Οι προκλήσεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες εξακολουθούν και μάλιστα πριν καλά – καλά αποκατασταθούν, μετά τη πανδημία, βρισκόμαστε προ μιας πολεμικής αντιπαράθεσης, με παγκόσμιες προεκτάσεις.
Όπως ανέλυσα πρόσφατα σε άρθρο μου https://ambassadorsatlarge.com/archives/82573, ο τελικός στόχος του Πούτιν είναι η κυριαρχία στη Μαύρη Θάλασσα, που σταδιακά είχε χαθεί, καθώς τα περιβάλλοντα κράτη είτε ανήκαν στο NATO (Τουρκία, Βουλγαρία, Ρουμανία), είτε ήταν φιλικά προσκείμενα (Ουκρανία, Γεωργία).
Η Μόσχα εξαρτάται από τη Μαύρη Θάλασσα για πρόσβαση στη Μεσόγειο, τόσο για στρατιωτικές επιχειρήσεις, όσο και για εξαγωγές του υδρογονανθράκων. Είναι μια σημαντική αρτηρία εμπορίου και μεταφορών για τη Ρωσία, αλλά και για τις χώρες της Κεντρικής Ασίας που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό λιμάνι του Novorossiysk για την εξαγωγή σιτηρών και πετρελαίου με πλοίο. Το 2021 εξήχθησαν μέσω αυτής 231 εκατ. τόνοι ξηρού χύδην φορτίου.
Οι υπάρχοντες αγωγοί μεταφοράς υδρογονανθράκων που διέρχονται απ’ αυτήν, αφενός μεν φέρνουν έσοδα στη Ρωσία, αφετέρου δε λειτουργούν ως γεωπολιτικά εργαλεία για πολιτική μόχλευση, κυρίως στην Ευρώπη, αλλά και στη Τουρκία (βλέπε NATO) .
Η Ρωσία κατέχει επίσης σημαντική θέση στις εξαγωγές σημαντικών μεταλλευμάτων (αλουμίνιο, τιτάνιο, παλλάδιο, νικέλιο, κοβαλτίου, χαλκό), απαραίτητων για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών.
Επιπλέον είναι από τις κυριότερες παραγωγούς λιπασμάτων, η έλλειψη ή η εκτίναξη της τιμής των οποίων θα επηρεάσουν δραματικά τη γεωργική παραγωγή και τις τιμές βασικών τροφίμων.
Ο εμπορικός πόλεμος Κίνας-ΗΠΑ και οι διακοπές της εφοδιαστικής αλυσίδας που προκλήθηκαν από την πανδημία και τα γεγονότα που σχετίζονται με το κλίμα, προκάλεσαν τα τελευταία 4 χρόνια, σοβαρές ανακατατάξεις και αναθεωρήσεις στα υπόψη θέματα.
Μια έρευνα του Ιανουαρίου 2020 σε 3.000 εταιρείες, διαπίστωσε ότι εταιρείες ημιαγωγών, αυτοκινήτων και ιατρικού εξοπλισμού είχαν αποφασίσει τη μετακίνηση των αλυσίδων εφοδιασμού τους από τις τρέχουσες τοποθεσίες.
Ο πόλεμος της Ουκρανίας και η στενότερη ευθυγράμμιση Κίνας και Ρωσίας θα συμβάλλουν εντονότερα σ’ αυτές τις αποφάσεις.
Οι υψηλές τιμές ενέργειας, ο περιορισμός των μεταφορικών αξόνων, μέσω Κ. Ασίας-Ρωσίας, προς Ευρώπη, σε συνδυασμό με τους θαλάσσιους περιορισμούς, λόγω πανδημίας και αυστηρών μέτρων στα Κινεζικά λιμάνια, θα εντείνουν τα προβλήματα εφοδιαστικής σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η απεξάρτηση μερική ή ολική από τις παραγωγικές δομές της Κίνας ή τις αντίστοιχες ενεργειακές της Ρωσίας, απαιτεί πολύ χρόνο και μεγάλη δαπάνη πόρων.
Το δυσβάστακτο κόστος θα έρθει να προστεθεί στο επίσης υψηλό κόστος της ενεργειακής μετάβασης σε πιο καθαρές πηγές, αλλά και σε αυξημένες αμυντικές δαπάνες. Ως συνέπεια θα πρέπει να αναμένεται η μεγάλη επιβάρυνση των πολιτών και του κρατικού Π/Υ, καθώς και η δημιουργία μεγάλων κοινωνικών εντάσεων.
Σύμφωνα με τον Mark Millar, συγγραφέα του Global Supply Chain Ecosystems, «οι προκλήσεις για τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού θα αυξηθούν στο άμεσο μέλλον».
«Απαιτείται εντοπισμός νέων, διαφορετικών προμηθευτών, σε διαφορετικές τοποθεσίες και πλησιέστερα στον τελικό καταναλωτή, καθώς επίσης δημιουργία αυξημένων αποθεμάτων σε α’ ύλες και τελικό προϊόν ».
«Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα, νομίζω ότι είναι άλλο ένα καρφί στο φέρετρο των σύγχρονων υπερ- παγκοσμιοποιημένων αλυσίδων».
Όσον αφορά στη πατρίδα μας, θα πρέπει να διεκδικήσει μερίδιο από την εγκατάσταση και λειτουργία μετακινούμενων παραγωγικών και μεταποιητικών υποδομών. Θα έχει να ανταγωνιστεί χώρες όπως η Αλβανία, η Τουρκία και η Αίγυπτος, που λόγω χαμηλότερου κόστους και εγγύτητας στην ΕΕ, θα συμμετάσχουν στους νέους άξονες εφοδιασμού.
Απόστολος ΤσιμογιάννηςΟ Απόστολος Τσιμογιάννης είναι Υποστράτηγος (ε.α), με μεγάλη επιτελική και διοικητική εμπειρία στον τομέα των Millitary Logistics. Έχει υπηρετήσει σε ανάλογη επιτελική θέση του NATO/NSPA. Συνεργάζεται ως αρθρογράφος – αναλυτής με τις ιστοσελίδες ambassadorsatlarge.com και lastpoint.gr . Είναι τακτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Logistics.
