Γεωπολιτικές και στρατιωτικές προεκτάσεις του πολέμου στο νότιο Καύκασο και η Τουρκική παρέμβαση στο πλευρό των Αζέρων.
Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε.Δρούγος
Διεθνολόγος -Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Με αμείωτη ένταση συνεχίζονται οι πολεμικές επιχειρήσεις στην Υπερκαυκασία και ειδικά στον Αρμενικό θύλακα του Ναγκόρνο Καραμπάχ εντός Αζερικής εδαφικής επικράτειας. Οι μάχες γίνονται και είναι σφοδρότατες μεταξύ Αρμενίων αυτονομιστών και Αζέρων σε περιφερειακούς μίνι-θύλακες ,ενώ βομβαρδίζεται η πρωτεύουσα του κυρίως θύλακα Στεπανακέρτ από το Αζερικό πυροβολικό και πολλαπλούς εκτοξευτές ρουκετών καθώς και το την αεροπορία του Μπακού, το οποίο διαχρονικά έχει ενισχύσει αρκετά το οπλοστάσιό του-συγκριτικά με τον πόλεμο 1991-1994 και τις επιχειρήσεις του 2016-απέναντι στους Αρμένιους με αγορές οπλικών συστημάτων από την Ρωσία, την Τουρκία και το Ισραήλ.Τις τελευταίες ημέρες οι Αζέροι έχουν καταλάβει μία σειρά από χωριά των Αρμενίων , όπως το Ταγκασέρ, το Κεμερτούκ,το Τεκέ, το Μπουλουτάρ κα.
Από την δική της πλευρά η Αρμενία έχει πλήξει την δεύτερη σε πληθυσμό πόλη του Αζερμπαϊτζάν τη Γκάντζια, που δεν βρίσκεται αποστασιακά μακριά από τα επίσημα και διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν .Στα περίχωρα της πόλης βρίσκεται αεροπορική βάση ,ενώ η πόλη είναι στρατηγικής σημασίας για πολλούς και διαφόρους λόγους.
Πρώτο Η Γκάντζια είναι κοντά σε στρατηγικής σημασίας ενεργειακούς αγωγούς ,όπως ο TRANSANATOLIΑN αγωγός φυσικού αερίου ,ο αγωγός BΑKU-SUPSA και ο BAKU-TBILISI (Γεωργία)-CEYHAN (Ανατολική Μεσόγειος/Τουρκία).Άρα συνδέεται με ευρύτερα διακρατικά ενεργειακά συμφέροντα. Επίσης όχι μακριά από την πόλη διέρχεται ο αυτοκινητόδρομος Ε-60 που ουσιαστικά συνδέει την Ευρώπη με την Κίνα ως και την Αζερική πρωτεύουσα Μπακού , με την Γεωργιανή πρωτεύουσα Τιφλίδα και την Τουρκική πόλη Καρς .Συνεπώς είναι πόλη-τομή ενεργειακών και μεταφορικών διακλαδώσεων Μόνο που αν οι Αρμένιοι συνεχίσουν να την βομβαρδίζουν , ελλοχεύει ο κίνδυνος γενίκευσης της σύγκρουσης στο νότιο Καύκασο. Άρα οι Αρμενικοί βομβαρδισμοί προκαλούν ‘πονοκεφάλους” στους πελάτες του Αζερικού αερίου (σε αυτούς είναι και η χώρα μας),αλλά και στους Κινέζους. Το 90% του φυσικού αερίου που τροφοδοτεί την γειτονική Γεωργία προέρχεται από το Αζερμπαϊτζάν ,ενώ από το Μπακού εφοδιάζεται μέχρι και το Ισραήλ.
Δεύτερο Αν μεγενθύνουμε τον χάρτη των δραματικών εξελίξεων στο νότιο Καύκασο , έχουμε λίαν υπολογίσιμα συμβάντα στο Κασμίρ ,στο Αφγανιστάν (προσπάθειες ειρήνευσης της χώρας) στις εκλογές στην Κιργιζία και μία “περίεργη ‘ησυχία γενικότερα στην Κεντρική Ασία(πρώην Σοβιετικές δημοκρατίες) που έχουν προεκτάσεις και επιπτώσεις στα Αρμενο-Αζερικά.
Τρίτο Η Τουρκική υποστήριξη στο Μπακού προβληματίζει την Μόσχα, η οποία επί του παρόντος αποφεύγει την δυναμική ανάμιξη. Από την εποχή των Σοβιέτ η Ρωσία διατηρεί στρατιωτική βάση στο Γκιούμρι (βόρεια του Γερεβάν), ενώ έχει μαζί του συμφωνίες συλλογικής ασφάλειας, αλλά πουλάει όπλα και στους Αζέρους .Πολιτικά η Τουρκία υποστηρίζει τον Αζέρο πρόεδρο, γιατί όπως εξήγησαν στους Λαβρώφ και Σοιγκού,οι Τούρκοι ομόλογοί τους Τσαβούσογλου και Ακάρ “η ειρηνευτική διαδικασία του ΟΑΣΕ δεν προχωρά , και δεν μπορεί το Αζερμπαϊτζάν να περιμένει άλλα 30 χρόνια απραξίας και μη-επίλυσης της παγωμένης διένεξης του Ναγκόρνο Καραμπάχ”. Στις πρόσφατες ασκήσεις της Ρωσίας (ανά τετραετία διεξαγόμενες με την επωνυμία KAYKAZ 2020 το Αζερμπαϊτζάν -αν και προσκλήθηκε -δεν συμμετείχε.Ο Ερντογάν θα υποστηρίξει τους Αζέρους στο να καταστούν πιο δυνατοί στις μελλοντικές περιφερειακές διαπραγματεύσεις, καθώς και μέσω του Μπακού ο Τούρκος πρόεδρος να έχει λόγο και σε αυτή την στρατηγικής σημασίας γεωγραφική ζώνη.
Τέταρτο Το Ιράν είναι Σιίτες και θρησκευτικά κοντά με τους Αζέρους, οι οποίοι όμως είναι Τουρκογενείς. Στο Ιράν διαμένουν 13 εκατ Αζέροι, πιο πολλοί από τον πληθυσμό του ιδίου του Αζερμπαϊτζάν.Στην αρχή των εχθροπραξιών η Τεχεράνη κινήθηκε πιο κοντά με την Αρμενία, αλλά την τελευταία εβδομάδα μετακινήθηκε προς το Αζερμπαϊτζάν γιατί αντελήφθησαν ότι στο εσωτερικό της χώρας τους μπορεί να υπάρξει ξεσηκωμός του Αζερικού πληθυσμού και απρόβλεπτες επιπτώσεις για την Ιρανική συνοχή. Το Πακιστάν από την πλευρά του υποστηρίζει έντονα τους Αζέρους, όπως και το Αφγανιστάν (το τελευταίο με προσεκτικά βήματα γιατί υπάρχουν και Σιιτικοί πληθυσμοί στην δυτική επαρχία Χεράτ που συνορεύει με το Ιράν). Όλα αυτά εντάσσονται στο τεράστιο θέμα του λέγεται “Ισλάμ στην πρώην Σοβιετική Ένωση, στην σημερινή Ρωσία και στην περιοχή της Κεντρικής Ασίας”.
Πέμπτο Η Άγκυρα και το Μπακού είχαν εδώ και αρκετό καιρό συντονίσει τις ενέργειές τους στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, . Είχαν συμφωνήσει σε καινό σχεδιασμό μέσω υψηλού επιπέδου συζητήσεις σε επίπεδο επιτελείων,(στις 16 Ιουλίου και 13 Αυγούστου έλαβαν χώρα κλειστές συσκέψεις ), ενώ ως συνήθως η Τουρκία εμπλέκει στα αποσταθεροποιητικά σενάρια (πριν των επεμβάσεών της),ότι στελέχη του Κουρδικού PKK υποστηρίζουν τους Αρμένιους αυτονομιστές. Η αποστολή Τουρκμένιων και Ισλαμιστών μαχητών (μισθοφόρων και μη) από την βόρεια Συρία ενισχύει πρακτικά τους Αζέρους , εμπλέκει πιο βαθιά την Άγκυρα στις Αζερικές αποστολές , ενώ η εκτεταμένη χρήση μη-επανδρωμένων αεροσκαφών /drones έχει προκαλέσει πολύ σοβαρές απώλειες στις Αρμενικές στρατιωτικές δυνάμεις στο θύλακα του Ναγκόρνο Κάραμπαχ(σε αντιαεροπορικά συστήματα, τεθωρακισμένα οχήματα, άρματα μάχης κλπζ0. Οι Τούρκοι τα δοκίμασαν επιτυχώς τα drones στη Συρία αλλά και κατά των δυνάμεων του πολέμαρχου Χάφταρ στην δυτική Λιβύη. (Αξίζει να τονιστεί ότι Αμερικανικοί και Νατοϊκοί κύκλοι σε σχολές υψηλόβαθμων επιτελών μελετούν σε βάθος τις επιχειρήσεις των Τουρκικών drones στα μέτωπα της Μεσοποταμίας, της Τριπολιτάνα και της Υπερκαυκασίας)
Έκτο Οι Τουρκό-Αζέροι έστειλαν τα drones να βρουν και να καταστρέψουν εκτοξευτές βαλλιστικών πυραύλων της Αρμενίας, πριν προλάβουν να εκτοξεύσουν. Η επίθεση έγινε πιθανότατα σε αρμένικο έδαφος, έξω δηλαδή από το Ναγκόρνο Καραμπάχ . Οι Αρμένικοι εκτοξευτές δεν χρειάζεται να μπουν στον θύλακα , λόγω της μεγάλης εμβέλειας των πυραύλων. Αυτό τους εξασφαλίζει μια ιδιότυπη ασυλία. Από τα σημερινά δεδομένα μπορούμε να εικάσουμε ότι, αν δεν υπήρχαν οι “διπλωματικοί περιορισμοί”, τα Αζέρικα drones θα είχαν κυνηγήσει και καταστρέψει όλους τους βαλλιστικούς πυραύλους της Αρμενίας, λόγω του μικρού μεγέθους της χώρας αυτής αλλά και του HUMINT(πληροφορίες από ανθρώπινες πηγές ) που σίγουρα έχουν στη διάθεσή τους οι Τούρκοι.
Βλέπουμε λοιπόν τις δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία και που ευνοούν κατά προκλητικό τρόπο τις εναέριες δυνάμεις. Περαιτέρω, όλες οι προσβολές με βαλλιστικούς πυραύλους ή συστήματα πυροβολικού μεγάλης εμβέλειας (πχ SMERCH) των Αρμενίων ή ήταν αποτυχημένες (πολλοί παρωχημένοι ι πύραυλοι, που δεν έσκαγαν) ή χτύπησαν κατοικημένες περιοχές. Πρόκειται για όπλα ψυχολογικού και μιντιακού πολέμου, που αν τα αγνοήσει κανείς όπως τα αγνοούν οι Τουρκο-αζέροι, δεν έχουν καμία σοβαρή επήρεια στη διεξαγωγή του αγώνα.
Έβδομο Αυτό έχει επιπτώσεις και στην χώρα μας , γιατί το να αναπτύξεις λοιπόν πυραυλικά συστήματα ή πολύπλοκα συστήματα πυροβολικού πχ στα νησιά για να φτιάξεις το “πλέγμα απαγόρευσης/άρνησης πρόσβασης” που υποστηρίζεται από κάποιους και στην χώρα μας είναι σαν να παρακαλάς για την καταστροφή σου. Διότι εκεί, πέραν από τα εναέρια συστήματα, οι Τούρκοι έχουν και HUMINT και στρατηγική αναγνώριση (από τη SAT) τα οποία ή θα τα βρουν και θα τα καταστρέψουν ή θα τα αναγκάσουν να σιωπήσουν.
Η μόνη λύση για μια χώρα όπως η Ελλάδα είναι οι ιπτάμενες μηχανές, επανδρωμένες ή μη, με τεχνολογία μείωσης του ίχνους (στελθ), οι οποίες θα κόβουν βόλτες πάνω από την περιοχή ενδιαφέροντος και θα εκτελούν όποιον παρεκτρέπεται .Άρα από τον πόλεμο στον Καύκασο μπορούμε να εξάγουμε χρήσιμα συμπεράσματα και να τα προσαρμόσουμε στις δικές μας απαιτήσεις και γεωγραφικά πλαίσια.
