Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος
Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Μια περίεργη σιωπή για ώρες από τον Λευκό Οίκο χαρακτήρισε την είδηση ότι ένας σύμμαχος του ΝΑΤΟ για πρώτη φορά κατέρριψε ρωσικά στρατιωτικά drones , καθώς ένα νέο και δυνητικά επικίνδυνο κεφάλαιο στον πόλεμο της Ουκρανίας ξεδιπλωνόταν στην ανατολική πλευρά της Ευρώπης. Ενώ η Πολωνία επιβεβαίωσε ότι είχε ενεργοποιήσει τις δικές της και συμμαχικές δυνάμεις αεράμυνας(Ολλανδική και Γερμανική) για να εξουδετερώσει ρωσικά drones που παραβίασαν τον εναέριο χώρο της, ο Τραμπ, όταν ρωτήθηκε για το περιστατικό την Τρίτη το βράδυ, δεν έδωσε καμία απάντηση.
Οι δραματικές εξελίξεις εκτυλίχθηκαν νωρίς χθες το πρωί στην Πολωνία, όπου η στρατιωτική διοίκηση της χώρας ανέφερε ότι ο εναέριος χώρος της «παραβιάστηκε επανειλημμένα από 19 αντικείμενα τύπου drone» καθώς η Ρωσία εξαπέλυσε ένα νέο κύμα αεροπορικών επιθέσεων στη δυτική Ουκρανία(Λβιβ-Λουτσκ κα). Σε μια πρωτοφανή κίνηση για τη σύγκρουση, ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ, επιβεβαίωσε ότι ο στρατός χρησιμοποίησε όπλα εναντίον των αντικειμένων, μια επιχείρηση που χαρακτήρισε ως «επαναλαμβανόμενες παραβιάσεις του πολωνικού εναέριου χώρου». Ο στρατός προέτρεψε επίσης τους κατοίκους στις περιοχές κινδύνου Ποντλάσκιε, Μαζοβιέτσκιε και Λούμπλιν να παραμείνουν στα σπίτια τους, μια αυστηρή προειδοποίηση που υπογραμμίσε τον άμεσο κίνδυνο.
Η επαρχία Λούμπλιν συνορεύει άμεσα με την Ουκρανία, ενώ οι άλλες βρίσκονται σε κοντινή απόσταση, συμπεριλαμβανομένου του Μαζοβιέτσκιε, στο οποίο βρίσκεται η πρωτεύουσα, Βαρσοβία. Η επιχειρησιακή διοίκηση του πολωνικού στρατού έχει θέσει τα επίγεια συστήματα αεράμυνας και αναγνώρισης ραντάρ στην «υψηλότερη κατάσταση ετοιμότητας».
Σε μια σαφή ένδειξη της σοβαρότητας της κατάστασης, ο υπουργός άμυνας της Πολωνίας, Βλάντισλαβ Κοσινιάκ-Κάμις, επιβεβαίωσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι βρισκόταν σε συνεχή επαφή με τη διοίκηση του ΝΑΤΟ τον ΓΓ Μαρκ Ρούτε και τον αμερικανό ανώτατο διοικητή των συμμαχικών δυνάμεων πτέραρχο Αλέξους Γκρίνγχεβιτς ένα απαραίτητο βήμα στο πλαίσιο του συμφώνου συλλογικής άμυνας. Ο πρόεδρος της Πολωνίας, Κάρολ Ναβρότσκι, ο οποίος είχε συναντηθεί με τον Τραμπ μόλις την περασμένη εβδομάδα, ενημερωνόταν επίσης για την κατάσταση από το Γραφείο Εθνικής Ασφάλειας. Ο Ναβρότσκι είχε προειδοποιήσει μια μέρα πριν από το περιστατικό ότι πίστευε ότι ο Πούτιν είναι «έτοιμος να εισβάλει και σε άλλες χώρες», μια δήλωση που τώρα φαίνεται προφητική. Η εισβολή έχει επίσης διαταράξει την πολιτική ζωή. Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπορίας των ΗΠΑ (FAA) δημοσίευσε ανακοινώσεις που ανέφεραν ότι τέσσερα αεροδρόμια στην Πολωνία έκλεισαν «λόγω απρογραμμάτιστης στρατιωτικής δραστηριότητας που σχετίζεται με την εξασφάλιση της κρατικής ασφάλειας». Τα κλειστά αεροδρόμια περιλαμβάνουν το μεγαλύτερο της χώρας, το αεροδρόμιο Chopin στη Βαρσοβία, καθώς και το αεροδρόμιο Modlin της Βαρσοβίας, το αεροδρόμιο του Λούμπλιν και τον βασικό κόμβο logistics και μεταφοράς όπλων, το αεροδρόμιο Rzeszów-Jasionka, στα νοτιοανατολικά της χώρας. Τα γεγονότα αποτελούν μια σημαντική κλιμάκωση σε μια σειρά περιστατικών που έχουν συγκλονίσει την Πολωνία από την έναρξη του πολέμου. Αυτή τη φορά, η αποφασιστική ενέργεια της Πολωνίας να εμπλακεί και να καταρρίψει τα αντικείμενα σηματοδοτεί μια νέα, πιο αντιπαραθετική στάση.
Η σιωπή από την Ουάσιγκτον έρχεται σε έντονη αντίθεση με τις άμεσες και έντονες αντιδράσεις ορισμένων στο Κογκρέσο, οι οποίοι έσπευσαν να καταδικάσουν την εισβολή ως άμεση πρόκληση για τη διατλαντική συμμαχία.
Ο γερουσιαστής Ντικ Ντάρμπιν τόνισε ότι «αυτές οι εισβολές δεν μπορούν να αγνοηθούν». Οι αντιδράσεις από το Καπιτώλιο υπογραμμίζουν μια διμερή ανησυχία ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία εξαπλώνεται ολοένα και περισσότερο πέρα από τα σύνορά της, δημιουργώντας ένα νέο επίπεδο κινδύνου για τα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ.
Η σιωπή από τον Λευκό Οίκο, με φόντο τα σχόλια βασικών νομοθετών, παρουσιάζει μια κατακερματισμένη εικόνα της αμερικανικής ηγεσίας και εγείρει ερωτήματα σχετικά με το πώς θα αντιδρούσαν οι ΗΠΑ σε μια άμεση επίθεση σε έναν σύμμαχο του ΝΑΤΟ.
Στρατιωτικές ασκήσεις και το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ
Η εισβολή έρχεται επίσης ακριβώς τη στιγμή που η Ρωσία και η Λευκορωσία πρόκειται να ξεκινήσουν τις προκλητικές στρατιωτικές ασκήσεις ZAPAD . Η Πολωνία είχε ήδη ανακοινώσει ότι θα έκλεινε τα σύνορά της με τη Λευκορωσία ως προληπτικό μέτρο λόγω αυτού που ο πρωθυπουργός Τουσκ χαρακτήρισε «πολύ επιθετικές» ασκήσεις. Το περιστατικό εγείρει κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, το οποίο υποχρεώνει τα μέλη να αντιδρούν σε μια επίθεση σε ένα άλλο έθνος της συμμαχίας, με τους τρόπους που αυτά τα έθνη θεωρούν κατάλληλους.
Ενώ τα ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη και οι πύραυλοι που εισέρχονται στον εναέριο χώρο του ΝΑΤΟ δεν έχουν αντιμετωπιστεί ως επίθεση στη συμμαχία στο παρελθόν, η απόφαση της Πολωνίας να καταρρίψει ενεργά τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη θα μπορούσε να αλλάξει τον υπολογισμό. Η ρήτρα άμυνας του Άρθρου 5 δεν ενεργοποιείται αυτόματα και απαιτεί αίτημα από το κράτος που δέχεται την επίθεση.
Οι ενέργειες της Πολωνίας για την εξουδετέρωση της ίδιας της απειλής υποδηλώνουν μια προσεκτική, σταθμισμένη αντίδραση που έχει σχεδιαστεί για να υπερασπιστεί την κυριαρχία της χωρίς να επικαλεστεί άμεσα την ρήτρα συλλογικής άμυνας πλήρους κλίμακας. Ωστόσο, το περιστατικό χρησιμεύει ως κρίσιμη δοκιμασία για την αποφασιστικότητα και την ετοιμότητα του ΝΑΤΟ. Υπογραμμίζει την ευαίσθητη ισορροπία μεταξύ της δυναμικής αντίδρασης στις προκλήσεις και της αποφυγής μιας άμεσης σύγκρουσης με μια πυρηνική δύναμη.
Από αύριο η κοινή και κορυφαία άσκηση ZAPAD Ρωσίας-Λευκορωσίας με πολλά μηνύματα…και ανησυχίες
Η Ρωσία και η Λευκορωσία αρχίζουν αύριο τη κοινή στρατιωτική άσκηση Zapad 2025, ένα γεγονός που παρακολουθείται στενά στην Ευρώπη και από όλους τους συμμάχους του ΝΑΤΟ, δεδομένου του ιστορικού της ως προάγγελος κλιμάκωσης. Η άσκηση αναμένεται επίσημα να περιλαμβάνει περίπου 13.000 στρατιώτες, αλλά οι αναλυτές προειδοποιούν ότι ο πραγματικός αριθμός είναι πιθανό να είναι πολύ υψηλότερος.
Στη Zapad 2021, η Μόσχα ισχυρίστηκε ότι 12.800 στρατιώτες συμμετείχαν τότε στο έδαφος της Λευκορωσίας.Ο συνολικός αριθμός στρατευμάτων στην περιοχή ήταν, στην πραγματικότητα, περίπου 200.000, σύμφωνα με τις ρωσικές αρχές. Ανεξάρτητα από το μέγεθός της, η Ρωσία στρέφει για άλλη μια φορά τα μάτια της προς τους γείτονές της στο ΝΑΤΟ.
Η φετινή άσκηση εγείρει τρία κεντρικά ερωτήματα: αν η Ρωσία χρησιμοποιεί τη Zapad για να καλύψει πιθανές στρατιωτικές προετοιμασίες, ποιες είναι οι στρατιωτικές της δυνατότητες δεδομένου του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία και πώς εντάσσεται στη ευρύτερη γεωπολιτική εικόνα.
Εκτιμάται ότι ο σκοπός είναι ο Πούτιν να προσπαθήσει να δείξει ότι είναι ακόμα ισχυρός, και ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν τους έχει επηρεάσει πραγματικά. Η «Zapad», που μεταφράζεται ως Δύση, είναι μια κοινή άσκηση που δοκιμάζει την στρατιωτική ετοιμότητα της Ρωσίας και της Λευκορωσίας, γνωστής και ως Κράτους της Ένωσης. Λίγους μήνες μετά την άσκηση Zapad-2021, η Ρωσία ξεκίνησε την πλήρη εισβολή της στην Ουκρανία χρησιμοποιώντας δυνάμεις που είχαν παραμείνει στη Λευκορωσία μετά το τέλος της άσκησης.
