Όλες οι διεθνείς συμφωνίες για την μη εξάπλωση των πυρηνικών αλλά και ο κεντρικός έλεγχος που η Αμερική και η Ρωσία (πρώην ΕΣΣΔ), τόσο στην περίοδο του ψυχρού πολέμου αλλά και αργότερα, ασκούσαν σε όλους τους δικτατορίσκους που επιθυμούσαν να γίνουν πυρηνική δύναμη και να απειλούν τον κόσμο, φαίνεται ότι δυστυχώς αποτελούν παρελθόν.
Δηλαδή βλέπουμε πλέον, την Ρωσία να χαϊδεύει τα αυτιά όσων κατέχουν πυρηνική τεχνολογία (Ιράν, Β. Κορέα), αλλά το τραγικότερο να διευκολύνει χώρες της ΝΑ Μεσογείου, δηλαδή της ευρύτερης Μέσης Ανατολής, να αποκτήσουν πυρηνικές δυνατότητες (Τουρκία, Αίγυπτος, …), υπό το πρόσχημα χρησιμοποίησης πυρηνικής ενέργειας για ειρηνικούς σκοπούς. Στο ίδιο μήκος κύματος και οι ΗΠΑ που διευκολύνουν φιλικές τους Αραβικές χώρες να αποκτήσουν τεχνογνωσία και εγκαταστάσεις πυρηνικής τεχνολογίας. Ασφαλώς οι πυρηνικές εγκαταστάσεις αποτελούν τον θεμελιώδη λίθο, απόκτησης πυρηνικών οπλικών δυνατοτήτων.
Έτσι, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ανακοίνωσαν την περασμένη εβδομάδα ότι ένας από τους τέσσερις πυρηνικούς αντιδραστήρες του, στο εργοστάσιο παραγωγής ενέργειαςBarakah έχει ολοκληρωθεί. Τα ΗΑΕ σε συνεργασία με τις ΗΠΑ, κινούνται όλο και πιο κοντά στο να καταστούν το πρώτο αραβικό κράτος που θα παράγει ατομική ενέργεια. Πέραν του πρώτου, ο δεύτερος αντιδραστήρας έχει ολοκληρωθεί κατά 95 %, ο τρίτος κατά 81% ενώ ο τέταρτος κατά 66 %.
Γενικότερα όμως η Μέση Ανατολή εξελίσσεται συνεχώς όλο και πιο πυρηνικά. Αριθμός χωρών στην Μέση Ανατολή και στην Βόρεια Αφρική (θα αναφέρονται συγκοπτόμενα ως χώρες «ΜΕΝΑ»), μαζί με τα ΗΑΕ έχουν ανακοινώσει σχέδια για κατασκευή μονάδων πυρηνικής ενέργειας. Οι χώρες ΜΕΝΑ έχουν δικαιολογήσει την επιθυμία τους για απόκτηση πυρηνικής ενέργειας, με τις μεγάλες και συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες τους για ηλεκτρική ενέργεια. Όμως αυτή η πυρηνική πρωτοβουλία των χωρών ΜΕΝΑ, ουσιαστικά αποτελεί περισσότερο αντίδραση στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν στο πλαίσιο του στρατηγικού τους ανταγωνισμού.
Το Ισραήλ εδώ και πολύ καιρό ισχυρίζεται ότι ένα πυρηνικό Ιράν, θα προκαλούσε μια κούρσα πυρηνικού ανταγωνισμού στην περιοχή και κυρίως από τους στρατηγικούς αντιπάλους του στην Μέση Ανατολή, δηλαδή την Αίγυπτο, Σαουδική Αραβία, Τουρκία, Ιορδανία και τις χώρες του Περσικού Κόλπου, οι οποίες όπως ήδη βλέπουμε κινούνται σε αυτή την κατεύθυνση, αντιδρώντας στην πυρηνική απειλή του Ιράν. Πρόσφατα άλλωστε είδαμε τον Ρώσο Πρόεδρο στην τριμερή στην Άγκυρα να ανακοινώνει πρόγραμμα κατασκευής πυρηνικού σταθμού στο Ακουγιού της Τουρκίας μέχρι το 2023!!!
Η επιθυμία της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΑΕ για ένα πυρηνικό πρόγραμμα μπορεί να χαρακτηριστεί σαν ένα μέρος μιας ευρύτερης σουνιτικής αντίδρασης στο πρόγραμμα του Ιράν και του μεγαλύτερου φόβου τους που αποτελεί μια σιιτική πυρηνική βόμβα, που θα ρίξει την σκιά της πάνω από ολόκληρη την περιοχή.
Θεωρούμε ότι είναι φυσιολογικό οι Αραβικές χώρες να ανησυχούν από το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και μάλιστα να αγχώνονται ακόμα περισσότερο με την εφαρμογή του σχεδίου δράσης (Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA), εφόσον παραμείνει αμετάβλητο. Αυτό θα σημαίνει ότι έχουν στην διάθεση τους μια δεκαετία, όσο δηλαδή διαρκούν και οι δεσμεύσεις που έχουν επιβληθεί στην Τεχεράνη, προκειμένου να αναπτύξουν τα δικά τους πυρηνικά προγράμματα.
Βέβαια η ανησυχία αυτή δεν πρέπει να αφορά μόνο τις αραβικές χώρες αλλά και όλες στην παγκόσμια κοινότητα καθόσον η μετατροπή ενός πυρηνικού σταθμού παραγωγής ενέργειας σε αντίστοιχο παραγωγής πυρηνικών όπλων, δεν είναι τόσο εύκολο και γρήγορο, ωστόσο είναι γεγονός ότι η τεχνολογία που απαιτείται για ειρηνικούς σκοπούς διευκολύνει πολύ την μετατροπή της για πολεμικούς σκοπούς. Μπορεί λοιπόν να φανταστεί και μόνο κάποιος, τι θα γίνει αν οι δρώντες στην Μέση Ανατολή αλλά και την ΝΑ Μεσόγειο κατέχουν πυρηνική τεχνολογία … ο εφιάλτης θα είναι πρωτόγνωρος !!!
Χρήστος Καλογερόπουλος – Βαλκάνιος
Στρατηγικός Αναλυτής
Εξειδικευμένος σε Θέματα Διεθνούς Ασφάλειας
στη ΝΑ Μεσόγειο