαπωνία και Νότια Κορέα).
Παρά τις υπεραισιόδοξες προβλέψεις των Ρώσων, που πάντα παίζουν το παιχνίδι της προπαγάνδας, υπάρχουν σοβαρές επιφυλάξεις που εστιάζουν στις παρακάτω δυσκολίες :
Πρώτον, το NSR θα είναι οικονομικά ελκυστικό εφόσον υπάρχουν καλές τοπικές υποδομές, για την ανάπτυξη των οποίων η Ρωσία δεν διαθέτει επαρκή κεφάλαια δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων. Θα βοηθήσει η Κίνα τη Ρωσία σε αυτό και με τι ανταλλάγματα ;
Δεύτερον, οι επεκτεινόμενες κυρώσεις των ΗΠΑ στη Ρωσία μπορεί να καταστήσουν το Στενό του Βερίγγειου, που χωρίζει τη Ρωσία από τις Ηνωμένες Πολιτείες, επικίνδυνο εμπόδιο και αυτό να ελαχιστοποιήσει την εμπορική ανταγωνιστικότητα του NSR ;
Τρίτον, είναι ασφαλές να γίνει το NSR μια σημαντική αρτηρία μεταφοράς σε μια περιοχή, εμβληματική, για την κλιματική αλλαγή, λόγω της τήξης του μόνιμου παγετού;
Στο μεταξύ ο Καναδάς, η Ρωσία και η Δανία έχουν υποβάλει επικαλυπτόμενες εδαφικές αξιώσεις στην Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα όρια της υφαλοκρηπίδας (CLCS), με στόχο να επωφεληθούν από τον πλούτο των πόρων που κρύβεται εδώ και καιρό κάτω από τον πάγο.
Εν τω μεταξύ, ΕΕ και ΗΠΑ, πιέζουν έμμεσα, τις χώρες που επηρεάζουν, για στροφή σε ΑΠΕ και υδρογόνο, μειώνοντας την αξία του φυσικού αερίου, ώστε να πριονίσουν τις ρωσικές φιλοδοξίες. Έχουν όμως εξασφαλίσει τις δικές τους ανάγκες με τη χρήση του «βρώμικου» αερίου.
Απόστολος Τσιμογιάννης
Ο Απόστολος Τσιμογιάννης είναι Υποστράτηγος (ε.α), με μεγάλη επιτελική και διοικητική εμπειρία στον τομέα των Millitary Logistics. Έχει υπηρετήσει σε ανάλογη επιτελική θέση του NATO/NSPA και εξειδικεύεται σε θέματα Ευρασίας – Ινδοειρηνικού. Είναι τακτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Logistics.