Η Τουρκία προς το παρόν παραμένει στο Ευρωατλαντικό στρατόπεδο, όμως έχει έντονα προβληματίσει τα τελευταία χρόνια εξ αιτίας της συμπεριφοράς του Ερντογάν, το αν πραγματικά είναι δεμένη με τις ισχυρές και διαχρονικές αρχές του Ευρωατλαντισμού , αφού έντονα «φλερτάρει» με την Μόσχα (ειδικά στο μείζον θέμα της Συρίας), αλλά και με ισχυρά ως και σκληροπυρηνικά Ισλαμικά δίκτυα και κράτη.
Παρά τα όσα λέγονται και γράφονται η Άγκυρα διατηρεί ισχυρούς στρατιωτικούς και διπλωματικούς δεσμούς με τις ΗΠΑ ως και με ορισμένα λίαν υπολογίσιμα κράτη της Ευρώπης, όπως την Μ.Βρετανία, την Γαλλία και την Γερμανία.
Παρά τις κατά καιρούς εμπρηστικές και έντονα επικριτικές δηλώσεις του Έρντογαν ως και άλλων παραγόντων της κυβέρνησης του (ιδιαίτερα μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016), κατά της Δύσης (λόγω Κουρδικού-Συρίας-ζητημάτων τρομοκρατίας-Αιγύπτου κα), εν τούτοις δεν έχει προχωρήσει σε ενέργειες περιορισμού ή κλεισίματος της σημαντικής από πολλές πλευρές βάσης του Ιντσιρλίκ/’Αδάνων που υποστηρίζει επιχειρήσεις της Ευρωπαϊκής και Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ, ούτε έχει περιορίσει τις δραστηριότητες του ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης αντιπυραυλικής άμυνας στο Κιουρετσίκ, ούτε έχει ενεργήσει με σκοπό την αποπυρηνικοποίηση της βάσης του Ιντσιρλίκ, πράγμα που σημαίνει ότι δεν έχει (μέχρι τώρα) κινηθεί στο να ζητήσει από τις ΗΠΑ να αποσύρουν τις 52 πυρηνικές βόμβες του τύπου Β61.
Επιπρόσθετα αναφορικά με το ΝΑΤΟ η Τουρκία διατηρεί δυνάμεις στις Νατοϊκές αποστολές στο Κόσοβο και στο Αφγανιστάν, ενώ στο έδαφος της φιλοξενεί το Στρατηγείο των Χερσαίων Δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην Σμύρνη καθώς και τη Νατοϊκή Δύναμη Ταχείας Αντίδρασης (NRDC-TR) στην Κωνσταντινούπολη. Μπορεί να προκαλεί λεκτικά την Δύση, αλλά στα πλαίσια των διμερών στρατιωτικών και διπλωματικών σχέσεων δεν έχει μειώσει την παρουσία της. Αξίζει επίσης να επισημανθεί ότι παραμένει στενά συνδεδεμένη με το Αμερικανοκεντρικό ως και πολυεθνικό πρόγραμμα παραγωγής μαχητικών αεροσκαφών 5ης γενιάς F-35.
Από την άλλη πλευρά, με διαφόρους τρόπους εκφράζει την δυσφορία της απέναντι σε Δυτικά κέντρα προχωρώντας σε αποσταθεροποιητικού και καχύποπτου πλαισίου συμφωνίες συνεργασίας με την Μόσχα αναφορικά με στοχευμένα εξοπλιστικά προγράμματα, (πχ S-400) ως και με το Σιιτικό-ριζοσπαστικό Ιράν στην χαοτική Συρία το όποιο ένα μεγάλος αριθμός Δυτικών κρατών ως και το Ισραήλ θεωρούν ως έντονα εχθρικό για τα Δυτικά και Αραβικά συμφέροντα.
Παράλληλα ή Άγκυρα τάχθηκε με την Μουσουλμανική Αδελφότητα, επικρίνει φιλοδυτικά Αραβικά καθεστώτα, υποστηρίζει την Χαμάς στην Γάζα και στην ενδο-Αραβική διένεξη τάχθηκε με το Εμιράτο του Κατάρ. Προωθεί ευρύτερες συνεργασίες με κράτη της Ασίας, Αφρικής κα με έντονη έμφαση στον Ισλαμικό παράγοντα. Πάντως μετά την απόπειρα του πραξικοπήματος έχει εμφανιστεί μια ιδιαίτερα υπολογίσιμη τάση σε στρατιωτικούς ως και διπλωματικούς κύκλους να βλέπουν αρκετά θετικά τα ανοίγματα προς την Ρωσία, το Ιράν αλλά και τον Ισλαμικό παράγοντα.
Η πιο έντονη δυναμική παρουσία της Τουρκίας σε Ισλαμικές Συνόδους κορυφής έχει προβληματίσει την Δύση, αν και πολλές ενέργειες της Άγκυρας ειδικά στον Συριακό χώρο είναι τυχοδιωκτικές και με στόχο να αποκομίσει πρόσκαιρα οφέλη από όλες τις πλευρές. Σε τοπικό-περιφερειακό επίπεδο η κατάσταση στις περιοχές της ΒΑ Συρίας /ανατολικά του Ευφράτη θα δείξει πολλά προσεχώς, αφού οι Τούρκοι έχουνε θέσει πολύ ψηλά το θέμα της Κουρδικής παρουσίας εγγύτατα των συνόρων τους.
Τελικά η όποια μελλοντική κατεύθυνση της Τουρκίας, δηλαδή αν θα παραμείνει προσκολλημένη στην Δύση ή θα στραφεί ολοκληρωτικά προς Ισλαμογενείς ή άλλες δυνάμεις, θα κριθεί από το αποτέλεσμα των εκλογών του 2019 και τις επικρατούσες Ισλαμο-εθνικιστικές θέσεις- τάσεις, από την ενδο-Μουσουλμανική αντιπαράθεση μέσα στα επόμενα χρόνια, από την θέση των ΗΠΑ κυρίως απέναντι στα επεκτατικά συμφέροντα της Άγκυρας που προωθεί νέο-Οθωμανικές τάσεις, καθώς και από την αντοχή των Ρωσο-Τουρκικών σχέσεων, σε συνδυασμό με καίρια και κρίσιμα εσωτερικά ζητήματα της χώρας.
Αυτή την στιγμή χρονικά βρισκόμαστε σε πολύ κρίσιμο σταυροδρόμι, με την Άγκυρα να παζαρεύει για πολλά. Προφανώς η Δύση δεν θέλει να την χάσει, αλλά για να αποφευχθεί κάτι τέτοιο, οι Τούρκοι απέναντι σε Ευρώπη και Αμερικανούς θα θέσουν εκβιαστικά διλήμματα και ως εκ τούτου οι τωρινές λεπτεπίλεπτες ισορροπίες μέσα στα επόμενα 2-3 χρόνια θα δοκιμαστούν πάρα πολύ.
Βρισκόμαστε σε μία πολλή ρευστή περίοδο που η όποια επιλογή της Άγκυρας θα έχει πολυεπίπεδες επιπτώσεις σε όλα τα μήκη και πλάτη της ευρύτερης περιοχής.
Δρ. Αθανάσιος Δρούγος
Διεθνολόγος – Στρατηγικός Αναλυτής
Ειδικός στα Θέματα Παγκόσμιας Ασφάλειας
