Η Αρκτική είναι η περιοχή γύρω από τον Βόρειο Πόλο, η οποία περιλαμβάνει τα βόρεια τμήματα των ΗΠΑ (Αλάσκα), του Καναδά, της Ρωσίας, της Νορβηγίας, της Σουηδίας, της Φινλανδίας, την Ισλανδία, την Γροιλανδία, το αρχιπέλαγος Σβάλμπαρντ καθώς και όλο τον θαλάσσιο χώρο τον λεγόμενο Αρκτικό Ωκεανό (ή Βόρειο Παγωμένο Ωκεανό).Οι παραπάνω χώρες απαρτίζουν το Αρκτικό συμβούλιο.
Τα τελευταία χρόνια, οι συνέπειες του φαινόμενου του θερμοκηπίου είναι περισσότερο ορατές στην Αρκτική ,απ’ ότι σε άλλες περιοχές. Θεωρείται ότι αν οι πάγοι συνεχίσουν να λιώνουν, ο ωκεανός πλέον θα απορροφά την ηλιακή ακτινοβολία αντί να την αντανακλά, γεγονός που θα συμβάλλει ακόμα περισσότερο στην υπερθέρμανση του πλανήτη.
Σύμφωνα με το National Snow and Ice Data Center (NSIDC) του πανεπιστημίου του Κολοράντο (ΗΠΑ), εκτιμάται ότι η εποχιακή απελευθέρωση της Αρκτικής από πάγους θα αρχίσει από το 2060, αν και πιο πρόσφατες έρευνες θεωρούν ότι αυτό μπορεί να αρχίσει λίγο αργότερα από το 2025.
Καθώς η Ρωσία ενισχύει τις προσπάθειές της για την εξασφάλιση και την αξιοποίηση της Αρκτικής, τόσο το Ηνωμένο Βασίλειο όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν να μην επιτρέψουν στην Ρωσία και την Κίνα να χρησιμοποιήσουν τη βόρεια διαδρομή. Για τη Ρωσία, αυτή η διαδρομή έχει μεγάλη σημασία για την άμυνα, επειδή της παρέχει πρόσβασησε όλους τους ωκεανούς του πλανήτη. Έτσι ακυρώνεται ο στρατηγικός αποκλεισμός της και η υποχρεωτική διέλευση του στόλου της μέσω του Βοσπόρου και των στενών των Δαρδανελίων.
Κατά συνέπεια μειώνεται η σημασία της Τουρκίας για το NATO και τη Δύση γενικότερα !
Η Κίνα είναι μία από τις χώρες που κατέχουν καθεστώς παρατηρητή στο Αρκτικό Συμβούλιο (2013) , έχει ήδη τη μεγαλύτερη ξένη πρεσβεία στο Ρέικιαβικ, προσδοκώντας ότι η Ισλανδία θα καταστεί στο μέλλον κύριο ναυτιλιακό κέντρο και το “Snow Dragon”, το πρώτο κινέζικο παγοθραυστικό έχει πραγματοποιήσει, από το 1999, τέσσερα ταξίδια στη διαδρομή της Βόρειας θαλάσσιας οδού. Στη Σανγκάη λειτουργεί κοινό ερευνητικό κέντρο για την Αρκτική με συμμετοχή ινστιτούτων από τις πέντε σκανδιναβικές χώρες.
Η αύξηση χρήσης από τις ναυτιλιακές εταιρείες του λεγόμενου Βόρειου Θαλάσσιου Περάσματος (Northern Sea Route Administration-NSRA) εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ικανότητα της Ρωσικής Ομοσπονδίας (βίντεο) να προσφέρει υπηρεσίες Έρευνας και Διάσωσης, επισκευών και υποστήριξης των πλοίων που θα επιλέξουν να πλεύσουν από την περιοχή. Ήδη στην περιοχή της Αρκτικής λειτουργούν τρία Κέντρα και ετοιμάζονται άλλα επτά. Στο Μουρμάνσκ λειτουργεί το Αρκτικό Κέντρο Επισκευών – Διάσωσης « Αγία Πετρούπολη».
Ο ανταγωνισμός έγκειται κυρίως στην εκμετάλλευση των τεράστιων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων και στη σημαντική μείωση κατά 40 % του χρόνου ταξιδιού σε σχέση με λοιπές διαδρομές μέσω Ινδικού ωκεανού και Σουέζ, με συνέπεια τη μείωση του μεταφορικού κόστους καθώς επίσης τη μείωση της κατανάλωσης καυσίμων και κατ’ επέκταση των εκλυόμενων ρύπων.
Η Σκωτία έχει μεγάλη στρατηγική σημασία για το Ηνωμένο Βασίλειο. Βρίσκεται στο νότιο μέρος των «στενών GIUK(Greenland, Island, United Kingdom)
που θεωρείται ως σημείο ασφυξίας (choke point) της θαλάσσιας στο Βόρειο Ατλαντικό, σχηματίζοντας ένα σημείο φραγής για τις εχθρικές ναυτικές δυνάμεις. Είναι πολύ σημαντικά για το βρετανικό ναυτικό, γιατί οποιαδήποτε απόπειρα άλλων ναυτικών δυνάμεων να πλησιάσουν τον Ατλαντικό θα πρέπει να γίνει είτε μέσα από το καλά προστατευμένο κανάλι της Μάγχης ή μέσα από αυτά.
Το δημοψήφισμα του 2014 και η ενδεχόμενη ανεξαρτητοποίηση της Σκωτίας είχε θορυβήσει το Λονδίνο. Ένας από τους λόγους ήταν η απώλεια των στενών. Η σημασία τους τόσο στο Β΄ΠΠ, όσο και κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου ήταν ιδιαίτερα σημαντική για τις αντιτιθέμενες μεγάλες δυνάμεις.
Ο αγγλοσαξονικός άξονας αναθερμαίνεται, όπως φάνηκε από την πρόσφατη επίσκεψη του Τράμπ στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς και οι δύο αντιμετωπίζουν εσωτερικά αλλά και εξωτερικά προβλήματα, ενώ ο Ρωσικός στόλος αναμένεται να εξέλθει από το Μουρμάνσκ στον Ατλαντικό.
Κλείνοντας το άρθρο οφείλουμε να αναφέρουμε ότι το Δεκέμβριο 2018, η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών έγινε δεκτή, ως μέλος του Αρκτικού Οικονομικού Συμβουλίου (ΑΕC). Οι Έλληνες πλοιοκτήτες φρόντισαν από νωρίς να ναυπηγήσουν τα λεγόμενα ice class πλοία που ταξιδεύουν σαν παγοθραυστικά. Μεταξύ αυτών είναι οι Β. Μαρινάκης, ο όμιλος Λαζαρίδη, ο Γ. Προκοπίου , ο Ν. Τσάκος , ο Α. Μαρτίνος, κ. α.
Του Απόστολου Τσιμογιάννη
Ο Απόστολος Τσιμογιάννης είναι ανώτατος αξκός (ε.α), με μεγάλη επιτελική και διοικητική εμπειρία στον τομέα των Millitary Logistics. Έχει υπηρετήσει σε ανάλογη επιτελική θέση του NATO/NSPA. Είναι τακτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Logistics